Novi metod u istoriografiji (7)

Autor: Milan Šćekić

Feljton ,,Novi metod u istoriografiji“ se bavi akademskom čestitošću prof. dr. Marijana Premovića. Feljton je priređen na osnovu moje istoimene knjige ,,Novi metod u istoriografiji“, koja uskoro izlazi iz štampe. Iako je u velikoj mjeri naučno djelo Marijana Premovića proizvod plagijarizma, predmet analize je Premovićeva doktorska disertacija ,,Srednje i Donje Polimlje i Gornje Podrinje u srednjem veku“, koja je u ogromnoj mjeri prepisana. U feljtonu je zastupljen samo manji dio dokaza koji potvrđuju plagiranost teze.

***

Narednu rečenicu Premović je prepisao od Momčila Spremića (,,Prekinut uspon: srpske zemlje u poznom srednjem veku“, Beograd, 2005): ,,Njegovo tijelo sahranio je brat Gerasim na Svetoj gori.“

Izuzev što je riječ ,,telo“ ijekavizirao u ,,tijelo“, sve je doslovno prepisano od Spremića.

I sljedeća rečenica je prepisana: ,,Sultan Bajazit je Vukovoj ženi Mari i sinovima ostavio samo nešto zemlje kod Vučitrna i Trepče, s obavezom davanja pomoćnih trupa. Ostale Vukove oblasti dobili su Lazarevići“.

I to od Konstantina Jiričeka (,,Istorija Srba: politička istorija do 1537. god.“, knj. I, Beograd, 1990).

Na 207. strani tvrdi: ,,Prvi je imao počasno mjesto i po njemu je Stefan Vukčić nazvan ,,od Sokola“.

Mihailo Dinić u radu ,,Zemlje hercega Svetog Save“ (,,Srpske zemlje u srednjem veku“, Beograd, 1978) piše: ,,Prvi je imao ...počasno mesto ...po njemu je Stjepan Vukčić nazivan ,,od Sokola“.“ Osim što je riječ ,,mesto“ ijekavizirao u ,,mjesto“ i Stjepana preimenovao u Stefana, doslovno je sve isto kao kod Dinića.

U posljednjem pasusu na 207. strani navodi: ,,Granica se u ranofeudalno doba razumjela kao širi ili uži pojas čija je širina zavisila od geografskih odlika terena“.

Premović je malo izmijenio redosljed riječi kod Andrije Veselinovića u radu ,,Granica između Srbije i Bosne u XV veku“ (,,Bosna i Hercegovina od srednjeg veka do novijeg vremena“, Beograd, 1995) i izuzev dvije riječi sve prepisao od njega.

Na 225. strani doktorata Premović tvrdi: ,,Naime poslije dvije ili više godina korištenja njiva se ostavlja na ugar sve dok se prirodnim putem ne obnovi plodnost. Obično se ostavljala jedna trećina zemljišta da se odmara, a dvije trećine su zasijavane. Ovakav sistem poznat je pod nazivom tropoljni sistem, obzirom da se jedno polje odmara a dva se obrađuju.“

Sve što tvrdi Premović prepisano je iz ,,Leksikona srpskog srednjeg veka“ (Beograd, 1999) u kome Miloš Blagojević tvrdi: ,,Posle dve ili više godi-na korišćenja, njiva se ostavlja na ugar ...sve dok joj se prirodnim putem ne obnovi plodnost. Obično se ostavljala sa-mo jedna trećina zemljišta da se odmara, dok su dve trećine bile zasejane. Ovakav sistem poznat je pod nazivom tropoljni sistem, s obzirom da se jedno polje odmara, a dva obrađuju.“ Da su ove rečenice prepisane iz ,,Leksikona srpskog srednjeg veka“, potvrđuju i faksimili koje prilažemo.

.

.

Potom navodi: ,,Dužnost svakog sokalnika na Bistričkom posjedu bila je takva, da je morao u potpunosti obraditi određenu površinu zemljišta. U konkretnom slučaju obaveza je iznosila jedan ipo mat za sjetvu ozime pšenice, koji bi se uzorao u jesen. Za sjetvu jarih žitarica, najčešće ovsa, uzorao bi se još jedan ipo mat svakog proleća, dok bi se u maju ili junu uzorala površina od jednog ipo mata za sjetvu prosa. Ukupno četiri i po mata...“

I ovaj dio doktorata je prepisan iz rada Miloša Blagojevića ,,O argarnim odnosima u Polimlju krajem 12. i početkom 13. veka“ (,,Kralj Vladislav i Srbija XIII veka, Beograd, 2003). Pritom, prepisujući od Blagojevića Premović se zaboravio da piše na ijekavskom narečju, pa je tako proljeće kod njega postalo ,,proleće“.

.

Na 227. strani Premović objašnjava kako se u srednjem vijeku sijao zob ili ovas i čemu je služio: ,,Zob ili ovas sijao se kao prolećni usjev, imao je sitno zrno koje je obavijeno plevom. Ljudi su ga trošili u krajnjoj nevolji i po pravilu služio je za ishranu konja, pa se i zbog toga sijao.“

.

Premoviću se mora odati priznanje da je lijepo objasnio kako se sijao zob u srednjem vijeku i čemu je služio. Ali ne zato što je on to ispričao svojim riječima, već što je skoro doslovno prepisao dvije rečenice od Miloša Blagojevića (,,Zemljoradnja u srednjovekovnoj Srbiji“, Beograd, 1973) koji tvrdi da se: ,,Zob ili ovas ... seje kao prolećni usev“; da ,,ima sitnije zrno ...koje je čvrsto obavijeno plevom. Ljudi su ga trošili u krajnjoj nevolji. Po pravilu ovas je služio za ishranu konja i zbog toga se i sejao. “Prepisujući od Blagojevića Premović se ponovo zaboravio da ijekavizuje pojedine riječi, pa tako pominje ,,prolećne usjeve“ i ,,plevu“, što najbolje potvrđuje čime se bavio ovaj očajni znanstvenik.

.

Nastaviće se...