DRI: MONSTAT nije obezbijedio efikasan sistem planiranja i izvještavanja o zvaničnoj statistici

Državna revizorska institucija (DRI) u svom izvještaju o reviziji uspjeha „Efikasnost razvoja zvanične statistike u Crnoj Gori“, zaključila je da Uprava za statistiku Crne Gore (Monstat) nije obezbijedila adekvatno planiranje, realizaciju i izvještavanje o sprovođenju Strategije razvoja zvanične statistike 2019-2023. Revizijom je utvrđeno da je Monstat realizovao samo 4% utvrđenih indikatora učinka i 34% predviđenih aktivnosti, dok je veliki dio ostao bez dostupnih informacija o statusu realizacije.

U izvještaju, DRI ističe da su ključni problemi povezani s nedovoljnom koordinacijom između Monstata i drugih institucija uključenih u proces. Uprava za statistiku nije obezbijedila koordinaciju između institucija zaduženih za realizaciju indikatora, što je dovelo do toga da za čak 68% indikatora i 55% aktivnosti nije bilo moguće utvrditi stepen realizacije.

„Nedostatak objedinjavanja informacija o realizaciji 68% indikatora učinka i 55% aktivnosti, za koje su kao nadležna institucija bili određeni proizvođači zvanične statistike i Ministarstvo finansija, nije prepoznat u Završnom izvještaju o sprovođenju Strategije,“ navodi se u izvještaju DRI.

Postupkom revizije je utvrđeno da su indikatori i aktivnosti utvrđeni Strategijom razvoja zvanične statistike 2019-2023. godine realizovani u malom procentu, odnosno utvrđeno je da je Uprava za statistiku od 22 Strategijom utvrđena  indikatora učinka potpuno realizovala 4 % (ili 1 indikator). Uprava za statistiku od Strategijom utvrđenih 47 aktivnosti, potpuno realizovala 34 % (ili 16 aktivnosti), pri čemu je utvrđen značajan obim indikatora učinka i aktivnosti za koje državni revizor nije mogao utvrditi status realizacije dijelom zbog dokumentacija koja nije mogla biti smatrana odgovarajućim dokazom u postupku revizije, navode u izvještaju.

Uprava za statistiku, dodaju, nije obezbijedila koordiniraciju saradnje institucija zaduženih za realizaciju indikatora i aktivnosti iz Strategije razvoja zvanične statistike 2019 – 2023. godine.

"Stoga, u postupku vršenja revizije nije postojala potpuna informacija o realizaciji 68% indikatora učinka (15 od ukupno 22), za koje su akcionim planovima kao nadležne institucije u realizaciji aktivnosti određeni drugi proizvođači zvanične statistike i 55% aktivnosti (26 od 47), za koje su akcionim planovima kao nadležne institucije u realizaciji aktivnosti određeni Ministarstvo finansija i drugi proizvođači zvanične statistike.

Uprava za statistiku navodi  da je nedostatak kadrovskih i prostornih kapaciteta uticao da se određeni ciljevi djelimično ispune, a takođe je i važno istaći da je Strategija u značajnom dijelu realizovana u periodu trajanja pandemije izazvane virusom COVID-19, što je uslovilo drugačije načine njenog sprovođenja.

Nedostatak objedinjavanja informacija o realizaciji 68% indikatora učinka i 55% aktivnosti, za koje su kao nadležna institucija bili određeni proizvođači zvanične statistike i Ministarstvo finansija, prilikom utvrđivanja stepena realizacije nije prepoznat u Završnom izvještaju o sprovođenju Strategije razvoja zvanične statistike 2019 – 2023 i Izvještaju o evaluaciji Strategije razvoja zvanične statistike 2019-2023", navode iz DRI.

Na osnovu sprovedene revizije, a u cilju daljeg razvoja sistema zvanične statistike i metodološkog pristupa izradi strateških dokumenata, DRI je dala Upravi za statistiku šest preporuka i jednu preporuku Vladi Crne Gore.

"Upravi za statistiku je preporučeno da preduzme aktivnosti u oblasti politike zapošljavanja i zadržavanja kadrova i da prilikom planiranja strateških dokumenata obezbijedi nezavisnu evaluaciju strateškog dokumenta iz prethodnog programskog perioda, kao i da planiranje i analizu resursa vrši u ranoj fazi izrade strateškog dokumenta kako bi se definisali jasni i dostižni ciljevi. Uprava za statistiku treba da obezbijedi saradnju nadležnih organa i usaglašen međuresorni pristup prilikom planiranja, sprovođenja i izvještavanja o realizaciji strateških dokumenata.

Vladi Crne Gore je preporučeno da trajno riješi pitanje poslovnog prostora Uprave za statistiku", naveli su iz DRI.

Konačan izvještaj DRI dostavljen je Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore.

Revizijom je, pored toga, obuhvaćena i analiza usklađenosti sa zahtjevima Evropske komisije i Nacionalnom strategijom održivog razvoja do 2030. godine, gdje su takođe uočeni problemi u realizaciji postavljenih ciljeva. Posebno je naglašeno da je COVID-19 pandemija imala uticaj na sprovođenje Strategije.

DRI je dala šest preporuka Upravi za statistiku, uključujući potrebu za jačanjem kadrovskih kapaciteta, boljom koordinacijom s ostalim institucijama i unapređenjem metodoloških pristupa u izradi strateških dokumenata. Jedna preporuka je upućena Vladi Crne Gore, kako bi se osiguralo bolje upravljanje zvaničnom statistikom u budućnosti.