Autokefalija na vidiku? Makedonski episkop i sveštenici gosti Grčke crkve

Piše: Vladimir Jovanović

Monaški hor iz Makedonije ispisuje istorijsku stranicu u zbližavanju Grčke pravoslavne crkve i Makedonske pravoslavne crkve - Ohridske arhiepiskopije (MPC-OA), objavljuju danas mediji iz Skoplja.

Hor manastira Sveti Jovan Bigorski (Mavrovo) u jurisdikciji MPC-OA učestvovao je na međunarodnome festivalu vizantijske muzike s blagoslovom arhiepiskopa atinskoga i predstojatelja Grčke pravoslavne crkve Jeronima Liapisa. Manifestacija se održava u sabornome hramu Svetoga Blagovještenja Presvete Bogorodice u Atini. Grčka crkva je priznala autokefaliju novostvorenoj Pravoslavnoj crkvi Ukrajine.

Ovo je prvi put da hor MPC-OA nastupa na crkvenoj manifestaciji u Grčkoj. Koncertu su prisustvovali sveštenici Grčke crkve, predstavnici državne i lokalne vlasti u Atini, ali i Vaseljenske Majke-Crkve.

Činjenica koja dodatno daje težinu ovome događaju jeste da je u hramu u Atini bio i nastojatelj manastira Bigorski, Partenij Fidanovski (51), vikarni episkop antaniski iz Debarsko-kičevske eparhije MPC-OA.

Partenij je, prenijeli smo, krajem prošle godine, izjavio: „Kraljevina Jugoslavija, čija je glavna politička snaga bila hegemonija srpskih vladara, odavno više ne postoji, ali ideja o istoj imperijalističkoj nadmoći nije prestala. A ono što najviše boli je to što očigledno neki u episkopatu SPC i dalje žive u ideji nekakve velike srpske crkve iz vremena Jugoslavije, ili velikosrpske države”.

„Antena M” je nedavno objavila i procjenu vjerskoga analitičara Branka Đorđevskog iz Skoplja da je proces priznavanja autokefalije Crkvi Śeverne Makedonije od strane Vaseljenske Majke-Crkve u poodmakloj fazi i da se mogu očekivati konkretna rješenja, uprkos protivljenju Crkve Srbije (SPC).

Arhimandrit Romanos Anastasiadis, klirik Vaseljenske patrijaršije s Krita, nedavno je objavio da u Carigradu sada odbačuju da tolerišu „njegovanje mržnje nezahvalnih Srba”.

„Carigradska Velika Majka-Crkva više ne može da ne odgovori na apele svoje krštene đece u Śevernoj Makedoniji. Dosta je kapitulacije s đavolom i njegovim instrumentima u Rusiji i Srbiji”, poručio je arhimandrit Romanos.

Tomosom Vaseljenske Majke-Crkve iz 1922, jurisdikcija Crkve Srbije i sada je priznata za teritorije odavno nepostojećih Kraljevine SHS ili SFR Jugoslavije. Makedonija i Crna Gora su međunarodno priznate države. Prema crkvenim kanonima, granice pomjesnih crkava se poklapaju s državnim granicama.

U tomosu Vaseljenske Majke-Crkve iz 1922. na dva mjesta se pominje autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva. Naime, tim tomosom Vaseljenska Majka-Crkva – a na temelju, ne striktne primjene crkvenih kanona, nego ikonomije (oportuniteta) – priznala je i „ujedinjenje” autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve u dvije godine ranije stvorenu Avtokefalnu Ujedinjenu srpsku pravoslavnu crkvu Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, sadašnju SPC. Isti princip – nezavisna država = nezvisna crkva – sada važi i za Makedoniju i Crnu Goru.

„Raskid s Fanarom će doći ako patrijarh Vartolomej odobri tomos raskolnicima u Crnoj Gori ili Makedoniji”, rekao je nedavno na skupu u organizaciji Ruske crkve Antonije Pantelić, vikar patrijarha Srbije Porfirija-Prla Perića.