Evropski parlament rezolucijom osudio falsifikovanje istorije i zloupotrebu pravoslavlja od strane Rusije

Priredio: V.J. 

Evropski parlament, jedan od tri stuba Evropske unije (EU), usvojio je 23. januara o.g. Rezoluciju 2024/2988(RSP). Potpuni naziv glasi: - Rezolucija Evropskoga parlamenta od 23. januara 2025. o ruskim dezinformacijima i falsifikovanju istorije kako bi se opravdao agresivni rat protiv Ukrajine.

Napominjemo kako je Roberta Metsola, predśednica Evropskoga parlamenta, nedavno faktički odbila da se sastane sa Andrijom Mandićem, aktuelnim predśednikom Skupštine Crne Gore.

Crna Gora je zemlja kandidatkinja za članstvo u EU — a EU navodni cilj i aktuelne režimske koalicije u Crnoj Gori. „Antena M” našoj javnosti stavlja na uvid cjelokupan tekst ove Rezolucije.

* * * * * * * * *

Evropski parlament,

- uzimajući u obzir svoje prethodne rezolucije o ruskoj ratnoj agresiji na Ukrajinu; - uzimajući u obzir svoje prethodne rezolucije o istorijskome śećanju; - uzimajući u obzir Povelju Ujedinjenih naroda (UN); - uzimajući u obzir Rimski statut Međunarodnoga krivičnog suda; - uzimajući u obzir Ženevske konvencije; - uzimajući u obzir čl. 136. st. 2 i 4 Poslovnika,

- budući da je 24. februara 2022. ruski režim proglasio početak „specijalne vojne operacije” u Ukrajini na temelju lažnih tvrdnji da je potrebna radi zaštite civila;

- budući da Ruska Federacija od 24. februara 2022. sprovodi ničim izazvanu, neopravdanu i nezakonitu ratnu agresiju na Ukrajinu, što je nastavak prethodnih agresija koje vrši od 2014. godine, da nastavlja kontinuirano da krši načela Povelje UN agresivnim djelovanjem protiv suvereniteta, nezavisnosti i teritorijalne cjelovitosti Ukrajine te i dalje očito i grubo krši međunarodno humanitarno pravo, kako je utvrđeno Ženevskim konvencijama iz 1949, posebno putem masovnih ciljanih napada na civilno stanovništvo, stambena područja i civilnu infrastrukturu;

- budući da je Generalna skupština UN u svojoj rezoluciji od 2. marta 2022. ruski rat protiv Ukrajine odmah kvalifikovala kao čin agresije kojim se krši čl. 2 st. 4 Povelje UN te da je u svojoj rezoluciji od 14. novembra 2022. prepoznala potrebu da se Ruska Federacija pozove na odgovornost zbog svoje ratne agresije, kao i da snosi pravnu i finansijsku odgovornost za svoje međunarodno protivpravne radnje te da bi Rusija trebala da plati odštetu za prouzrokovane ozljede i nanesenu štetu;

- budući da ruska agresija na Ukrajinu nije izolovani akt, već nastavak njezine imperijalističke politike, koja je uključivala rat protiv Čečenije i vojnu agresiju na Gruziju 2008. te okupaciju Krima i početak rata u Donbasu 2014. godine;

- budući da je početku sveobuhvatne ruske ratne agresije na Ukrajinu prethodilo nekoliko javnih izjava predśednika Ruske Federacije u kojima se nastojalo opravdati upotreba sile istorijskim revizionizmom, lažnim tvrdnjama i nezakonitim zahtjevima za priznavanje njezinih isključivih interesa u Ukrajini i drugim suśednim zemljama;

- budući da ruski režim u velikoj mjeri upotrebljava dezinformacije, među ostalim na temelju iskrivljenih istorijskih argumenata, te manipulaciju stranih informacija i uplitanje u njih kako bi opravdao svoj zločin agresije, da bi rusko stanovništvo poduprlo taj nezakonit režim i nezakonitu ratnu agresiju na suśednu Ukrajinu te kako bi se uplitao u demokratske procese drugih zemalja i smanjio podršku svojeg stanovništva kontinuiranoj međunarodnoj pomoći i podršku Ukrajini protiv ruske ratne agresije; budući da režim u Kremlju poriče prepoznatljiv nacionalni identitet Ukrajine, pogrešno tvrdeći da je dio „ruskoga svijeta” („Russkiy mir”), što je diskurs ukorijenjen u imperijalističkoj ideologiji; budući da Rusija na okupiranim područjima Ukrajine ruši spomenike gladomoru i obnavlja uništene spomenike Lenjinu;

- budući da Rusija, ne samo da nije priznala neoprostivu početnu ulogu Sovjetskoga Saveza u ranim fazama Drugoga svjetskog rata, na primjer putem Ugovora o nenapadanju između nacističke Njemačke i Saveza Sovjetskih Socijalističkih Republika iz 1939. i njegovih tajnih protokola, koji se obično nazivaju Paktom Molotov-Ribentrop iz 1939, a u kojem su oba totalitarna režima nastojala podijeliti Evropu na isključive sfere uticaja, te nije preuzela odgovornost za mnoga zlodjela i masovne zločine počinjene na područjima pod okupacijom Sovjetskoga Saveza, već trenutni ruski režim takođe nastoji monopolisati pobjedu nad nacizmom, te je stvorio kult „pobjede” vezan za Drugi svjetski rat kako bi ideološki mobilisao Ruse i tako nastavio agresivni rat protiv Ukrajine;

- budući da Rusija razvija sve veću kampanju dezinformisanja - istorijskoga revizionizma, kako bi Ukrajini uskratila njezin nacionalni identitet, državnost i sâmo postojanje te kako bi opravdala svoje tvrdnje o isključivim sferama uticaja, što podśeća na to kako je Sovjetski Savez u paktu Molotov-Ribentrop dogovorio s nacističkom Njemačkom invaziju i okupaciju dijelova Poljske i Rumunije, kao i Estonije, Letonije, Litvanije i Ukrajine; budući da zbog te vrste istorijskoga revizionizma Rusija danas predstavlja naročitu prijetnju Poljskoj i baltičkim državama te njihovoj suverenosti;

- budući da je aktuelni ruski režim pretvorio Dan pobjede, koji se svake godine obilježava 9. maja, u oruđe ratne propagande u Rusiji iskorišćavanjem diskursa o „oslobođenju Evrope od nacizma” i time zanemarujući kasniju sovjetsku okupaciju baltičkih država i podčinjavanje središnje Evrope; budući da se taj diskurs oslobođenja od nacizma danas koristi u ruskoj ratnoj agresiji na Ukrajinu;

- budući da su u nekim državama članicama komunistički simboli, kao i simboli aktuelne ruske agresije, zakonom zabranjeni; budući da se, od 2009. godine, 23. avgust diljem Evrope obilježava kao Evropski dan śećanja na žrtve svih totalitarnih i autoritarnih režima; budući da Parlament od 2003. svake godine odaje počast žrtvama masovnih sovjetskih deportacija;

- 1) ponovno najoštrije osuđujemo ničim izazvanu, nezakonitu i neopravdanu rusku ratnu agresiju na Ukrajinu; poziva se Rusija da odmah obustavi sve vojne operacije u Ukrajini te da u potpunosti i bezuslovno povuče sve vojne snage, pomagače i vojnu opremu s cijelog međunarodno priznatog državnog područja Ukrajine, okonča prisilne deportacije ukrajinskih civila i oslobodi sve pritvorene i deportovane Ukrajince, posebno đecu;

- 2) odbačuje razne tvrdnje ruskoga režima kao uzaludne pokušaje opravdavanja nezakonite ratne agresije koja predstavlja očito kršenje Povelje UN i odgovornosti Ruske Federacije kao stalne članice Savjeta bezbjednosti UN za održavanje mira i stabilnosti, a koje su druge stalne članice Savjeta bezbjednosti UN odmah prepoznale kao takve, zajedno s velikom većinom u Generalnoj skupštini UN; podśeća da nijedno razmatranje bilo koje prirode, bila političko, ekonomsko, vojno, istorijsko ili neko drugo, ne može poslužiti kao opravdanje za rusku agresiju protiv Ukrajine;

- 3) osuđuje ruski režim zbog sistematskog krivotvorenja i upotrebe iskrivljenih istorijskih argumenta, na primjer u vezi s paktom Molotov-Ribentrop, čime pokušava manipulisati ruskim javnim mnjenjem i dobiti potporu za krivična djela, kao što je nezakonita ratna agresija na suśednu Ukrajinu, potkopavanje međunarodne podrške i pomoći Ukrajini i brisanje jedinstvenog kulturnog i istorijskog identiteta Ukrajine; osuđuje tvrdnju Rusije da ima pravo na zone od isključivog interesa nauštrb suvereniteta i teritorijalne cjelovitosti drugih država jer to nije u skladu s međunarodnim pravom;

- 4) osuđuje neuspjeh Ruske Federacije da preuzme odgovornost za sovjetske zločine i za namjerno ometanje istorijskih istraživanja uskraćivanjem pristupa i zatvaranjem sovjetskih arhiva kao i činjenice da je Ruska Federacija donijela pravne propise kojima se kriminalizuje istinito prikazivanje sovjetskih i ruskih zločina te da je progonila organizacije civilnoga društva koje istražuju sovjetske zločine i veličala staljinistički totalitarizam i preuzela njegove metode; smatra da su nekažnjavanje i nedostatak činjenično tačnih istorijskih i javnih rasprava i edukacije doprinijeli sposobnosti aktuelnog ruskog režima da oživi imperijalističke politike i instrumentalizuje istoriju u svoje kriminalne svrhe; nadalje, osuđuje progon organizacija civilnoga društva koje istražuju sovjetske zločine ili zločine aktuelnog režima, uključujući ukidanje organizacije International Memorial, Centra za ljudska prava Memorial i Moskovske helsinške grupe kao i prisilno zatvaranje Centra Saharov;

- 5) podśeća na to da namjerni napadi Ruske Federacije na civilno stanovništvo Ukrajine, uništavanje civilne infrastrukture, upotreba mučenja, seksualnog nasilja i silovanja kao ratnog aoružja, deportacija hiljada ukrajinskih građana na teritoriju Ruske Federacije, prisilni transfer i posvajanje ukrajinske đece te druga teška kršenja međunarodnoga humanitarnog prava i ljudskih prava predstavljaju ratne zločine, za koje svi počinioci moraju odgovarati;

- 6) stoga ponavlja: da u potpunosti podržava aktuelnu istragu tužioca Međunarodnog krivičnog suda o stanju u Ukrajini i navodnim ratnim zločinima, zločinima protiv čovječnosti i genocidu; pozdravlja službeno pristupanje Ukrajine Međunarodnome krivičnom sudu na dan 1. januara 2025. kao važan doprinos međunarodnim naporima za utvrđivanje odgovornosti za teška međunarodna krivična djela; poziva EU da uloži dodatne diplomatske napore s ciljem podsticanja ratifikacije Rimskoga statuta i svih njegovih izmjena na globalnom nivou;

- 7) nadalje, ponovno poziva na uspostavu posebnog suda za istragu i krivični progon zločina agresije koji je rukovodstvo Ruske Federacije počinilo nad Ukrajinom; ponavlja svoj poziv Komisiji, Savjetu i Evropskoj službi za vanjsko djelovanje da pruže svu političku, finansijsku i praktičnu potporu neophodnu za uspostavu posebnog suda; izražava svoju punu podršku Međunarodnome centru za krivični progon zločina agresije protiv Ukrajine, sa śedištem u Hagu, koji podupire aktuelne napore zajedničkog istražnog tima, kao prvi konkretan korak prema uspostavi posebnog suda;

- 8) snažno apeluje na EU i države članice da ulože još veće i koordinirane napore, zajedno s partnerima sličnih stavova, kako bi se hitno i odlučno suprotstavili ruskim dezinformacijama te inostranom uplitanju i manipulaciji informacijama i tako zaštitili integritet svojih demokratskih procesa te ojačali otpornost evropskih društava, među ostalim u vidu aktivnog unaprijeđenja medijske pismenosti, podupiranja kvalitetnih medija i profesionalnoga novinarstva, a posebno istraživačkoga novinarstva koje razotkriva rusku propagandu, njezine metode i mreže, kao i u vidu podrške istraživanjima novih tehnologija hibridnog uticaja;

- 9) poziva EU da proširi opseg svojih sankcija protiv ruskih medijskih kuća koje sprovode kampanje dezinformisanja i manipulisanja informacijama, kojima se podupire i opravdava ruska ratna agresija na Ukrajinu; poziva države članice da hitno i temeljito sprovedu te sankcije i izdvoje dovoljne resurse za učinkovitu borbu protivu takve vrste hibridnoga ratovanja; poziva EU i države članice da intenziviraju svoju potporu nezavisnim ruskim medijima u egzilu kako bi se medijima na ruskome jeziku omogućio pluralitet glasova;

- 10) izražava duboku zabrinutost zbog nedavnih najava čelnika preduzeća u sektoru društvenih medija o ublažavanju pravila o provjeri činjenica i moderiranju zbog toga što će se tako dati dodatan podsticaj ruskoj kampanji dezinformisanja u cijelome svijetu; poziva Komisiju i države članice da kao odgovor na spomenute najave „Mete” i ranije mreže „X” strogo sprovode Akt o digitalnim uslugama, među ostalim kao važan dio borbe protiv ruskoga dezinformisanja;

- 11) poziva građane EU da kritički ocjenjuju informacije dovodeći u pitanje njihovo porijeklo i namjeru koja stoji iza njih, posebno kada se one odnose na diskurse povezane s Rusijom, te da unakrsno provjeravaju činjenice koristeći se različitim i pouzdanim izvorima kako bi se suprotstavili pokušajima manipulacije iza kojih stoje zlonamjerni strani akteri;

- 12) osuđuje činjenicu da Moskva pravoslavlje iskorišćava u geopolitičke svrhe, posebno instrumentalizacijom Ruske pravoslavne crkve (Moskovske patrijaršije) kao alata za sticanje uticaja i sprovođenje kontrole nad pravoslavnim stanovništvom u Ukrajini, Gruziji, Moldaviji, Srbiji i drugim zemljama;

- 13) odgovara na izjavu Vrhovne Rade Ukrajine od 2. svibnja 2023. o ideologiji „rašizma” i osuđuje nacionalističku imperijalističku ideologiju, politiku i prakse aktuelnog ruskog režima; ističe neusklađenost te ideologije i politike, odnosno tih praksi s međunarodnim pravom i evropskim vrijednostima;

- 14) smatra da pokušaji Rusije da pogrešno prikaže, revidira i iskrivi istoriju Ukrajine potkopavaju kolektivno śećanje i identitet Evrope u cjelini te predstavljaju prijetnju istorijskoj istini, demokratskim vrijednostima i miru u Evropi; stoga poziva države članice da ulože više u obrazovanje i istraživanje u području zajedničke istorije Evrope i evropskog śećanja te da podupru projekte kojima se unaprijeđuje bolje razumijevanje posljedica podjele Evrope tokom Hladnoga rata; izražava podršku izgradnji panevropskoga spomenika u Briselu za žrtve totalitarnih režima 20. vijeka; izražava žaljenje zbog kontinuirane upotrebe simbola totalitarnih režima u javnim prostorima i traži zabranu upotrebe nacističkih i sovjetskih komunističkih simbola na nivou EU kao i simbola aktuelne ruske agresije na Ukrajinu;

- 15) izražava želju za time da EU i države članice unaprijeđuju bolje poznavanje i razumijevanje ljudske patnje koju je sovjetski režim nanio Evropljanima tokom 20. vijeka; u tom kontekstu, poziva na śećanje i poštovanje žrtava sovjetskih zločina, kao što su masovne deportacije, uključujući deportacije krimskih Tatara i stanovnika baltičkih zemalja, sistem gulaga, gladomor, masakre, poput onoga u Katinskoj šumi i tragedije u Gornjoj Šleskoj;

- 16) nalaže svojoj predśednici da ovu Rezoluciju proslijedi: potpredśednici Komisije - Visokoj predstavnici EU za vanjske poslove i bezbjednosnu politiku, Savjetu, Komisiji, vladama i parlamentima država članica, Savjetu Evrope, Organizaciji za evropsku bezbjednost i saradnju te predśedniku, vladi i parlamentu Ukrajine, kao i ruskim institucijama.