ZVANIČNO: Ruši se tomos Crkve Srbije iz 1922, Vaseljenska patrijaršija od danas stupa u kanonsko i liturgijsko jedinstvo sa MPC-OA i najavljuje autokefaliju za Crkvu Makedonije

Piše: Vladimir Jovanović

Sinod Vaseljenske Majke-Crkve danas je skinuo višedecenijsku stigmu sa Makedonske pravoslavne crkve - Ohridske arhiepiskopije (MPC-OA) i odlučio da uspostavi kanonsko i evharistijsko opštenje s makedonskim episkopima, sveštenicima i narodom.

To praktično znači da je Vaseljenska patrijaršija sada i službeno najavila izdavanje tomosa, tj. formalno priznanje autokefalije MPC-OA, koja se 1967. jednostrano odvojila od Crkve Srbije (SPC) i samoproglasila autokefaliju, a koju dosad, pod srpskim uticajem, niko nije priznao od ostalih pomjesnih kanonskih crkava.

Današnja odluka Vaseljenske patrijaršije znači da ona priznaje kao kanonsku crkvenu jerarhiju u Makedoniji onu na čelu s arhiepiskopom Stefanom Veljanovskim (MPC-OA) i sa njom uspostavlja kanonsku i liturgijsku zajednicu.

Kako „Antena M” od ljeta 2018. najavljuje, sada je Vaseljenska Majka-Crkva i formalno otpočela reviziju svoga tomosa iz 1922, na temelju kojega je Crkva Srbije dosad imala kanonsku nadležnost nad cjelokupnom bivšom Jugoslavijom, uključujući i Crnu Goru, čija je drevna autokefna Crkva nasilno i nekanonski uništena srpskom okupacijom i aneksijom nezavisne Kraljevine Crne Gore.

U današnjem zvaničnom saopštenju Kancelarije Svetoga Sinoda Vaseljenske patrijaršije se, između ostalog, navodi:

„Sveti i Svešteni Sinod, koji se sastao danas, u poneđeljak, 9. maja 2022. godine, pod predśedništvom Njegove Božanske Svesvetosti, vaseljenskoga patrijarha Vartolomeja, iscrpno je raspravljao o crkvenome problemu u Skoplju; i ocjenjujući u završnoj fazi apel (ekliton) koji je tamošnja pomjesna Crkva uputila Majci-Crkvi (Vaseljenskoj patrijaršiji), kao i ponovljene pozive države Śeverne Makedonije, odlučio je sljedeće:

Mi primamo u evharistijsko opštenje jerarhiju, klir i narod ove Crkve pod arhiepiskopom Stefanom, zacjeljujući ranu raskola i polivši ‘vinom i uljem’ rane naše pomjesne pravoslavne braće.

U tom smislu se izdaje odgovarajući Patrijaršijski i Sinodalni akt.

Ostavlja se presvetoj Crkvi Srbije da reguliše administrativna pitanja koja postoje između nje i Crkve u Śevernoj Makedoniji, svakako u okviru kanonskoga poretka i crkvenoga predanja.

Kao naziv ove Crkve u Śevernoj Makedoniji priznaje se ‘Ohridska’, imajući u vidu da je oblast njezine jurisdikcije pośed u granicama države Śeverne Makedonije”.