Simović-Zvicer: Zakon o javnom servisu promijenjen pod čudnim okolnostima, ništa nije obavezivalo Crnu Goru da to uradi

Nalaz inspekcije rada koja je nadzor obavila po prijavi u Javnom servisu RTCG, a u vezi angažmana generalnog direktora Borisa Raonića suprotan je prvostepenoj i drugostepenoj sudskoj presudi prema kojima je njegovo imenovanje nezakonito, budući da je izmjenom zakona, koja se dogodila u međuvremenu, promijenjeno činjenično i pravno, ocijenila je gostujući u Drugačijoj radio vezi profesorka radnog prava na Univerzitetu Crne Gore dr Vesna Simović-Zvicer.

Ona je naglasila da je nedavnim izmjenama zakona uslov za obavljanje funkcije generalnog direktora sa potrebnih 10 godina radnog iskustva smanjen na pet.

„Dešavale su se pod čudnim okolnostima i u čudnoj proceduri izmjene Zakona o nacionalnom javnom servisu koje se odnose na zasnivanje radnog odnosa u pogledu radnog iskustva, pa je taj uslov sa 10 smanjen na pet godina radnog iskustva“, precizirala je ona.

Upravo zbog izmjene zakona koja se dogodila u međuvremenu Simović-Zvicer naglašava da je potrebno odvojeno posmatrati presude Osnovnog i Višeg suda u Podgorici sa onim što je utvrdio inspektor rada.

„Razdvojila bih postupanje inspekcije rada, jer je predmet inspekcijskog nadzora bilo nešto drugo u odnosu na ono što su pravosnažne presude. Bilo je više sporova povodom prethodnih oglasa na koja se prijavljivao gospodin Raonić i sud je, očekivano, potvrdio prvostepenu presudu jer nije mogao biti biran za generalnog direktora po ranije važećem zakonu iz razloga što on nije ispunjavao uslov koji se odnosi na radno iskustvo“, naglasila je ona podsjetivši da se jedan dio spora odnosio i na Raonićevo članstvo u savjetu Agencije za elektronske medije, što je prema Zakonu o nacionalnom javnom emiteru predstavljalo prepreku za obavljanje funkcije direktora RTCG.

Simović-Zvicer je naglasila da kod postupanja inspekcije rada postoji potpuno nova situacija do koje se došli na vrlo čudan način, pri čemu za Crnu Goru to nije bilo obavezujuće.

„Moje mišljenje je da uopšte nije bilo neophodno mijenjati ovaj uslov koji se tiče radnog iskustva, jer to nije nikakav standard koji je obavezivao Crnu Goru. To je nešto što smo mi uradili, a Evropska komisija je rekla da nema smetnji i da ćemo to u raditi u skladu sa našim nacionalnim prilikama“, pojasnila je naša sagovornica.

Pitanje zarade pripravnika ne bi smjelo da bude sporno za pravnike

Osvrnuvši se na problem zarada pripravnika zaposlenih u sudovima i državnim tužilaštvima koji su nezadovoljni ishodom nedavnog sastanka sa predstavnicima Ministarstva finansija, na kojem nije ostvaren napredak u rješavanju pitanja primjene Zakona o radu u vezi sa minimalnom zaradom pripravnika Simović-Zvicer je istakla da ovo pitanje ne bi smjelo da bude sporno za pravnike.

„U Crnoj Gori je 2010. usvojen Zakon o stručnom osposobljavanju visokoškolaca. To su lica sa stečenim visokim obrazovanjem koja se osposobljavaju po tom programu u javnom i privatnom sektoru, a kojima naknade za rad isplaćuje Vlada. To nijesu pripravnici, iako ih nerijetko u žargonu mnogi tako zovu. Njihova naknada je utvrđena tim zakonom i oni nemaju nikakve veze sa pripravnicima u sudstvu i tužilaštvu, zato što su van radnog odnosa, a pripravnici u sudstvu i tužilaštvu su u radnom odnosu u skladu sa zakonom koji za to predviđa procedure. Njihovo pravo na zaradu je utvrđeno dijelom Zakonom o zaradama u javnom sektoru, koji je lex specialis u odnosu na Zakon o radu.

Ona je pojasnila da he problem nastao zato što u Zakonu o zaradama u javnom sektoru piše da će priptravnici imati pravo na zaradu koja se obračunava u iznosu od 60 odsto od zarade za taj nivo kvalifikacija VII-1, međutim Zakon o radu upućuje na to da se minimalna zarada utvrđuje u skladu sa opštim propisima o radu, a to je u ovom slučaju 800 eura.

„Nije mi jasno zašto Ministarstvo finansija pravi problem i zašto ulazimo u veliki broj nepotrebnih sporova koji će, ukoliko se ne zavtrše mirni putem, opet koštati budžet Crne Gore, odnosno građane“, precizirala je Simović-Zvicer podvlačeći da pripravnici imaju zasnovan radni odnos po osnovu kojeg im pripada minimalna zarada od 800 eura.

Jasno koji se zakon primjenjuje pri penzionisanju funkcionera

Upitana da prokomentariše praksu da se prilikom odlaska u penziju sudija, tužilaca i članova Senata DRI poziva na Zakon o radu posljednjih godina izaziva oštre kritike dijela javnosti koja izričito tvrdi da je potrebno pozivati se za Zakon o PIO, Simović-Zvicer je naglasila da se ovome govori otkako su stupile na snagu izmjene Zakona o PIO 2020.

„Mi smo decenijama unazad imali identična rješenja u Zakonu o PIO koji reguliše uslove za ostvarivanje prava na penziju i u Zakonu o radu, koji definiše uslove za prestanak radnog odnosa po sili zakona. Za sve na koje se ovo odnosi je predviđeno da funkcija prestaje onda kada ispune uslove za ostvarivanje prava na penziju. Oni nijesu predviđeni Zakonom o radu, već Zakonom o PIO i on se u ovom slučaju primjenjuje“, naglasila je naša sagovornica.