AI bogosluženje u finskom luteranskom hramu

Priredio: V.J.

Finski luteranski hram Svetoga Pavla održao je svoju prvu službu organizovanu pomoću alata vještačke inteligencije (AI).

Kako izvještava Associated Press, eksperimentalna služba AI privukla je 4. marta o.g. u crkvu na śeveroistoku Helsinkija preko 120 ljudi - daleko više nego obično. Neki su došli iz drugih gradova.

Za službu, AI je ispisala propovijedi i pjesme, odglumila priču o borbi između dobra i zla, komponovala muziku, stvarala vizuelne efekte...

Isus je prikazan u haljini sa dugom kosom i bradom, dok je Satana bio obučen u moderniju odjeću, namrštenog lica.

Okupljenima su takođe prikazani AI avatari parohijskih sveštenika i sveštenice Marjute Mulariste, te Urha Kekonena, bivšeg višekratnog predśednika Finske, koji je umro 1986, kako čita odlomke iz Staroga zavjeta.

Autor ove inicijative je paroh Petja Koperojnen. Kaže da mu je ideja sinula pod utiskom konferencije o AI i religiji u Ženevi. Zatim je proveo neđelje radeći sa različitim alatima vještačke inteligencije kako bi sastavio 45-minutnu službu.

Sveštenstvo i parohijani su izjavili da su u osnovi uživali u AI bogosluženju, ali su istakli da ovaj format ne smatraju punopravnom alternativom bogosluženjima. „Bilo je prilično zabavno, ali nije ličilo na ‘živu’ službu. Ośećalo se kao nešto odvojeno. Nijesam imao doživljaj da se AI meni obraća”, rekao je parohijanin Taru Nieminen.

Prema izvještaču „Kirkko ja kaupunki”, finskoga portala, „prisutni su, između ostaloga, vjerovatno razmišljali o tome što je istina, a što nije, tj. koliko mogu da vjeruju onome što vide i čuju”.

Avatari, ocjenjuje portal „Kirkko ja kaupunki”, „izgledali su stvarno, ali su im gestovi bili više opušteni nego prototipski”.

Sveštenik Petja Koperojnen je primjetio da AI generalno nerado piše vjerske tekstove. ChatGPT je prvotno odbio da napiše dijalog između Isusa i Satane; i pristao je da to uradi tek nakon što ga je Koperojnen uvjerio da je on luteranski sveštenik i da nema ništa loše u pisanju takvoga sadržaja.

Liše toga, ChatGPT je odbio da dâ oprost ili blagoslov.

„Veštačka inteligencija je svešteniku prepuštila oprost i blagoslov Gospodnji”, rekao je Kari Kanala, vikar hrama Svetog Pavla. On je nazvao ovo ograničenje važnim, jer „razdvaja stvari koje su veoma intimne i religiozne”.

Međutim — prenosi Associated Press — luteransko sveštenstvo vjeruje da u crkvi ima mjesta za vještačku inteligenciju. U hramu Svetoga Pavla se već koristi za knjigovodstvo. Sveštenik Koperojnen kaže da se ponekad obraća ChatGPT-u da mu pomogne da napiše propovijedi ili kada treba da pronađe stihove za određenu temu.