Adžić: Nema nijednog dokaza da je Blagoje Jovović atentator na Anta Pavelića

Jedna ulica u Beogradu dobila je ime po Blagoju Jovoviću, do pred smrt anonimnom četniku iz Bjelopavlića... anonimnom sve dok se Amfilohiju Radoviću pohvalio da je on lično ubio ustaškog poglavnika Anta Pavelića u Argentini. Onda je propagandna mašinerija, očas posla, trećerazrednog četnika pretvorila je u heroja-osvetnika. 

U intervjuu za Antenu M istoričar i pravnik Novak Adžić kaže da je ta priča prvorazredan falsifikat istorijskih činjenica, jednako takav i politički skandal, pa podsjeća šta su o atentatu na Pavelića, koji se desio 1957. i nakon kojega je zloglasni vođa ustaške NDH poživio još dvije godine i po, pisali i govorili referentni istoričar Bogdan Krisman i poglavnikova kćerka Višnja. 

Adžić je kategoričan: ne postoji nijedan istorijski izvor koji će potvrditi priču Blagoja Jovovića! Naprotiv, Paveliću su pomogli da umre - njegovi!

Antena M: Postoje li istorijski dokazi da je Blagoje Jovović ubio Anta Pavelića?

Adžić: Najprije moram reći da su memoari sekundaran, prilično nepouzdan istorijski izvor i da na značaju dobijaju tek kada se uporede sa primarnim istorijskim izvorima, različitim po porijeklu, koji mogu da potvrde ili ospore tezu tvorca memoara.

Blagoje Jovović bio je emigrant u Argentini i skoro potpuno anonimna ličnost četničkog pokreta. Te 1998., dakle godinu pred smrt, pohvalio se mitropolitu  SPC u Crnoj Gori Amfilohiju Radoviću, da je on, 10. aprila 1957. u predgrađu Buenos Airesa pucao na emigranta, poglavnika ustaške zločinačke fašističko-nacističke NDH Anta Pavelića. Do tada je decenijama ćutao! Tu njegovu tvrdnju objavio je, kasnije, Tihomir Tiho Burzanović u knjizi koja predstavlja ispovijest Blagoja Jovovića pod nazivom “Dva metka za Pavelića”.

Sve što kaže Blagoje Jovović u toj knjizi apsolutno je istorijski nedokazano i krucijalna je istorijska neistina! Ne postoji nijedan relevantan istorijski izvor i istorijsko svjedočanstvo da je Jovović pucao u Pavelića!

Jovović je umro 1999. a ta njegova izjava u javnosti je prihvaćena kao istorijska istina. Priču da je Jovović pucao u ustaškog poglavnika Pavelića, koji je umro 28. decembra 1959. u Madridu i sahranjen na tamošnjem groblju, ne potvrđuje nijedan relevantni istorijski izvor. Pavelić je, dakle, umro više od dvije i po godine nakon što je stvarno izvršen atentat na njega 10. aprila. 1957.

Porodica Pavelića tvrdi da je on umro prirodnom smrću, a ne od posljedica atentata.

Anten M: Ko je, onda, zaista pucao u Pavelića? I zašto?

Adžić: Njegova najstarija šćer Višnja Pavelić, koja je umrla 2015, u intervjuu hrvatskom “Globusu” tvrdi da jugoslovenska Udba sa Titom na čelu nije pucala na Pavelića, a ne pominje ni mogućnost da je četnička emigracija u Argentini to uradila. Ona tvrdi da su na Pavelića pucali hrvatski fratri, klerikalci. Tu se pominje Krunoslav Draganović i ostali.

Višnja Pavelić ističe da je jugoslovenska politika tražila izručenje Ante Pavelića da bi mu se sudilo i zato isključuje UDBU kao izvršioca. Ustaški poglavnik dugo je godina bio u Argentini pod vlašću Huana Perona. Nakon atentata prebačen je u Španiju i tamo je skončao, imao je tada već više od 70 godina.

Antena M: I ugledna beogradska istoričarka Dubravka Stojanović prethodnih je dana pisala da istorijskih dokaza nema, te da je Jovovićev atentat na Pavelića istorijski neutemeljena priča?

Adžić: Tačno je da je Pavelić bio meta napada, ali je isto tako tačno da je moja koleginica i moja prijateljica profesor dr Dubravka Stojanović sa Beogradskog univerziteta u pravu kada kaže da četnička politička emigracija nije atentator na zlogasnog poglavnika kvislinške ustaške NDH. Blagoje Jovović pohvalio se da je on to uradio, a nemamo nijedan jedini dokaz, sem njegove tvrdnje da je to zaista učinio. Ta priča predstavlja brutalnu istorijsku laž u nedostatku istorijskih izvora. Ponavljam, ne postoji nijedan istorijski izvor koji će potvrditi tu priču, tako da je moja koleginica Stojanović u pravu kad kaže da je svjedočenje Jovovića jako upitno jer nemamo drugih dokaza koji mogu potvrditi njegovu tvrdnju.

Mnogo sam se bavio istorijatom kvislinške NDH. U Titovoj Jugoslaviji najveći poznavalac ustaške NDH i djelatnosti kvislinga Pavelića, bio je istoričar profesor dr Bogdan Krisman. Pročitao sam sigurno preko deset hiljada stranica njegovih djela, od djela “Ustaše i Treći rajh” tom jedan i dva, “Pavelić i ustaše”, “Pavelić u bjekstvu”, i niđe Krisman ne pominje nijedan dokument, nijedan izvor da je četnička politička emigracija u Buenos Airesu ranila Anta Pavelića 1957.

Krisman piše da su glavni protagonisti velikohrvatske i velikosrpske ideologijae u emigraciji, Ante Pavelić i Milan Stojadinović, sredinom 1954. potpisali sporazum da se jugoslovenska država FNRJ podijeli na dva dijela, izuzimajući dio Slovenije, između velike Srbije i velike Hrvatske. Prema sporazumu Pavelić-Stojadinović 80 odsto jugoslovenske države bilo bi podijeljeno između velike Srbije i velike Hrvatske. Tim sporazumom bilo je predviđeno da Crna Gora pripadne velikoj Srbiji, a da BIH velikoj Hrvatskoj. Taj sporazum bio je besmislen, mrtvo slovo na papiru.

Antena M: Šta je cilj, šta se želi postići sada ovom kampanjom davanja imena Blagoja Jovovića ulici i njegovim proglašenjem za ubicu Pavelića?

Adžić: Odluka da u Srbiji jedna ulica nosi ime Blagoja Jovovića počiva na prvorazrednom falsfikovanje istorijskih činjenica i predstavlja primarni skandal. Ne postoji nijedan dokaz da je Jovović, zajedno sa Milom Krivokapićem pucao na Pavelića 1957! To su nepouzdane priče koje ne prati nijedan istorijski izvor.

Suština priče je u tome da se jedan pripadnik četničkog pokreta prikaže u Vučićevoj Srbiji kao heroj i da se ista inicijativa pokrene u Crnoj Gori. Dakako, ulicu sa imenom Blagoja Jovovića tražiće sljedbenici velikosrpske, anticrnogorske četničke ideologije. Kategorički još jednom tvrdim: ne postoji nijedan dokaz da je Jovović pucao na Pavelića. Ipak, danas se u Srbiji i Crnoj Gori vodi propaganda da se ta anonimna ličnost prikaže kao atentator, oslobodilac i tako dalje.

Antena M: Ko je zapravo Blagoje Jovović i otkud on u Argentini?

Adžić: Jovović je rođen 1922. u bjelopavlićkom selu Kosić, on je potpuno nepoznata ličnost u istoriji četničkog pokreta. Za sebe tvrdi da je prvo bio partizan, pa da je pripadao pokretu Jakova Jovovića i da je odstupio, što možda i nije sporno? Jako je sporno, a to savremena istoriografija može dokazati, da mu se pripisuje tuđa slika kao da je njegova, konstruiše se da je on bio značajan faktor. Ide se dotle da se kao njegove fotografije prikazuju one koje ne odražavaju njegov lik! U pitanju je tako drzak falsifikat...

Jovović je otišao u emigraciju kao potpuno beznačajan tip, za razliku od dvojice ljudi koji su, takođe, otišli u Argentinu, a koji su bili jako važni u četničkom pokretu tokom Drugog svjetskog rata. To su zloglasni četnički kapetan, zločinac Jakov Jovović, Blagojev daljnji rođak,  i četnik sa Cetinja Vlado Ivanišević. Ne postoji nijedan istorijski izvor koji bi ukazao da su Jakov Jovović i Vlado Ivanišević, kao zaista jako važne ličnosti četničkog pokreta u Crnoj Gori, koji su pobjeglI u Arentinu tokom Drugog svejetskog rata i tamo okončali svoje života, učestvovali u atentatu na Pavelića.

Nijedan arhivski dokument ne potvrđuje, ni jugoslovenska Udba, ni državni organi, niti emigrantski krugovi, da je Blagoje Jovović, anonimni i beznačajni pripadnik četničkog pokreta, pucao na ustaškog poglavnika Pavelića. Te priče smatram aktom najobičnije političke manipulacije i propagande.

Jugoslovenska država želiela je da Argentina izruči Pavelića da bi mu se sudilo kao Draži Mihajloviću. Inače, potragu radi hvatanja Pavelića nije poduzela samo jugoslovenska Udba, već su za njim tragali i Jevreji, odnosno Izraelska obavještajana služba i brojne druge. No, Pavelić je imao zaštitu Huana i Evite Peron do atentata 1957. Nakon što je javnost saznala za to, Aregentina ga je prebacila u Španiju Franciska Franka, đe je umro dvije i po godine kasnije.