Dijalog na visokom nivou: Sjedinjene Države i Crna Gora produbljuju ekonomsku saradnju

Crna Gora je sa Sjedinjenim Državama u ponedeljak potpisala memorandum o strateškoj ekonomskoj saradnji, čiji cilj je jačanje ekonomskog partnerstva, trgovine i investicija između dvije zemlje.

Memorandum o razumjevanju su u Stejt departmentu u Vašingtonu u ime vlada SAD i Crne Gore potpisali američki podsekretar za ekonomski rast, energetiku i životnu sredinu Hoze Fernandez i potpredsjednik Vlade Crne Gore i ministar ekonomskog razvoja Nik Đeljošaj.

Dokument je potpisan tokom prvog direktnog ekonomskog dijaloga visokih zvaničnika Sjedinjenih Država i Crne Gore, kojem su prisustvovali i ministri energetike, javne uprave, pomorstva, nafte, gasa i rudarstva Saša Mujović, Maraš Dukaj, Filip Radulović i Admir Šahmanović, kao i američka ambasadorka u Crnoj Gori Džudi Rajzing Rajnke i crnogorski ambasador u SAD Jovan Mirković. 

Pleased to sign a U.S.-Montenegro memo of understanding with @MeGovernment @VladaCG Deputy PM Gjeloshaj. This serves as a foundation for infrastructure, tech, renewable energy and tourism collaboration—another key step in building a stronger 🇺🇸🇲🇪 strategic partnership long term. pic.twitter.com/8xRALyqB7e

— Under Secretary Jose W. Fernandez (@State_E) October 21, 2024

Memorandum je osnova za saradnju Vašingtona i Podgorice u oblastima infrastrukture, tehnologija, obnovljivih izvora energije i turizma, objavio je na Eksu podsekretar Fernandez.

Uoči potpisivanja dokumenta američki zvaničnik je najavio je da su SAD spremne Crnoj Gori da pomognu da pređe na čiste izvore energije, uz ocjenu da će uspješna tranzicija podstaći prosperitet i pridruživanje zemlje Evropskoj uniji. Ohrabrio je i saradnju Podgorice sa američkim kompanijama u toj oblasti.

Poručio je da bi SAD voljele da i dalje bude glavni partner Crne Gore kada je riječ o sajber bezbjednosti, otpornosti i suprostavljanju sajber prijetnjama.

Rekao je i da je ohrabren napretkom koji je postignut od kada su dvije zemlje pokrenule ekonomski dijalog 2021. godine, posebno kada je riječ o "direktnom stranim investicijama, izvoznim kontrolama, bezbjednost na granici i jačanju privrednih sudova".

"Veoma sam impresioniran dosadašanjim rezultatima (dijaloga) i radujem se budućim. Ovaj ekonomski dijalog je rezultat povjerenja koje gradimo i koje nam omogućava da imamo ozbiljne razgovore.... Crna Gora je pokazala da je dobar partner", rekao je Fernandez.

Čestitao je Crnoj Gori na pozitivnom Izvještaju o ispunjenju privremenih mjerila za poglavlja 23 i 24 (IBAR), dobijenom u junu i ocijenio da su time prepoznati napori vlade na poboljšanju vladavine prava, dodajući da to Crnu Gori čini lakšom za poslovanje i investicije.

Fernandez je posle ekonomskog dijaloga ocijenio da je postignut napredak kada je riječ o "skriningu investicija, incijativama za čistu energiju i sajber otpornosti" da bi se "podstakao ekonomski rast i prosperitet za američke i crnogorske građane.

Thrilled to host the 🇺🇸🇲🇪 Senior Economic Dialogue with @MeGovernment in Washington today. We made progress on investment screening, clean energy initiatives, and cyber resiliency to spur economic growth and prosperity for U.S. and Montenegrin citizens.

🎙️https://t.co/sjt4cPIGlr pic.twitter.com/AjfwtYlxu7

— Under Secretary Jose W. Fernandez (@State_E) October 21, 2024

Memorandum o ekonomskoj saradnji osnov je daljeg povezivanja privrednih sektora dvije zemlje i dokaz produbljivanja njihove ekonomske saradnje, poručio je potpredsjednik crnogorske vlade uoči potpisivanja memoranduma.

"Kroz unapređenje našeg ekonomskog partnerstva u oblastima kao što su digitalizacija, sajber bezbjednost, turizam, saobraćajna infrastruktura i energetika, stvorićemo nove mogućnosti za inovacije, investicije i ekonomski razvoj", rekao je Đeljošaj.

Takođe je pozvao američke kompanije da prepoznaju Crnu Goru kao "sigurnu" destinaciju za investicije:

"Zajedničkim zalaganjem naših vlada i privrednih subjekata, možemo stvoriti povoljno okruženje za investicije i trgovinsku razmjenu, što će doprinijeti ekonomskom rastu i razvoju obje zemlje. Ovo je posebno važno u kontekstu trenutnih izazova s kojima se suočavamo, kao što su posledice globalne inflacije, ekonomske nestabilnosti i ratnih dejstava na globalnom nivou".

Posle potpisivanja memoranduma o razumijevanju, ekonomski dijalog predstavnika američke i crnogorske vlade nastavljen je na nivou radnih grupa, u kojima su učestvovali zvaničnici crnogorske vlade i eksperti američkih sekretarijata trgovine i energetike, Agencije za međunarodni razvoj, EXIM (Export-Import) banke.

Stejt department je nakon susreta i potpisivanja memoranduma saopštio da su se obje strane obavezale na unaprijeđenje investicionog ambijenta u Crnoj Gori.

"Još jednom su potvrđeni napori za jačanje ekonomskih odnosa SAD-a i Crne Gore, što će koristiti građanima obje države promovisanjem održivog i inkluzivnog rasta”, saopštio je Stejt department.

U saopštenju se naglašava da je cilj memoranduma jačanje saradnje.

"Proširenje bilateralne trgovine i ulaganja i podršku regionalnoj ekonomiji koja će koristiti američkim i crnogorskim radnicima i preduzećima”, navelo je u tekstu.

Učesnici dijaloga su, kako je ukazao Stejt department, razmatrali zajedničke pristupe unapređenju stranih investicija i obuci u oblasti trgovinskog prava, energetsku infrastrukturu, nabavku tehnologije od pouzdanih dobavljača, kao i kontinuiranu saradnju u oblasti sajber bezbednosti.

Vlade dvije države, kako je navedeno, istakle su značaj produbljivanja ekonomskog partnerstva i podrške Crnoj Gori na njenom putu ka pristupanju EU.

“Obje strane obavezale su se da će poboljšati koordinaciju u oblastima o kojima se razgovaralo u dijalogu uz učešće iz obe vlade. Crna Gora je predala pismo o namjerama da se pridruži Mreži Blue Dot kako bi osigurala najviše ekološke, društvene upravljanja infrastrukturnim projektima”, naveo je Stejt department.

Sjedinjene Države i Crna Gora održale su prvi ekonomski dijalog 2021. godine, virtuelno, zbog pandemije kovida. Dijalog je takođe u ime SAD tada takođe otvorio podsekretar Fernandez, a u ime Crne Gore tadašnji premijer Zdravko Krivokapić.

Rezultat prvog dijaloga bilo je formiranje pet radnih grupa, za razvoj inicijativa u oblastima trgovine i investicija, ekonomskog razvoja, tehnologije i inovacija, čiste energije, kao idekarbonizacije i prava na svojinu.

SAD su tada saopštile da žele da "da ojačaju ekonomsko partnerstvo sa Crnom Gorom i da podrže njen napredak u pristupanju Evropskoj uniji".