Još jedan korak do autokefalije: Makedonski klir pojao u bogosluženjima arhijereja Jerusalimske i Grčke crkve

Piše: Vladimir Jovanović

Monaški hor iz Makedonije nastavlja da ispisuje istorijsku stranicu na putu k priznanju autokefalije Makedonske pravoslavne crkve - Ohridske arhiepiskopije (MPC-OA).

Sinoć je hor manastira Sveti Jovan Bigorski (Mavrovo) iz jurisdikcije MPC-OA učestvovao s pojanjem na crkvenoslovenskome jeziku u večernjoj službi koju je u hramu Majke Božije u Atini predvodio Aristovul Kiriadzis, arhiepiskop iz Jerusalimske patrijaršije. A jutros su makedonski klirici na isti način učestvovali u jutarnoj liturgiji u atinskome hramu Svetoga Pantelejmona, načelstvovao je episkop Filotej Teoharis, vikar predstojatelja Grčke pravoslavne crkve.

„Učešće kroz hor koji sačinjavaju monasi Bigorskoga manastira na dva bogosluženja s arhijerejima dviju pravoslavnih crkava veliko je priznanje realnosti postojanja MPC-OA”, ocjenjuju makedonski mediji.

Drugim riječima, iako makedonski klirici danas nijesu sasluživali s arhijerejima Grčke ili Jerusalimske crkve, niti je to zasad najavljeno, učešće kroz pojanje tokom bogosluženjâ je jasna naznaka da se i sasluživanje, ili stupanje u liturgijsko (evharistijsko) zajedništvo može očekivati u predstojećem periodu – čime bi izdavanje tomosa o autokefaliji Crkvi u Makedoniji, uprkos oštrome protivljenju Crkve Srbije (SPC), od strane Vaseljenske Majke-Crkve bila formalnost.

Kako smo ranije javili, hor manastira Sveti Jovan Bigorski (Mavrovo) MPC-OA je u Atini gostovao na međunarodnome festivalu vizantijske muzike. Činjenice koje dodatno daju težinu događaju jeste da je ovim ceremonijama prisustvovao i nastojatelj manastira Bigorski, Partenij Fidanovski (51), vikarni episkop iz Debarsko-kičevske eparhije MPC-OA.

Takođe, to gostovanje makedonskih klirika u Atini je s blagoslovom arhiepiskopa atinskoga i predstojatelja Grčke pravoslavne crkve Jeronima Liapisa. Jutros je Jeronimov vikar, pomenuti episkop Filotej, „izrazio veliku zahvalnost episkopu Parteniju i ujedno snažno pohvalio pojanje hora bratstva Bigorskoga manastira”.

„Antena M” je nedavno objavila i procjenu vjerskoga analitičara Branka Đorđevskog iz Skoplja da je proces priznavanja autokefalije Crkvi Śeverne Makedonije od strane Vaseljenske Majke-Crkve u poodmakloj fazi i da se mogu očekivati konkretna rješenja.

U susret raspletu višedecenijskih sporova na područjima bivše Jugoslavije, pod zasad još važećom jurisdikcijom Crkve Srbije, iz Beograda su Vaseljenskoj patrijaršiji zaprijetili raskolom. „Raskid s Fanarom će doći ako patrijarh Vartolomej odobri tomos raskolnicima u Crnoj Gori ili Makedoniji”, rekao je nedavno na skupu u organizaciji Ruske crkve Antonije Pantelić, vikar patrijarha Porfirija-Prla Perića.

Tomosom Vaseljenske Majke-Crkve iz 1922, jurisdikcija Crkve Srbije i sada je priznata za teritorije odavno nepostojećih Kraljevine SHS ili SFR Jugoslavije. Makedonija i Crna Gora su međunarodno priznate države. Prema crkvenim kanonima, granice pomjesnih crkava se poklapaju s državnim granicama. Takav stav Vaseljenska Majka-Crkva je zauzela i kada je početkom 2019. odobrila autokefaliju novostvorenoj Pravoslavnoj crkvi Ukrajine.