Sahranjen poglavar Albanske pravoslavne crkve

Priredio: V.J.

U Tirani je danas sahranjen arhiepiskop tiransko-drački i cijele Albanije, poglavar autokefalne Albanske pravoslavne crkve Anastasije Janulatos. On se upokojio 25. januara 2025. godine u Atini.

Pokojni arhiepiskop, rođen 1929, koji je poglavar Crkve Albanije postao 1992, sahranjen je u posebno određenoj kripti ispod sabornoga hrama Vaskrsenja Gospodnjeg u Tirani, po sopstvenoj želji.

Na današnjoj sahrani okupili su se pravoslavni velikodostonjici, sveštenstvo, vjernici i politički lideri iz Albanije, Grčke i svijeta.

Opijelom je načalstvovao vaseljenski patrijarh Vartolomej.

Uz brojne arhijereje i sveštenike, uključujući i one sa Svete Gore, pogrebnoj ceremoniji uz albansku jerarhiju prisustvovali su poglavari četiri autokefalne crkve: aleksandrijski patrijarh Teodor, jerusalimski patrijarh Teofil, arhiepiskop atinski Jeronim, bugarski patrijarh Danil.

Interesantno, na sahrani je bila i delegacija Moskovske patrijaršije, koju je predvodio njezin „ministar vanjskih poslova” mitropolit volokolamski Antonij Sevrjuk. Na popisu crkvenih delegacija nijesmo pronašli nikog iz Crkve Srbije (SPC).

Albanski predśednik Bajram Begaj i premijer Edi Rama, te grčki premijer Kirijakos Micotakis takođe su prisustvovali, kao drugi albanski i grčki političari, uključujući i one iz opozicije.

Ranije smo objavili da je Sinod autokefalne Albanske pravoslavne crkve izabrao da privremeni poglavar (mjestobjustitelj) bude mitropolit Jovan Peluši, čija je eparhijska katedra u Korči, gradu na jugoistoku Albanije. Očekuje se da će narednih dana biti određen datum za izbor novoga arhipastira pravoslavnih Albanije. 

Prema ustavu Albanske pravoslavne crkve, izbor novoga predstojatelja obaviće se glasanjem između vladika članova Sinoda, a — uz pomenutog Jovana — to su: Asti Bakalbaši (Berat), Dimitrije Dikbasanis (Đirokastra), Nikola Hjuka (Apolonija), Antonije Merdani (Elbasan). 

Procjenjuje se da bi Albanska crkva mogla dobiti poglavara koji je etnički Albanac, jer je s gornjeg spiska Dimitrije Dikbasanis jedini Grk. Upokojeni arhiepiskop Anastasije Janulatos bio je etnički Grk, rođen u Grčkoj, koji je albansko državljanstvo dobio tek 2017. 

Albanska pravoslavna crkva se 1922. godine samoprogalisla autokefalnom, a Vaseljenska patrijaršija joj je 1937. dodijelila kanonski tomos o autokefaliji. Pokojni arhiepiskop Anastasije je odbijao da se povinuje Vaseljenskoj Majci-Crkvi i stupi u kanonsko i liturgijsko jedinstvo sa Pravoslavnom crkvom Ukrajine, kojoj je 2019. dodijeljen tomos o autokefaliji. Na drugoj strani, Anastasije nije priznao ni „tomos” o autokefaliji koji je 2022. Crkva Srbije dodijelila Ohridskoj arhiepiskopiji (MPC-OA).