Neformalna građanska asocijacija STEGA, okupljena radi izrade Strategije za evropsku i građansku Crnu Goru, upozorila je na to da se u Crnoj Gori najavljuje izgradnja autoputa od Podgorice do Bara, iako takav projekat nije ekonomski ni ekološki opravdan. Ističu da bi proširenje postojećih magistrala i izgradnja novih brzih saobraćajnica bile bolje rješenje.
Posebno se naglašava da bi autoput preko Skadarskog jezera značajno narušio prirodni ambijent, dok bi njegova izgradnja kroz Crmnicu i Ljubotinj otežala lokalni saobraćaj. Alternativno, predlaže se dogradnja dodatnih traka uz magistrale prema Baru i Budvi, kao i nova brza magistrala od Sozine do Bara i od Bratešića do Lapčića, čime bi se poboljšala povezanost bez skupih infrastrukturnih zahvata.
STEGA ističe da trenutna frekvencija saobraćaja ne opravdava gradnju autoputa, te da je potrebno fazno unapređenje putne mreže koje bi omogućilo bolje povezivanje primorja i unutrašnjosti zemlje.
Detalji njihovog obraćanja su u nastavku:
Od Podgorice do Bara ne treba graditi autoput. Sa primorske strane je brza magistrala iz Boke potrebnija ka Podgorici nego ka Baru. Dograditi još po dvije trake uz magistrale ka Baru i Budvi – Boki. Nova magistrala od Stanišića do Petrovca (između dvije brze magistrale) bila bi dovoljna veza duž primorja i veza Paštrovića sa okruženjem.
U Crnoj Gori se s visokog nivoa najavljuje izgradnja autoputa od Podgorice do Bara i magistrale za brzi saobraćaj duž primorja sa skretanjem u zaleđe Paštrovića ka Ljubotinju pa preko Crmnice na Sozinu a drugi krak od Ljubotinja ka Podgorici.
Autoput preko Sk. jezera, kroz Nacionalni park, je neprihvatljiva trasa jer kritično narušava prirodnu sredinu pretvarajući je u ambijent kojim dominira “krupni” građevinski objekat. Ista ili slična situacija je i sa trasom po zapadnom obodu jezera (R. Crnojevića, Ljubotinj i Crmnica).
Od kapitalnog značaja za određivanje ranga puta je i činjenica da je prosječna frekvencija saobraćaja po ovom pravcu oko 10 000 vozila na dan. U aktuelnim strategijama se ne planira porast broja stanovnika jugoistočnog dijela primorja a u Crnoj Gori je već dostignut prosječni evropski nivo motorizacije. Razvoj Luke Bar do optimalnog obima pretovara od oko 7 mil t /god., od čega bi oko 85% prometa moralo biti vezano za željeznicu, ne bi izdigao frekventnost preko minimalnog praga isplativosti autoputa a to je 15 000 prolazaka na dan.
Po bilo kojoj trasi – preko ili oko jezera, u ovoj zoni autoput bi morao imati mostove i tunele znatne dužine što značajno poskupljuje cijenu gradnje.
Kroz Crmnicu, i eventualno Ljubotinj, autoput bi predstavljao barijeru za međusobnu komunikaciju okolnih naselja i uslovljavao čitavu mrežu novih puteva za izlaz na petlju koja bi svojom veličinom (površinom) višesturko bila veća od bilo kojeg naselja ove regije. Autoput bi više otežavao saobraćaj u lokalnom prostoru nego što bi povezivao ta naselja sa okruženjem.
U takvoj situaciji najlogičnije rješenje je izgradnja dodatne dvije trake uz postojeću magistralu do Sozine i brze magistrale od Sozine do Bara. Prelaz dodatne 2 trake preko jezera moguć je na konstrukciji u širini postojećeg nasipa za put i prugu i proširenjem mosta. Alternativa bi bila kaseta po dnu jezera.
Od Đurmana, Sozine sa primorske strane, brzu magistralu (4 trake) bi trebalu izgraditi po visočijim kotama (iznad naselja) do Bara.
Tokovi drumskog saobraćaja od Podgorice ka primorju granaju se na dva podjednako frekventna pravca, na jednoj strani ka Baru a na drugoj ka Cetinju, Budvi i Boki. S druge strane, saobraćaj iz Boke je dominantno usmjeren ka Podgorici (a ne ka Baru). Zato bi i po ovom pravcu trebalo poboljšati putnu mrežu dogradnjom dvije trake uz postojeću magistralu i izgradnjom novih dionica brze magistrale tamo đe su neophodna skraćenja.
Brzu magistralu je moguće dobiti dogradnjom dvije trake uz sadašnju magistralu od Farmaka do Ulića, novom trasom od Ulića do Vrela, tunelom Vrela (700mnv) – Lapčići (600 mnv) dužine 4 km pa “zaobilaznicom” Budve od Lapćića do Bratešića. /Tunelom bi se izbjegao uspon na Obzovicu i zona Brajića koji danas čine jednu od najrizičnijih – najopasnijih, dionica na putevima CG i put skratio za cca 8 km/.
Za vezu po primorskom pravcu od Boke (Bratešići) ka Baru i Ulcinju bila bi dovoljna magistrala od Stanišića preko Paštrovića do Petrovca.
Na ovaj put bi se lako uvezivali prostori Ceklina, Ljubotinja, Konaka, Grblja i Paštrovića.
Bilo bi neophodno pouzdano provjeriti da li je od Grblja (Bratešići) dovoljna magistrala preko Radovića (sjeverna padina Luštice) – Spilice – (kaseta po dnu mora) Zelenika. Ali to je posebna tema.
Po zonama bi trebalo poboljšati regionalne puteve i/ili postojeće lokalne izdići na viši rang. Ovakvom putenom mrežom dobila bi se dostupnos do 30 minuta putovanja u najvećem dijelu Zetske ravnice i primorja što otvara nove mogućnosti razvoja i organizacije prostora.
Važna prednost ovako planirane putne mreže je mogućnost fazne realizacije dionica pojedinih puteva od kojih svaka dionica poboljšava protočnost po pravcu. Ovo znači da nije nužno čekati realizaciju cijelog puta da bi se prevazišli aktuelni problemi. Dinamiku realizacije pojedinih dionica na ova dva puta trebalo bi odrediti prema značaju problema koji se njima rješavaju. Primjera radi, trasa od Bratešića do Lapčića bi značila zaobilaznicu Budve a time i bržu vezu Boke sa Podgoricom; dionica Đurmani – Bar bi konačno riješila “nepodnošljive” sezonske gužve duž barske rivijere.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR