Amfilohije: SPC ne daje i ne može dati autokefaliju, jedino to može predložiti Carigradu

Priredio: V.J.

Više od godinu od davanja kvazitomosa od strane Crkve Srbije (SPC), a to se desilo 5. juna prošle godine, u Makedoniji uviđaju da se radilo o nekanonskom aktu koji je Ohrisku arhiepiskopiju (MPC-OA) udaljio od kanonskog tomosa za koji je mjerodavna isključivo Vaseljenska Majka-Crkva.

 Makedonci su bili na dohvat od tomosa, nakon što je, na temelju njihove žalbe, Sinod u Carigradu 9. maja prošle godine poništio neopravdane višedecenijske klevete Srba da su raskolnici, objavljujući da s njima stupa u lutirgijsku zajednicu, pod dozvoljenim nazivom jurisdikcije: Ohridska arhiepiskopija.

 No, slijed događaja je odveo vrh makedonske jerarhije u kompromitujući zagrljaj Srba i Rusa. Srpski kvazitomos je priznala samo Moskovska patrijaršija, a crkve Bugarska i Češko-Slovačka djelimično i s uslovljavanjima.

 „Da li je MPC-OA autokefalna crkva sa tomosom SPC ili ne, jedno je od suštinskih pitanja koje je dio javne rasprave u makedonskoj crkvenoj zajednici posljednjih godinu i po dana”, piše vjerski portal „Религија” iz Skoplja. „Oni koji poznaju ustrojstvo Pravoslavne crkve znaju da je SPC povukla potez koji je MPC-OA doveo u potpuno neizvijesno stanje, ranije nepoznato crkvenim pravilima. Oni znaju da tomos SPC o autokefalnosti NEMA VEZE SA KANONSKIM PROCEDURAMA i samo je crkveno-diplomatski manevar u cilju postizanja zajedničkog interesa i SPC i Ruskog crkve”.

 Iste nalaze u još proljeće prošle godine smo objavili na „Anteni M”.

Sada, interesantno, portal „Религија” citira pokojnog Amfilohija Radovića, njegov intervju objavljen 26. februara 2014. za makedonski dnevni list „Слободен печат”. Onomad je u prijevodu postavljen i na sajtu Amfilohijeve eparhije (faksimil uz ovaj tekst).

„Религија” piše da je „tadašnji mitropolit crnogorsko-primorski, sada pokojni Amfilohije, izuzetno značajna ličnost u SPC, godinama bio dio komisije SPC za pregovore sa MPC-OA”. U to vrijeme MPC, Makedonska crkva, bila je bez dodatka u nazivu OA (Ohridska arhiepiskopija).

 Što je Amfilohije tačno rekao: ima li SPC kanonski osnov da izdaje tomos o autokefaliji? To je pitanje svih pitanja na ovu temu. Citiramo Amfilohija iz inrervjua za „Слободен печат”:

 „Nadam se da će jednom postati svima u Makedoniji jasno: Pravoslavna Crkva Srpska NE DAJE I NE MOŽE DATI AUTOKEFALIJU; ona JEDINO MOŽE PREDLOŽITI Carigradu i svim pravoslavnim crkvama konačno dobijanje autokefalnosti, ali tek onda kada se MPC vrati u kanonski položaj”.

„Ako pažljivo pročitate Amfilohijeov intervju iz 2014. godine”, komentariše „Религија”, „možete tačno skicirati trenutne uslove koje Ruska crkva koristi kao elemente za pritisak na MPC-OA. Jedno od tih pitanja je i imenovanje Crkve u Makedoniji, pitanje kojim Ruska crkva svojim instalacijama u MPC-OA manipuliše tvrdnjom da priznaje naziv MPC, za razliku od Carigrada koji zahtijeva ‘erga omnes’ za eklisiološki naziv MPC-OA”.

 „Istina je sasvim drugačija”, piše „Религија”. „Naziv Ohridska arhiepiskopija, pod kojim Vaseljenska patrijaršija treba da izda tomos za autokefalnost, nije preimenovanje MPC-OA, već naziv za imenovanje MPC-OA u Diptihu Pravoslavnih Crkava. I više je puta naglašeno da je opcija moguća samo imenovanjem drevnih središta crkava, ili po političkim granicama država u kojima crkva dobija jurisdikciju nezavisne/autokefalne uprave”.

 - Preporučujemo: na sajtu dolje možete pročitati, pogledati i poslušati Amfilohija kako, 2015. u Beogradu, na jednoj tribini, priznaje da Vaseljenska Majka-Crkva, do održavanje nekog budućeg Vaseljenskog sabora, ima kanonski mandat ne samo da daje, nego i da opoziva tomose o autokefaliji — uključujući i mogućnost da ukine tomos za SPC iz 1922. godine…