Novi metod u istoriografiji (4)

Autor: Milan Šćekić

Feljton ,,Novi metod u istoriografiji“ se bavi akademskom čestitošću prof. dr. Marijana Premovića. Feljton je priređen na osnovu moje istoimene knjige ,,Novi metod u istoriografiji“, koja uskoro izlazi iz štampe. Iako je u velikoj mjeri naučno djelo Marijana Premovića proizvod plagijarizma, predmet analize je Premovićeva doktorska disertacija ,,Srednje i Donje Polimlje i Gornje Podrinje u srednjem veku“, koja je u ogromnoj mjeri prepisana. U feljtonu je zastupljen samo manji dio dokaza koji potvrđuju plagiranost teze.

***

Na 174. strani Premović je prepisao još jednu rečenicu od Žarka Šćepanovića (,,Srednje Polimlje i Potarje“, Beograd, 1979): ,,Za rani period, podatke o teritorijalnim, odnosno rodovsko-plemenskim jedinicama Polimlja i Gornjeg Podrinja imamo samo za župu Drinu, dok je iz perioda Nemanjića poznato nekoliko župa u Polimlju.“

Na 21. strani Šćepanovićeve knjige ,,Srednje Polimlje i Potarje“ (Beograd, 1979) o tome piše: ,,Za rano doba nema podataka o teritoriijalnim, odnosno rodovsko-plemenskim jedinicama Polimlja i Potarja, dok je iz perioda Nemanjića poznato nekoliko župa.“

Pri kraju 175. strane ijekavizirao je par riječi i doslovno prepisao rečenicu iz ,,Istorije srpskog naroda“ (knj. I, Beograd, 1981).

Na 172. strani u ,,Istoriji srpskog naroda“ (knj. I, Beograd, 1981) postoji ista rečenica:

Potom je doslovno prepisao poveću rečenicu od Žarka Šćepanovića (Srednje Polimlje i Potarje“, Beograd, 1979): ,,Ali ovo neće biti potpuno osamostaljenje Raške, već početak otpora Vizantiji i predstavljaće proces od više decenija jer borba Raške, započete sukobima župana i Vukana sa Vizantijom 80-ih i 90-ih godina XI vijeka, nastavile su se i tokom XII vijeka, sve do Nemanjinog doba.“

I naravno Premović nije prijavio (!!!) u fus noti da je koristio knjigu Žarka Šćepanovića (,,Srednje Polimlje i Potarje“, Beograd, 1979) iako faksimil koji prilažemo potvrđuje da je i te kako koristio ovu literaturu.

Nakon toga je na 177. strani prepisao najmanje tri rečenice. Od toga dvije rečenice glase: ,,Tokom 1150. godine došlo je do velike bitke na rijeci Tari između vizantijske vojske , na jednoj, i srpske i ugarske na drugoj strani. Bitka je vođena na području današnjeg Valjeva, a pobjeda je pripala vizantijskoj vojsci.“

U knjizi ,,Srpska državnost u srednjem veku“ (Beograd, 2011) Miloš Blagojević o tome piše:

Za naredne četiri rečenice Premović tvrdi da su iz njegove knjige ,,Župa Budimlja u srednjem vijeku“ (Cetinje, 2012), tj. da ih je on smislio: ,,Kanjoni i uske doline Lima i gornjeg toka Drine isprekidani su u većem broju kotlina, koje su uslovile način i oblik formiranja župa u srednjem vijeku. Tamo gdje se ističu proširene doline, tu su nastale i župe. U Gornjem Polimlju to su plavsko-gusinjska kotlina i okolina Berana, u Srednjem Polimlju prostor od Bijelog Polja do Prijepolja i u Donjem Polimlju okolina Priboja. Srednjovjekovne župe Polimlja su uglavnom manjeg opsega zbog prirodnih karaktersitika tla.“

Ma koliko ih svojatao, neznatno izmijenjene ove rečenice nalaze se u radu Siniše Mišića ,,Teritorijalno-upravna organizacija Polimlja (XII-XIV)“ (,,Kralj Vladislav i Srbija XIII veka“, Beograd, 2003), odakle ih je Premović prepisao. Ako se ovi podaci uistinu nalaze u Premovićevoj knjizi ,,Župa Budimlja“ (Cetinje, 2012), onda nije plagiran samo Premovićev doktorat već i magistarska teza.

Na 180. strani Premović tvrdi: ,,Tako krajem XII i u prve tri decenije XIII vijeka u Polimlju su prisutni: veliki knez Miroslav kao gospodar teritorije oko Sv. Apostola, župan Stefan Prvoslav kao gospodar Budimlje, župan Dimitrije (David), sin Vukanov kao gospodar Ljuboviđe i mladi princ Vladislav, koji je negdje oko 1225. godine upravljao jednom oblašću na Limu (najverovatnije župom Crna Stena). Naime, braća ili mlađi sinovi u vrijeme Nemanje i Stefana Prvovjenčanog upravljaju pojedinim župama u Polimlju, Polimlje kao baštinska oblast, bilo je veoma važno za Nemanjiće i imalo je posebno mjesto u državi.“

I ovi podaci su prepisani iz rada Siniše Mišića ,,Teritorijalno-upravna organizacija Polimlja (XII-XIV)“ (,,Kralj Vladislav i Srbija XIII veka“, Beograd, 2003).

Sve i da je naveo u fus noti da je koristio Mišićev rad Premović je počinio plagijat. Ali budući da to nije učinio, njegova krivica je mnogo veća.

Posljednja rečenica na 181. strani glasi: ,,Župan Dimitrije u odmaklim godinama obukao je monašku rizu i svoja znatna sredstva uložio u crkvu i put u Jerusalim u posjetu Hristovom grobu.“

Više od 90% ove rečenice prepisano je iz rada Gordane Tomović ,,Župa Ljuboviđa“ (,,Kralj Vladislav i Srbija XIII veka“, Beograd, 2003), što je uvidom u faksimil koji prilažemo lako utvrditi.

Potom je isprepisivao još nekoliko rečenica: ,,Svaki ktitor bio je obavezan da crkvi ili monaškom bratstvu koje osniva obezbijedi izdržavanje. Pod tim je podrazumijevalo redovne prihode ili posjede, od kojih je bar dio bio u neposrednoj blizini zadužbine, da bi ljudi nastanjeni na poklonjenoj zemlji mogli opsluživati manastir.  Podaci iz povelja ukazuju nam da je osnivanje crkve pouzdan znak da je ktitor raspolagao zemljištem u neposrednoj okolini.“

Podaci koje navodi Premović prepisani su iz rada Sime Ćirkovića ,,Preci Nemanjini i njihova postojbina“ (,,Stefan Nemanja – Sveti Simeon Mirotočivi“, Beograd, 2000), što je lako utvrditi.

Pored toga što ih je prepisao, ovi podaci se nalaze i na 69. strani (u fus noti 274). Od viška glava ne boli.

 Nastaviće se...