Rusi, stvarate novi raskol – poglavar Albanske crkve prvi put kritikuje Moskovsku patrijaršiju

Priredio: Vladimir Jovanović

 Arhiepiskop tiranski, drački i cijele Albanije, poglavar autokefalne Albanske pravoslavne crkve Anastasije Janulatos (93, na slici gore), povukao je paralelu s odlukom Vaseljenske patrijaršije o dodjeli tomosa Pravoslavnoj crkvi Ukrajine i nekanonskim upadom Ruske pravoslavne crkve unutar granica jurisdikcije Aleksandrijske patrijaršije.

U saopštenju za javnost, odluke Moskovske patrijaršije o osnivanju Egzarhata Afrike i prijemu u rusku jurisdikciju nešto više od 100 sveštenika Aleksandrijske patrijaršije, arhiepiskop Anastasije „opravdava“ kao rezultat „crkvene krize u Ukrajini“.

On je priložio i okružnicu koju je poslao pravoslavnim poglavarima u novembru 2019. godine, a u kojoj je – posredno osporavajući neprikosnovenost kanonske ingerencije Vaseljenske patrijršije o dodjeljivanju tomosa o autokefaliji nekoj pomjesnoj crkvi – istakao potrebu za održavanjem svepravoslavnoga sabora o ukrajinskome pitanju, nešto što još traži.

Od Vaseljenske-Majke Crkve je Albanska crkva (Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë) dobila 1937. tomos o autokefaliji. U diptihu je na 13. mjestu.

Arhiepiskop Anastasije je, dakle, do sada retorički podržavao Ruse u sukobu s Vaseljenskom patrijaršijom, no sada je u saopštenju izjavio i nesaglasnost sa stvaranjem Egzarhata Afrike na teritoriji drevne jurisdikcije Aleksandrijske patrijaršije, navodeći da je to NOVI RASKOL – to je njegova prva kritika Rusa, makar je nezvanični izvori u Vaseljenskoj patrijaršiji ocjenjuju nedovoljnom i neprincipijelnom zbog očigledno pogrešne komparacije jurisdikcija Afrike i Ukrajine i kanonskih ovlašćenja Fanara i Moskve.

Saopštenje poglavara Albanske crkve arhiepiskopa Anastasija glasi:

„Od početka crkvene krize u Ukrajini, usmenim i pismenim argumentima, ukazivali smo da vrijeme ne liječi crkvene pukotine i raskole. Naprotiv, produbljuje ih i učvršćuje. Nedavna odluka Moskovske patrijaršije o osnivanju Egzarhata na afričkome kontinentu potvrđuje prvotnu bojazan. Uporedo s raskolom među milionima ukrajinskih pravoslavaca, STVARA SE NOVI RASKOL na ośetljivom tlu Afrike.

U afričkim zemljama su odavno uspostavljene različite hrišćanske denominacije, kao i ekspanzionistički Islam. Obične Afrikance će od sada pozivati da pređu u pravoslavlje dvije pravoslavne patrijaršije, bez međusobnoga evharistijskoga opštenja. Sablazan i slabljenje pravoslavnoga svjedočenja očigledno će imati za posljedicu nove podjele. Ovo je težak razvoj.

Tvrdnja da u Pravoslavlju nema raskola, već samo neslaganja, liči na teoriju da nema koronavirusa. Raskol, s raznim mutacijama, evidentan je i hitno treba tražiti vakcinu ili liječenje definisano apostolskim predanjem, odnosno – pomirenjem.

U novembru 2019. godine, uputili smo svim pravoslavnim poglavarima okružnicu, koja je takođe objavljena u štampi, pod naslovom: ‘Apel-molitva za prevazilaženje crkvene polarizacije’. Istakli smo apsolutni prioritet i našu posvećenost jedinstvu, potrebi korišćenja dijaloga, izbjegavanja etno-rasnih klastera, hitnoga aktiviranja principa sabornosti, na koji se Pravoslavna crkva oduvijek oslanjala. Jasno smo stavili do znanja da ‘ujedinjeni u Duhu Svetome, uz uzajamno poštovanje i jedini cilj da pronađemo mirno rješenje, imamo mogućnost da dođemo do rješenja koje je opšteprihvaćeno od cijele Pravoslavne crkve. Ovaj hitni apel je i danas aktuelan”.