Vuković: Amandmani su pomirili PES sa Rezolucijom, nijesu pomirili CG sa Rezolucijom

Dr Siniša Vuković, profesor na univerzitetu Džons Hopkins, kaže da je za Crnu Goru važno da je prisutna u Vašingtonu i da je zbog toga posjeta predsjednika Milatovića SAD značajna, bez obzira na nivo susreta koje je imao. U Drugačijoj radio vezi analizirao je politiku Zapada, naročito SAD na Zapadnom Balkanu, ukazao na korijene nerazumijevanja u vezi sa stavovima o Rezoluciji o Srebrenici, objasnio uzroke osjećaja prozapadnih subjekata u regionu da su ih Vašington i Brisel izdali i okrenuli se Aleksandru Vučiću i proputinovskim snagama...

Komentarišući ocjene da je posljednjih godina Zapad, a SAD pogotovo, držao stranu Beograda i njegovih piona u Crnoj Gori, bez obzira i na njihovu proputinovsku, otvorenu ili prikrivenu, orijentaciju,  Vuković kaže da bi najprije razdvojio ono čemu Crna Gora teži u odnosima sa Vašingtonom, od onoga čemu teži Srbija.

- Ljudi nijesu slijepi kada su te stvari u pitanju. Kada govorite o dometima sadašnje američke politike, mi se često fokusiramo na trenutno, pa i prvenstveno, retoričku ili narativnu dimenziju onoga kakvi su odnosi, zanemarujući sadržaj tih odnosa."

Kosovo je danas nemjerljivo više država nego prije četiri godine

Na pitanje šta je sadržaj tih odnosa i podsjećanje da je nedavno u DRV analitičar iz Skoplja Arsim Zekoli opisao odnos američkoga ambasadora Kristofera Hila prema Aleksandru Vučiću kao bljutav i poltronski, Siniša Vuković pojašnjava?

- Imao sam priliku da slušam taj intervju, zaista je bio inspirativan i veoma koristan. Gospodin Zekoli je pričao iz perspektive Sjeverne Makedonije, dotakao se velikog broja tema koje se tiču regiona. Ja ću uzeti za primjer jednu od krucijalnih tema regiona, a to je odnos Srbije i Kosova. Kosovo je danas nemjerljivo više država nego što je bilo prije četiri godine. Uprkos toj vrsti politike kakvu je opisao gospodin Zekoli, Kosovo je ostvarilo, zahvaljujući zapadnoj medijaciji, elemente kojima je težilo decenijama unazad. Od vizne liberalizacije, pristupa međunarodnim organizacijama, tablica, diploma, energetskog sektora, priznanja dokumentata od strane Srbije sa svim onim deklaracijama na aerodromima..."

Za to vrijeme narativ je bio takav da je izgledalo kako se Zapad stalno dodvorava Srbiji i od Kosova traži da bude fleksibilnije prema Beogradu, napominje Vuković i poentira.

- Treba imati u vidu da su to sve pregovoračke taktike. I u tim pregovoračkim taktikama, to se političkoj nauci kaže slikovito: kriva ostvarivanja kosovske državnosti je duga, ali se završava na kompletnom suverenitetu i međunarodnom priznanju."

Nema strateške komunikacije prozapadnih snaga iz CG sa Zapadom

Na pitanje- konstataciju da je Crna Gora danas mnogo manje država nego prije četiri godine, sagovornik Antene M kaže:

- Treba pogledati šta je Kosovo, šta je Crna Gora. Kosovo je zajedno sa Albanijom  najprozapadenije društvo na Zapadnom Balkanu. UAlbaniji i na Kosovu 95% stanovništva vidi SAD i države Zapadne Evrope kao ključne partnere i ključne elemente koje garantuju stabilnost i prosperitet. Vi ćete danas vidjeti da je u Crnoj Gori i dalje ta podjela jaka i da je Amerika viđena više kao problem nego kao partner.

E sad, šta rade crnogorski donosioci odluka, šta rade crnogorske vlasti na tome  da iskreno pokažu svoju zapadnu orijentaciju? Dakle, ovo više nije pitanje toga gdje je Zapad  u odnosu na Crnu Goru, nego gdje je Crna Gora u odnosu na Zapad! Veoma je važno razumijeti - neće nas Zapad moliti da budemo na zapadu ako ne želimo da budemo na zapadu."

Vuković naglašava da je izostala strateška komunikacija prozapadnih snaga u Crnoj Gori sa Zapadom. Posljednjih godina nije je bilo, za razliku od perioda uoči referenduma o nezavisnosti, kada je bila učinkovita i amortizovala velike zadrške koje je tada u vezi nezavisnosti Crne Gore ali i njenog ulaska u NATO imao Vašington i Brisel.

Problem diplomatske neaktivnosti gost DRV vidi i povodom projekta Otvorenog Balkana, koji je između redova ponovo promovisao njegov idejni tvorac Džejms O Brajen, na nedavnom skupu u Kotoru. Vuković ironično kaže da najteže umiru loši projekti ali dodaje kako je dobro što je Otvoreni Balkan sada na margini.

- Ono što mene izuzetno čudi je da se svi iznenađuju snagom ideje Otvorenog Balkana, koji je u stvari ideja koja je konstruisana kako bi zadovoljila očekivanja mnogih strana, a da istovremeno se gura pod tepih destruktivnost te ideje."

Vuković kaže da Amerikanci i dalje žive u iluziji da se novcem, trgovinom, slobodnim tržištem... mogu riješiti svi problemi. U njihovoj predstavi mir je, nakon Drugog svjetskog rata,  donio Maršalov plan. Oni ne shvataju da je, uz uvažavanje efekata te ekonomske podrške Evropi iz SAD, mir donijela denacifikacija Njemačke.

Ne kolektivna krivica, nego kolektivna sramota

I danas Zapad ima problema da shvati suštinu odnosa prema zločinima na prostoru bivše Jugoslavije, negiranje genocida u Srebrenici, slavljenje ratnih zločinaca kao heroja... Korjen problema često je i u formulacijama kojim im se pokušavaju objasniti te pojave. Insistiranje na individualnoj krivici na zapadu se ne shvata i kao podrazumijevanje osjećaja kolektivne sramote zbog zločina.

- Zapad to ne razumije... oni nemaju kulturološku predispoziciju da razumiju da kada Zapadni Balkan govori o individualnoj krivici, on u stvari upućuje na kolektivnu sramotu.

Proces denacifikacije je proces suočavanja sa kolektivnom sramotom. Ne sa kolektivnom krivicom, nego sa kolektivnom sramotom. Njemci se srame onoga što je učinjeno u njihovo ime."

Na opasku da svirepo ubistvo 8372 ljudska bića nije dovoljan osnov za osjećaj sramote u ogromnoj većini jednoga nacionalnoga korpusa, što govori da sistem koji je do toga zločina doveo nije dekonstruisan, a da se suočavanje sa prošlošću nije desilo, Vuković kaže:

- Upravo je to moja teza, da dokle god se na nivou društva  ne kaže da je Ratko Mladić nanio sramotu srpskom narodu, oni će i na njegovu krivicu gledati kao kolektivnu. U kolektivističkim društvima kako je svako društvo na zapadnom Balkanu, to su jednostavne paralele koje je vrlo lako zloupotrijebiti."

Na molbu da komentariše sve ono što se dešavalo u Crnoj Gori povodom Rezolucije o Srebrenici, naročito dva amandmana Vlade CG, Siniša Vukovića kaže da njihova svrha nije bila da pomire Srbiju, Rusiju i Kinu sa Rezolucijom, niti se tim amandmanima išta bitno promijenilo u sadržaju Rezolucije.

- Ništa se ovom rezolucijom ne mijenja u smislu da se dodaje neki novi sloj spoznaje. Ne, ovim je amandmanima, da budem vrlo konkretan, PES pomiren sa Rezolucijom. I to je to. Dakle, amandmani nijesu čak ni Crnu Goru pomirili sa Rezolucijom, oni su pomirili vodeću, vladajuću partiju sa Rezolucijom."

Vuković kaže da predsjednik CG Jakov Milatović nije dao jasan odgovor na pitanje o Rezoluciji o genocidu u Srebrenici, na tribini na Džons Hopkins univerzitetu. Kaže da je odgovorio "vrlo uopšteno" i neubjedljivo i dodaje kako mu se čini "da je targetirao DF", a kao formulu za rješenje svih problema navodio "više Evropske unije".

Drugačiju radio vezu u kojoj je gost bio Siniša Vuković pogledajte na linku ispod.