Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava osudilo paroha Srpske pravoslavne crkve zbog izjave o projektu kroatizacije katolika u Crnoj Gori

Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava osudilo je izjavu paroha Srpske pravoslavne crkve Miajla Backovića da su Hrvati u Crnoj Gori “projekat” koji je počeo od Drugog svjetskog rata.

“Onda je u ovom projektu nastupila kroatizacija bokeljskih Rimokatolika i oni su se nasilno gurali da postanu Hrvati… Ne osporavam pravo da se izjašnjavaju kako žele, ali govorim o projektu”, rekao je Backović.

Šest dana kasnije, za Radio Slobodna Evropa (RSE) je kazao da su njegove riječi istrgnute iz konteksta.

Iz Ministarstva su za RSE ocijenili neprihvatljivim da od “nekog ko je zadužen da ličnim primjerom i ulogom podstiče toleranciju i suživot” dolaze izjave usmjerene prema bilo kojoj zajednici.

“Manjinskoj ili ne, a sadrže elemente govora mržnje i netolerancije i/ili podsticanje na iste”, navode iz Ministarstva.

Kancelarija Zaštitnika ljudskih prava formirala je predmet povodom sporne izjave, rečeno je RSE, uz napomenu da “do okončanja postupka i donošenja mišljenja ne mogu komentarisati pojedinosti”.

U Crnoj Gori, prema posljednjem popisu, živi manje od jedan odsto Hrvata.

Najviše ih je, 12 odsto, u Tivtu, gradu u kojem je Backović paroh Srpske pravoslavne crkve.

U ovom gradu je i sjedište Hrvatskog nacionalnog vijeća u Crnoj Gori. Oni su ocijenili da je Backovićev stav “otvoreni pokušaj brisanja i negiranja identiteta jedne zajednice koja je od davnina prisutna na tom prostoru”.

Zbog toga su zatražili da se oglasi i Srpska pravoslavna crkva.

“Vrijeme je da se ovakvi pojedinci pozovu na odgovornost i da se jasno stavi do znanja da vjerske institucije ne smiju biti platforma za ekstremizam i revizionizam, već mjesto duhovnog rasta, oprosta i pomirenja”, navode iz Hrvatskog nacionalnog vijeća.

Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori se nije odredila o stavu svog paroha.

RSE sa te adrese nije dobio odgovor, kao ni od potpredsjednika Vlade zaduženog za odnose sa vjerskim zajednicama Budimira Aleksića da li izrečeni stavovi doprinose multietničkom skladu.

Backović: Nisam mislio na sve Hrvate

Paroh Srpske pravoslavne crkve u razgovoru za RSE tvrdi da su njegove riječi istrgnute iz konteksta i da su “to naša braća, komšije, kumovi i prijatelji”.

“Hrvatski narod je narod, nije projekat. Ne smatram ih projektom. Govorio sam o projektu kroatizacije rimokatolika Bokelja u jednom dijelu. Naravno, ne negirajući prvo da postoje i Hrvati u Boki”.

On je kazao da svako ima pravo da se izjasni kako želi.

Dodao je da se po popisima do i od 1945. može vidjeti koliko se ljudi izjašnjavalo kao rimokatolici Bokelji, a nakon toga koliko kao Hrvati.

Osude izjave

Predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović je ocijenio da je sporna izjava “lični stav Backovića, a nikako zvaničan stav lokalne vlasti”.

Predsjednik Opštine je inače blizak Srpskoj pravoslavnoj crkvi.

Nedavno je na njegov prijedlog Ministarstvo odbrane odlučilo da dio zemljišta u gradu ustupi crkvi za gradnju vjerskog objekta.

On je rekao da je parohov stav zlonamjeran i da “duboko vrijeđa pripadnike hrvatske manjine koju je na ovaj način pokušao direktno da negira”.

Predsjednik tivatskog Bokeškog foruma Andrija Petković ocijenio je da tvrdnje predstavnika Srpske pravoslavne crkve predstavljaju “tendeciozne pokušaje dobijanja političkih poena preko mantije”.

Osim Pokreta Evropa sad, partije parlamentarne većine nisu reagovale.

Šta se zna o parohu Backoviću?

Tivatski parhoh se pominje u prošlogodišnjoj studiji Digitalnog forenzičkog centra koji se bavi instrumentima meke moći.

U tom kontekstu, studija je posebno istakla ulogu Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori.

“Predstavnici Srpske pravoslavne crkve konstantno ističu da je crkva dovela na vlast aktuelne političke strukture, te da one ne smiju da izlaze van ideološke i političke matrice Srpske pravoslavne crkve, odnosno, da zanemaruju njene interese i ciljeve”, navodi Digitalni forenzički centar.

U Crnoj Gori je na izborima 2020. smijenjena trodecenijska vlast Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića, koju su potom preuzele partije predvođene prosrpskim Demokratskim frontom i Demokratama.

Uoči tih izbora prvi put je primijećeno političko djelovanje pravoslavnog bratstva Miholjski zbor, kojeg je osnovao Backović, navode u Digitalnom forenzičkom centru.

Iz Zbora su više puta isticali svoj doprinos smjeni Đukanovićeve vlasti.

Sam paroh je, ističe se u studiji, bio i jedan od predstavnika Srpske pravoslavne crkve koji su u kampanji za popis stanovništva 2023. sugerisali građanima kako da se izjasne o vjeri, jeziku i naciji.

Bliski odnosi na Rusijom

Miajlo Backović je poznat i po bliskim odnosima sa Rusijom.

Tako je predsjedniku Vladimiru Putinu 2014. godine u ime mještana ponudio zemljište blizu Tivta.

“… Ako mu treba za rezidenciju, kuću za odmor ili vilu, Grblju bi bila velika čast”, rekao je tada Backović.

Dvije godine kasnije, dobio je jedan od ruskih vojnih ordena.

Prema pisanju medija, bio je na osnivanju proruske grupe “Balkanski kozaci” i povezivan sa prokremljanskim motociklističkim klubom “Noćni vukovi”.

U razgovoru za njemački “Špigl” 2023, paroh je umanjivao rizik da se crkva iskoristi kao srpsko-rusko oruđe za destabilizaciju Crne Gore.

Tvrdio je i da nema nikakve veze sa politikom i da ga zanima samo vjera.

Osim u mantiji, Backović se može vidjeti i u vojnoj uniformi 63. padobranske brigade Vojske Jugoslavije.

Krajem marta ove godine je u uniformi na tivatskom groblju prisustvovao obilježavanju godišnjice stradanja vojnika poginulih za vrijeme NATO bombardovanja 1999.

Tajni snimci, sudovi, zapaljeni BMW

Uoči izbora 2020, tivatski paroh se našao na meti spornog portala udar.me, koji je kao saradnike srpske Bezbjednosno-informativne agencije označio veliki broj osoba u Crnoj Gori.

Na snimcima sigurnosnih kamera on, u sportskoj garderobi, u društvu starlete napušta hotel u tivatskom mondenskom kompleksu Porto Montenegro.

Zbog portala udar.me, Specijalno tužilaštvo je podiglo optužnicu za zloupotrebu položaja protiv tadašnjeg direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost Dejana Peruničića.

Paroha je u tom slučaju zastupao Dejan Vukšić, koji će poslije smjene vlasti 2020. biti imenovan upravo za direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost.

Dvije godine kasnije, nikšićko tužilaštvo je protiv paroha pokrenulo prekršajni postupak jer je na svečanoj sjednici povodom Dana opštine Nikšić sjedio tokom intoniranja državne himne.

Sud za prekršaje ga je u prvostepenom postupku proglasio krivim, ali je pred Višim sudom postupak obustavljen zbog zastare, kazali su za RSE iz tužilaštva.

Backoviću je u januaru ove godine ispred doma zapaljen luksuzni automobil BMW.

Policija je nekoliko dana kasnije uhapsila 19-godišnjaka, koji je osumnjičen za to krivično djelo.

Iz kotorskog Osnovnog suda su za RSE kazali da je predmet još u fazi istrage a da je osumnjičenom produžen pritvor.

Paljenje vozila osudili su predsjednik Opštine Tivat i prosrpske partije i zatražile hitnu istragu.