Ako Vartolomej odobri autokefalije crkvama Crne Gore i Makedonije, Srbi raskidaju s Majkom-Crkvom u Carigradu

Piše: Vladimir Jovanović

Raskid s Fanarom će doći ako patrijarh Vartolomej odobri tomos raskolnicima u Crnoj Gori ili Makedoniji – rekao je Antonije Pantelić, titularni episkop moravički Crkve Srbije (SPC), vikar patrijarha Porfirija-Prla Perića.

Fanar je kvart Istanbula (Carigrada) u kojem se nalazi katedra Vaseljenske patrijaršije. Pantelić (51), na slici gore, takođe je starješina podvorja Crkve Srbije u Moskvi, odlikovan prošle godine od strane Vladimira Putina. Govorio je na međunarodnoj konferenciji u Kijevu koju je prije nekoliko dana organizovao ogranak Ruske crkve (UPC-MP) u Ukrajini.

„Carigradski patrijarh Vartolomej stvorio je presedan u Ukrajini, koji bi, ako se ponovi na Balkanskome poluostrvu, doveo do prekida evharistijskoga opštenja s Fanarom od strane Srpske pravoslavne crkve”, citira Pantelića „Союз православных журналистов”.

„Ako bude donijeta bilo kakva odluka po pitanju Makedonije, Crne Gore, onda, najverovatnije, možemo očekivati ovako nesrećnu pojavu, koja može da naruši evharistijski odnos između Carigrada i Srpske crkve“, rekao je vikar patrijarha Srbije.
Pantelić je, ujedno, na istoj konferenciji čitao autorizovano obraćanje Porfirija Perića. Kako smo ranije objavili, Perić je poručio da je „Crkva svetitelja Save priznavala i priznaje u Ukrajini samo jednu kanonsku crkvu – Ukrajinsku pravoslavnu crkvu (UPC-MP) pod omoforom Onufrija Berezovskoga“.

Prevedeno, Perić je saopštio da ne priznaje tomos koji je Vaseljenska Majka-Crkva početkom 2019. odobrila novoustrojenoj Pravoslavnoj crkvi Ukrajine čiji je pogalavar Epifanij Dumenko, mitropolit kijevski i cijele Ukrajine.

Na isti način kao Ukrajincima, Vaseljenska Majka-Crkva je 1922. odobrila tomos i Srbima za Avtokefalnu Ujedinjenu srpsku pravoslavnu crkvu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (s internim nazivom SPC, od 1929. godine). Vaseljenska Majka-Crkva 1922. ili bilo kad nije priznala nikakvu „Crkvu svetitelja Save”, koju Perić sada pominje.

U tomosu Vaseljenske Majke-Crkve iz 1922. na dva mjesta se pominje autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva.

Zbog ukrajinske autokefalije, Rusi su krajem 2018. jednostrano stupili u raskol, prekinuvši kanonsko i liturgijsko (evharistijsko) jedinstvo s Majkom-Crkvom Vaseljenskom. Srbi na riječima podržavaju Ruse, ali još nijesu raskinuli evharistiju s Carigradom.
Međutim, obavezujućom odlukom Sinoda Srbije od 13. marta 2019, a povodom odobrene autokefalije Crkve u Ukrajini, srpskome sveštenstvu, prvenstveno u dijaspori, „preporučeno je da se klone liturgijskoga i kanonskoga opštenja”, ne samo s ukrajnskom jerarhijom, „nego i sa arhijerejima i kliricima koji im saslužuju i stupaju u opštenje s njima, shodno kanonskome načelu da će se onaj ko stupa u opštenje s nekim ko je van opštenja i sâm naći van opštenja” – to se odnosi na jerarhiju Vaseljenske patrijaršije.