Šta je istina o proizvodnji iz solarnih elektrana u Crnoj Gori u 2024. godini (2)

Za Antenu M piše: Branko Kotri

Da je Elektroprivreda Crne Gore ispoštovala odredbe studija izvodljivosti za projekte izgradnje fotonaponskih elektrana na krovovima objekata u Crnoj Gori iz 2021/2022. godine koje je sama usvojila, u periodi od početka realizacije tih projekata, kraj juna 2022. do kraja 2024. godine, elektroenergetski sistem bi danas bio jači za 185 MW proizvodnih objekata iz obnovljivih izvora i bogatiji za 280 GWh električne energije godišnje

U ovom nastavku teksta ću prezentirati očekivane rezultate opredjeljenja EPCG iz 2020. godine za korišćenje solarne energije izgradnjom solarnih elektrana na krovovim objekata.

KAKO JE POČELO I ŠTA SE OČEKIVALO

U julu 2021. godine novo poslovodstvo EPCG, inspirisano činjenicom da su početkom mandata u marta na krovovima objekata upravne zgrade u Nikšiću zatekli izgrađenu solarnu elektranu koja je puštenu u pogon 2020. godine u mandatu prethodnog rukovodstva, došlo je na ideju da uspostavi poslovnu politiku - proizvodi električnu energiju tamo gdje trošiš i koliko trošiš.

Urađeno je Idejno-tehničko rešenje, Studija izvodljivosti a u startu su za realizaciju odabrana dva projekta ukupne snage 100 MW (megavata):

• Projekat SOLARI 3000+ i 500+ ukupne snage 30 MW, u 3000 solarnih sistema na krovovima stambenih zgrada i 500 na krovovima zgrada u vlasništvu pravnih licasolaarnih sistema, godišnje proizvodnje 46,7 GWh, vrijednosti 30 miliona eura (dalje u tekstu: prvi projrkat) i
• Projekat SOLARI 5000+ ukupne snage 70 MW, procjenjene proizvodnje 105 GWh, vrijednosti 70 miliona eura (dalje u tekstu: drugi projekat)

Okončanjem realizacije ovih projekata trebalo je da počne realizacija Projekta Solari 10.000+ sa 10000 solarnih sistema na stambenim krovovima ukupnog kapaciteta 85 MW, procjenjene proizvodnje 110,5 GWh, ukupne vrijednosti 90 miliona eura (dalje u tekstu: treći projekat).

Ukupno, Elektroprivreda je planirala da se u kontinuitetu od sredine 2022. odine na krovovima stambenih objekata u Crnoj Gori izgradi 185 MW solarnih elektrana sa očekivanom proizvodnjom oko 270 miliona kilovatčasova električne energije (18% od prosječne proizvodnje TE Pljevlja) i tako, između ostalog, olakša energetske (ne)prilike koje su neminovno morale uslijediti zbog višemjesečnog planiranog isklučenja iz pogona TE Pljevlja u jednoj od narednih godina.

 POČETNE PRETPOSTAVKE

U EPCG su urađene studije izvodljivosti, predmjeri i predračuni radova i pokazalo se da će projekti solari biti isplativi ako jedan monter ugradi solarne panele snage 1 kW (kilovat) za jedan radni dan. U daljoj analizi autor teksta je uzeo u obzir da se zbog meteoroloških uslova i praznika prosječno u jedom od 5 radnih dana u sedmici opravdano neće izvoditi radovi.

Uz pretpostavku da izvođač radova zapošljava 500 radnika od čega 84% ili 420 montera po kriteriumima studije proizilazi da je potrebno vrijeme za realizaciju oba projekta ukupne snage 100 MW 16 mjeseci (5 mjeseci za projekat snage 30 MW i 11 mjeseci za projekat snage 70 MW).

POČETAK REALIZACIJE PROJEKATA I OČEKIVANI REZULTATI

Realizacija projekata Solari je počela 23. juna 2022 godine. Uz poštovanje od EPCG usvojenih Studija izvodljivosti, očekivalo se da se oba projekta realizuju za 16 mjeseci, prvi do decembra 2022.  a drugi projekat do novembra 2023. godine.

Kako je projektna pretpostavka da snaga jednog megavata (MW) ovih sistema treba prosječno godišnje da produkuje 1,5 GWh (milion kWh) električne energije, očekivalo se:

• da u drugoj polovini 2022. godine iz prvog solarnog sistema bude isporučeno distributivnom sistemu najmanje 22,5 (30/2*1,5) miliona kWh električne energije a u 2023. cijelih 45 miliona kWh potom u 2024. i svim narednim godinama po 45 miliona kWh godišnje,
• da u 2023. godini a iz drugog sistema bude isporučeno distributivnom sistemu najmanje 52,5 (70/2*1,5) miliona kWh električne energije a u 2024. i svim narednim godinama cijelih 105 (70*1,5) miliona kWh.

U ovim okolnostima bio bi omogućen početak izgradnje sistema Solari 1000+ ukupne snage 85 MW  koji biu 2024. godini bio realizovan na nivou 75% od projektovanog, povećao kapacitet proizvodnih objekata u sistemu za 64 (85*0.75) MW za  i dodatno obezbjedio isporuku distributivnom sistemu 96(64*1,59) GWh električne energije.      

U sljedećem nastavku (3) uporedićemo očekivane i ostvarene rezultate realizacije projekata izgradnje solarnih elektraa na krovovima objekata.