Piše: Dina Kurtagić Minić
U Kataloniji je de facto na snazi izvanredno stanje. Posljednjih dana očevici smo u Evropskoj uniji neviđenog scenarija: hapse se najviši funkcioneri vlade u Barceloni, policija pretresa sjedišta i kancelarije udruženja i preduzeća koja učestvuju u organizaciji referenduma o samoopredjeljenju. Ministar finansija Montoro preuzeo je kontrolu nad računima i platnim listama Generalitata (vrhovni organ vlade Katalonije). Konfiskuje se materijal pripremljen za najavljeni referendum o nezavisnosti. Predstavnici političkih partija koje podržavaju referendum napustili su sjednicu parlamenta u Madridu i najavljuju mobilizaciju građana Katalonije protiv ovih antidemokratskih mjera. U isto vrijeme, predsjednik Rajoy kvalifikuje posljednje poteze španske vlade kao odgovor na nepoštovanje ustava od strane katalonskih independista.
Jedan od čelnika Republikanske ljevice (Esquerra republicana) poziva građane okupljene ispred sjedišta vlade u Barceloni da se uzdrže od bilo kakvog vandalizma kao odgovora na policijske mjere. U posljednjih desetak dana, od usvajanja Zakona o referendumu i zatim Zakona o tranziciji prema kojem bi, u slučaju prolaska referenduma, dosadašnja katalonska autonomna pokrajina postala samostalna država, počela je ofanziva centralne vlade kroz sajber napade na informatički sistem katalonskih institucija, podnete su prijave protiv preko 700 gradonačelnika kojima su uručeni pozivi za saslušanje jer su dali pristanak da se u opštinskim objektima održi glasanje 1. oktobra, nametnute su instrukcije autonomnoj katalonskoj policiji da budno prati i onemogući propagiranje najavljenog referenduma, upućene su prijetnje zatvorom visokim funkcionerima koji budu učestvovali u njegovoj pripremi, pa je čak izdat nalog medijima da ne smiju emitovati independistički propagandni materijal.
Posljednje represalije: hapšenje 14 visokih funkcionera, konfiskovanje 9 miliona glasačkih listića i drugog tehničkog materijala neophodnog za glasanje, upadanje u sjedišta independističkih političkih partija bez sudskih naloga – dovele su do indignacije većine građana. Već u jutarnjim satima počela su masovna okupljanja najprije u Barceloni, a onda i u drugim mjestima širom Katalonije. Radnici su izašli s posla, studenti iz amfiteatra, domaćice i penzioneri iz kuća i preplavili ulice u znak protesta protiv kršenja osnovnih demokratskih prava. Čuli su se povici: Nije me strah! Glasaćemo! No pasaran! „Sve me tako bolno podsjeća na doba frankizma”, kaže jedna penzionerka. Hiljade građana počelo se razilaziti kućama tek u kasnim večernjim satima.
Zvanična autonomna vlada je osudila nedemokratske mjere vlade iz Madrida kojima je de facto ukinuta autonomija Katalonije. Pozvane su sve demokratske snage unutar i van Katalonije da se mobilišu i na miran način stanu u odbranu ljudskih prava i slobode govora i mišljenja. Takođe se oglasila sportska federacija Katalonije osuđujući nedemokratske mjere španske vlade i braneći pravo građana Katalonije na odlučivanje o statusu pokrajine.
Čelnici PP (vladajuće stranke) u Madridu slave pobjedu nad independistima jer su, kako tvrde, onemogućili održavanje referenduma o nezavisnosti, dok iz Katalonije poručuju da su sada više no ikada odlučni da 1. oktobra glasaju. Oni kažu da više nije u pitanju pravo na otcjepljenje, već pravo na glasanje bez obzira na rezultat referenduma.
Evropska unija za sada ne pokazuje namjeru da posreduje, što nimalo ne iznenađuje. Ali iznenađuju španski socijalisti koji svojom pasivnošću još jednom potvrđuju da su se odavno priklonili centru odakle, kako kažu, ne podržavaju metode hapšenja i zastrašivanja, ali staju u zaštitu ustava. I upravo tu je tačka razdvajanja. Jesu li veći demokrati oni koji brane ustav ili oni koji brane pravo na (neustavni) referendum?
Ostaje jedan, ne mali dio Katalonije, koji se ne identificira sa idejom otcjepljenja, ali ni sa frankizmom. Ukoliko i oni izađu na ulice, sljedeći dani će biti burni. Nadajmo se da će sve proći bez ozbiljnih incidenata. Ukoliko dođe do nasilja, spremno je 4.000 policajaca koji će dejstvovati na tlu autonomne pokrajine koja to više nije.
Autorka je novinarka iz Sarajeva, od 1994. živi i radi u Španiji.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR