Umro ruski mitropolit – priznao da je bio agent KGB-a

Priredio: V.J.

Jutros, 6. januara, u svojoj 91. godini, umirovljeni mitropolit i arhiepiskop ogranka Moskovske patrijaršije u Litvaniji HRIZOSTOM MARTIŠKIN umro je u Viljnusu.

Bio je prvojerarh rusko-pravoslavne jurisdikcije u Litvaniji od 1990. do 2010. godine, navodi LRT (Litvanska radio-televizija).

Iako etnički Rus, Hrizostom upisao je svoje ime u nacionalnu istoriju Litvanije, aktivno podržavajući želje Litvanaca za slobodom od SSSR-a (Rusije) i za obnovu državne nezavisnosti.

Tokom tragičnih događaja u Viljnusu početkom 1991. godine — kada je Crvena armija SSSR-a ubila 14 Litvanaca i ranila stotine — oštro je osudio postupke vlasti iz Kremlja. Za zasluge, dobio je državnu nagradu Litvanije - medalju „U znak śećanja na 13. januar”.

Po odlasku u penziju 2010. godine, Hrizostom se povukao iz bilo kakve javne aktivnosti i u potpunosti posvetio molitvi, nastavivši da prisustvuje bogosluženjima u crkvi Rođenja Hristovog, koju je obnovio, na periferiji Viljnusa.

U ruski klir stupio 1966. godine. Za episkopa rukopoložen 1972.

Jedini vladika Moskovske patrijaršije koji je javno — 1992. godine — priznao činjenicu svoje saradnje sa KGB-om (sovjetskom tajnom službom), Od 1972. do 1990. imao kodno ime: РЕСТАВРАТОР.

Prekinuo veze sa KGB-om nakon što je prebačen u Viljnus početkom 1990. godine.

Na arhijerejskome saboru 1992. predložio stvaranje crkvene komisije za ispitivanje kontakata sveštenstva i obavještajnih službi; i predložio zvanično, u ime Ruske pravoslavne crkve, da se zatraže relevantna dokumenta od Lubjanke, śedišta KGB-a, kako bi se ovo bolno pitanje jednom zauvijek raščistilo. Prijedlog mu je odbijen ubjedljivom većinom, od strane drugih ruskih vladika koji su, poput njega, takođe bili KGB agenti — ali nijesu bilo spremni na javno priznanje i pokajanje…

Napominjemo, vaseljenski patrijarh Vartolomej je u martu 2023. boravio u pośeti Litvaniji, objavivši namjeru da Vaseljenska patrijaršija tamo obnovi svoju istorijsku jurisdikciju, osnivanjem Egzarhata.

Egzarhat je 7. februara 2024. od Vlade Litvanije zvanično priznat kao tradicionalna vjerska organizacija na listi pravnih lica. „Majka-Crkva Vaseljenska se vratila u Litvaniju poslije više od tri vijeka nepravednog izgnanstva”, pisala je premijerka Ingrida Šimonite patrijarhu Vartolomeju. Sada u Litvaniji postoje dvije jurisdikcije, ogranci i Vaseljenske i Moskovske patrijaršije.