Mjere koje bi pomogle opštinama da nadoknade budžetske gubitke koje bilježe zbog realizacije Programa Evropa sad obećanje su koje je trajalo svega 45 minuta, do prvog Spajićevog tvita. Nakon toga, shvatili smo da predstavnici Vlade ne razumiju probleme lokalnih uprava i građana i da u Zajednici opština ne vide partnera i sagovornika.
Gost današnje Drugačije radio veze bio je predsjednik Opštine Bar i predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština Dušan Raičević. On je govorio o budžetskim problemima sa kojima se suočio veliki broj lokalnih samouprava nakon primjene seta zakona iz programa "Evropa sad", konstatujući da je gubitak sa kojima se susrijeću pogotovo opštine na sjeveru zabrinjavajući, a da resorna ministarstva ovaj problem ne razumiju, odnosno ne prepoznaju.
Raičević je istakao da bi poboljšanje socijalnog položaja građana svih lokalnih samouprava trebalo da bude cilj svakog donosioca odluka, te da su iz Zajednice opština podržali inicijativu za povećanje plata, ali, kako kaže, resorno Ministarstvo moralo je odgovornije pristupiti ovakvom načinu finansiranja i podrobnije povesti računa o posljedicama koje ovaj program može nanijeti lokalnim samoupravama.
"Sistemska rješenja koja su definisana kroz izmjenu raznih zakona, itekako će negativno uticati na finansije lokalnih uprava. Tu, prije svega, mislim na porez na dohodak fizičkih lica koji se u određenom procentu ustupa lokalnim samoupravama. Govorim o jednom sistemskom rješenju iz 2018. koje je značajno unaprijedilo oblast finansiranja, do prireza koje opštine ostvaruju. Moram istaći da su skoro dvije trećine lokalnih uprava u Crnoj Gori korisnice Egalizacionog fonda koji se namjenski koristi za opštine koje imaju nizak stepen razvoja, sa ciljem da dođe do izjednačavanja i taj Fond se upravo puni kroz porez na dohodak fizičkih lica", pojasnio je Raičević.
Program "Evropa sad" definisao je izmijene oih zakone, a njihov potencijalno negativan uticaj na funkcionisanje lokalnih uprava odmah je uočen i ukazano je na te posljedice po opštinske budžete.
Negativni uticaji programa Evropa sad su se obistinili
Raičević kaže da su se njihove projekcije pokazale tačnim već u prva tri mjeseca sprovođenja Programa, nažalost. Loši efekti su, zapravo, čak i negativniji od prvobitno procijenjenih!
"Projekcije Zajednice opština ukazivale su na to da će prihodi u Beranama, Bijelom Polju, Plužinama, kao i u manje razvijenim opštinama sjevera biti umanjeni 20-25 odsto. Međutim, procenti su dosegli u Bijelom Polju 40%, u Beranama 60%, a u manje razvijenim opštinama poput Plužina iznose i zabrinjavajućih 70%. Kada izračunamo prosjek umanjenja prihoda, uzevši u obzir sve lokalne uprave u Crnoj Gori, on iznosi 20 odsto", precizirao je Raičević.
Upitan da pojasni kako je moguće da se projekcije Zajednice u tolikoj mjeri razlikuju u odnosu na procjene resora Jakova Milatovića i Milojka Spajića, Raičević tvrdi da je Program koji su osmislili očigledno zaboravio potrebe lokalnih uprava.
"Kada se ove procjene rade, onda se koristite egzaktnim parametrima. Međutim, očigledno su lokalne uprave u samom konceptu programa zaboravljene jer je bilo predviđeno da će eventualni gubitak opštinskih budžeta iznositi svega 1-8 odsto, što, kako sada vidimo, apsolutno nije utemeljeno".
Komunikacija sa nivoa nadležnih resora u potpunosti izostala
Raičević poražavajućom činjenicom smatra i to da su čelnici lokalnih uprava, koji su podržali sada odlazeću Vladu, uzalud molili za uspostavljanje komunikacije sa odgovornim resorima. Ocjena Raičevića je da je komunikacija, koja bi trebalo da je osnov svake organizacije i realizacije bilo kojeg projekta, kada su u pitanju resorna ministarstva, aspolutno izostala.
"Zajednica opština u očima ovih resora uopšte nije prepoznata kao kvalitetan sagovornik. Mi smo više puta isticali potrebu za komunikacijom, ali ona je uvijek izostajala, nažalost", naglašava on.
Na pitanje da li je Zajednica u nekom momentu pregovora sa nadležnim resorima ipak došla do seta rješenja kojima dati gubici mogu biti kompenzovani, Raičević je odgovorio:
Dogovor sa predstavnicima ministarstava trajao do prvog Spajićevog tvita
"Radna grupa, odnosno predstavnici lokalnih uprava vjerovali su da je kompromis postignut. Sredinom decembra smo definisali nekoliko mjera koje bi bile adekvatne u ovom slučaju. Ispostavilo se, međutim, da je rješenje trajalo svega 45 minuta, odnosno do prvog tvita Spajića. Nakon našeg dogovora o kompenzatornim mjerama, postupak koji nas je iznenadio, a koji je uslijedio tri dana od našeg susreta, bio je zahtjev Vlade Skupštini kojim je definisano povlačenje Zakona o finansiranju lokalne samouprave iz procedure. Samim činom povlačenja, jasno je da naš dogovor nije uspio."
Raičević napominje da bi dogovoreni kompenzatorni budžet iznosio 15 miliona eura, što smatra nedovoljnim.
"Nijesmo ni sigurni kako će ići apliciranje za dobijanje tih sredstava, a svakako smatramo da je to veoma mali iznos. To nas navodi na zaključak da je sve ostavljeno na slobodnu procjenu pojedinca, bilo ministra ili nekog njegovog savjetnika", ocjenio je Raičević.
Cilj ministarstava je da poremete jedinstvo Zajednice opština
Ono što je posebno negativno iznenadilo Zajednicu opština definitivno je odnos nadležnih ministarstava koji, kako Raičević stiče utisak, nastoje da poremete jedinstvo ove asocijacije.
"Jako sam ponosan na činjenicu da smo jedina asocijacija koja, bez obzira i na ideološke i partijske podjele ima jedinstven stav i djeluje usaglašeno. Međutim, predstavnici ministarstava očigledno su htjeli da to poremete. Nažalost, resori nas nijesu prepoznali kao partnere, iako bi problem koji dijelimo trebalo da bude zajednički, a da naš cilj bude rješavanje tog problema. Čini se da ipak nije tako", kazao je Raičević.
On dodaje da ga stav nadležnih resora, odnosno njihovih rukovodilaca podsjeća na pripadnike NVO sektora, jer kako kaže, evidentno je da situaciju i njenu ozbiljnost nijesu dobro razumjeli.
"Tražili smo mogućnost da se naša lokalna preduzeća zaduže kod Investiciono-razvojnog fonda, međutim, ni to nije bilo moguće. Jako sam zabrinut sa pozicije predsjednika UO Zajednice jer opštine na sjeveru koje imaju veliki broj problema zbog svega što sam ranije naveo, ne dobijaju nikakvu dodatnu razvojnu komponentu. Ona je ovdje neophodne, ali izostaje", ubijeđen je Raičević.
Očekivanja su sada usmjerena jedino na Skupštinu
"Mi smo vjerovali da Vlada može određenim mjerama i uredbama pomoći opštinama, ali to povjerenje je ugroženo zbog događaja iz decembra. Uputićemo inicijativu za hitno zasijedanje Skupštine kako bismo nekako neutralisali negativne posljedice", istakao je Raičević i dodao:
"Svakako ćemo uputiti ponovo inicijativu i ministarstvima kako bismo izmijenili postojeće stanje, zahtijevajući da ono što je dogovoreno bude ispoštovano, te da se lokalnim upravama krene isplaćivati kompenzantorna mjera kako bismo nadoknadili gubitke koje je prouzrokovao program 'Evropa sad'. Ipak, nijesmo optimistični po ovom pitanju."
Spajić i Milatović ne razumiju probleme lokalnih uprava i građana
Raičević smatra da je lokalna samouprava servis građana koji mora da obezbijedi sve ono što građani od nje očekuju.
"Ne mogu da razumijem nedostatak empatije nadležnih ministarstava. Jednom prilikom, kada sam razgovarao sa Spajićem, Milatovićem i odlazećim premijerom Zdravkom Krivokapićem, dobio sam komentare poput: 'Vi se ne bavite dovoljno svojim poslom, ne naplaćujete dovoljno poreze, odosno vaše primarne dohodke'. Međutim, na razumiju da je opštinama data na naplaćivanje kategorija poreza (na nekretnine) koja je najteže naplativa, pritom ne razumijevajući pozadinu samog problema. Naplata ove vrste poreza trebalo bi da bude stvar državnih organa, a ne lokalne uprave", zaključuje Raičević.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR