Piše: Vladimir Jovanović
Sinod Aleksandrijske patrijaršije (Patrijaršije Aleksandrije i cijele Afrike), po završetku trodnevnih radnih śednica, oglasio se danas saopštenjem. Glavna sinodska tema bila je „nemoralna invazija i upad Ruske crkve” unutar granicâ jurisdikcije Aleksandrijske patrijaršije.
Navodi se da su nadležnost Aleksandrijske patrijaršije nad Afrikom „poštovali svi prethodnici patrijarha Kirila”, aktuelnoga ruskoga patrijarha.
Aleksandrijska patrijaršija ima jurisdikciju nad Afrikom utvrđenu 6. kanonom usvojenim još 325. godine u Nikeji na Prvome vaseljenskome saboru.
Kako je karakteristično istako Sinod Aleksandrijske patrijaršije, „posljednje dvije godine, zbog priznavanja autokefalije Pravoslavne crkve Ukrajine od strane patrijarha Teodora, iznenada smo se suočili s nemoralnom invazijom i nekanonskim upadom Ruske crkve kroz metode nedostojne crkvene prakse i svetoga predanja”.
Aleksandrijska patrijaršija osporava tvrdnju, koju je prije oko dvije neđelje istakla Moskovska patrijaršija, da je 102 klirika navodno prebjeglo iz Aleksandrijske patrijaršije u jurisdikciju novoosnovnoga Egzarhata Afrike. Naime, Sinod u Aleksandriji saopštava da je sveštenstvo, koje je najavilo prelazak iz Aleksandrijske patrijaršije u rusku jurisdikciju, ili bilo u sukobu sa svojom jerarhijom, ili je „nepoznatoga porijekla i nikada nije pripadalo Aleksandrijskoj patrijaršiji”.
Sinod u saopštenju osuđuje rukovodstvo Moskovske patrijaršije i zbog narušavanja pravoslavne eklisiologije, „iz zlih razloga zaraženih virusom etnofiletizma, koji je kao jeres osuđen na Saboru 1872. godine“.
Odluku Sinoda Moskovske patrijaršije o osnivanju Egzarhata Afrike ocijenjuju kao „znake neokolonijalizma“ i „pretenzije na svjetsku prevlast“, koje nijesu u skladu s pravoslavnom tradicijom.
Sinod Aleksandrijske patrijaršije je odlučio da patrijaršijskim pismima (okružnicom) obavijesti i Vaseljensku patrijaršiju i pomjesne crkve o postupcima Ruske crkve, „uz vjernu i direktnu primjenu onoga što je predviđeno pravilima crkvenoga kažnjavanja na prestupnike”.
Kako smo ranije objavili, dvomilenijumski crkveni kanonski poredak dobio je novu pukotinu odlukama Sinoda Moskovske patrijaršije 29. decembra da formira svoj Egzarhat Afrike, od dvije nove eparhije, u Kairu i Johanesburgu, te prijema u jurisdikciju 102 klirika, koji su, tvrdi se, prebjegli iz Aleksandrijske patrijaršije.
U ovome sporu, kanonski poredak i sveštena tradicija je na strani Aleksandrijske patrijaršije, drugoprijestolne katedre Istočno-prvoslavne Crkve. Utemeljio je 43. godine Sveti apostol i jevanđelist Marko. Usporedbe radi, starija je od Ruske crkve više od milenijum i po – Rusima je autokefalija priznata 1589. godine.
Jurisdikcija Aleksandrijske patrijaršije obuhvata ukupno 54 savremene države u Africi, koje su Rusi sada neosnovno proglasili područjem svoga Egzarhata.
Nema indicija, čak ni od izvora u Moskvi, da je neki od 43 arhijereja Aleksandrijske patrijaršije prihvatio ruski egzarhat ili najavio prebjeg, niti da se pod novu jurisdikciju Ruske crkve stavila bilo koja od ukupno 29 afričkih pravoslavnih eprhija.
Oko milion pravoslavnih Afrikanaca je pod omoforom aleksandrijskoga patrijarha Teodora Horeftakisa (68), koga su Rusi, dugo vremena, smatrali „svojim čovjekom”. Teodor je od 1985. do 1990. godine živio u SSSR-u u svojstvu egzarha (predstavnika) Aleksandrijske patrijaršije kod Ruske crkve.
Tokom pośete Rusiji u ljeto 2018, kada se susreo i s Vladimirom Putinom, Teodor je davao izjave koje su imale prizvuk protivljenja u to vrijeme od strane Vaseljenske patrijaršije najavljenoj dodjeli autokefalije novoj Crkvi u Ukrajini.
Međutim, Teodor je Ruse ozljedio kada je 8. novembra 2019. priznao autokefaliju Pravoslavnoj crkvi Ukrajine. Kao prve neprijateljske reakcije na to priznanje ukrajinske autokefalije, Ruska crkva je sopštila „nemogućnost pomena imena patrijarha Teodora u diptisima, kao i nemogućnost molitvenoga i evharistijskoga opštenja s njim“, te zatvorila podvorje Aleksandrijske patrijaršije u Moskvi i uklonila parohije Ruske crkve na afričkome kontinentu iz jurisdikcije Aleksandrijske patrijaršije, dajući im stavropigijski status.
Oštre reakcije Moskovske patrijaršije s kraja 2019. nijesu pokolebale patrijarha Teodra, koji je 13. avgusta prošle godine održao zajedničku liturgiju s vaseljenskim patrijarhom Vartolomejem i mitropolitom Epifanijem Dumenkom, poglavarom Pravoslavne crkve Ukrajine.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR