Zašto li su, zaboga, regenta prozvali „Aco palikuća“?

Piše: Slobodan Čukić

Regent Aleksandar je u oktobru 1918. neposredno pred okupaciju Crne Gore, naložio pukovniku Dragutinu Milutinoviću da „pri radu u Crnoj Gori ne bude meka srca“. Milutinović je poslušao i nije bio „mekan“. Okupirao je Crnu Goru u oktobru 1918. i uveo u njoj strogi vojno-policijski režim.

Odmah po dolasku stvorio je situaciju u kojoj su takozvani „ujedinitelji“ mogli činiti svakakva zločinstva nad crnogorskim patriotama.

Na jubilarnoj „mojkovačkoj akademiji“ u Sava centru 19. januara 2016. nije obilježena stogodišnjica slavne bitke već crnogorski državni pad. U Beogradu gledaju blagonaklono na takve datume. „Akademija“ je odisala duhom anticrnogorstva i netrpeljivosti prema crnogorskoj državi. Sve je realizovano u duhu izdaje srpskog državnog vrha od prije jednog vijeka - mojkovački heroji su još jednom prevareni i izigrani, baš kao i 1916. godine. A da bi se toj velikosrpskoj orgiji dao „narodni legitimitet“, organizatori su u Sava centru okupili „elitu terazijskog crnogorstva“ – zaklete mrzitelje crnogorske nacije.

Sa „akademije“ je poslata poruka da će stogodišnjica Podgoričke skupštine i srpske okupacije Crne Gore biti obilježena na jednako lažan način.

Srpski patrijarh Irinej je na „mojkovačkoj akademiji“ u Sava centru otvoreno demonstrirao da Srpska pravoslavna crkva hoće Srbiju kao kraljevinu pod Karađorđevićima. Zbog toga je između sebe i mitropolita Amfilohija posadio unuka kralja Aleksandra Karađorđevića – dakle, potomka čovjeka iz čije je glave 1918. godine proistekla misao o okupaciji Crne Gore i satiranju crnogorskog naroda. Irinej je nedavno (16.12.2018) ponovio misao o Srbiji pod Karađorđevićima.

Srpski patrijarh pritom nije govorio o krvavim tragovima „viteškog kralja“, koga su crnogorske patriote 1918-1921. nazivale „Acom palikućom“. Da se podsjetimo. Regent Aleksandar je u oktobru 1918., neposredno pred okupaciju Crne Gore, naložio pukovniku Dragutinu Milutinoviću da „pri radu u Crnoj Gori ne bude meka srca“.

Milutinović je poslušao i nije bio „mekan“. Okupirao je Crnu Goru u oktobru 1918. i uveo u njoj strogi vojno-policijski režim. Odmah po dolasku stvorio je situaciju u kojoj su takozvani „ujedinitelji“ mogli činiti svakakva zločinstva nad crnogorskim patriotama. Zatim je pomoću vojske i artiljerije realizovao regentovu i Pašićevu direktivu o ukidanju Crne Gore na montiranoj Podgoričkoj skupštini (13. novembra 1918).

Podsticao je na najdirektniji način (opet topovima) krvoproliće među Crnogorcima na Cetinju tokom Božićnog ustanka 24-26. decembra 1918. Nakon gušenja ustanka nastavio je sa progonom ustanika, kao i masovnim hapšenjima civilnog stanovništva i torturom nad njima. Uprkos tome, pokazalo se da Milutinović nije bio dovoljno surov za regentov ukus. Zbog toga je bio smijenjen već u martu 1919. godine. Nakon toga su u Crnu Goru počeli da stižu oprobani i iskusni crnorukaški sadisti i ubice – poput Stojana Popovića - koji su u regentovo ime popalili pola Crne Gore, pobili više hiljada ljudi i trajno uništili nebrojene porodice. Bila je to mjera regentove nemilosrdnosti. I O TOME SE UPORNO ĆUTI, dok se u međuvremenu štampaju zašećerene i lažne publikacije o „viteškom kralju ujedinitelju“.

Aleksandrov unuk je, dakle, u januaru 2016. u Sava centru sjedio između Irineja i Amfilohija - da bi se pokazalo što će činiti srpski državni i crkveni vrh ukoliko im se budu „namjestile“ geopolitičke karte - kao što im se posrećilo 1918. godine. Zbog toga su odmah do patrijarha bili postavljeni generali srpske vojske.

Nije to bilo sve. Pozicija koja je dodijeljena regentovom unuku, na jubileju koji se tiče Crne Gore, posvjedočila je da su se u Beogradu opet aktivno sanja o onome što je Stefan Nemanja učinio sa Zetom oko 1185, a Aleksandar Karađorđević sa Crnom Gorom 1918. godine. Mašta se naveliko o novoj velikosrpskoj tvorevini u kojoj bi Crna Gora iznova bila svedena na beogradski okrug i to u državi kojom bi vladao potomak Aleksandra Karađorđevića – možda onaj koji je 2016. sjedio između Irineja i Amfilohija, a možda i njegov nasljednik, nevažno.

Time je u Sava centru prije tri godine – uz transparentnu simboliku - oglašen početak nove velikosrpske ideološke ofanzive. Rusi se tada nijesu našli u prvom redu pored Irineja i Amfilohija, jer su u januaru 2016. još bili u pozadini. Ali su se vrlo brzo oglasili. Sa Rusima se priča zaokružuje. Osvrt na propast Crne Gore u januaru 1916. godine započeli smo nesrećnom konvencijom iz 1910. kojom su Rusi počeli da vezuju ruke kralju Nikoli. Carska Rusija je favorizovala Karađorđeviće ali nije dočekala da vidi nestanak Crne Gore 1918. – njenu zamisao je međutim realizovala Francuska. Istorija se ponavlja na bizaran način.

Rusija se u protekloj deceniji počela vraćati na Balkan sa identičnim geopolitičkim ciljevima i strategijom kao i prije jednog vijeka. Ruska sjena se jasno nazirala u pozadini „mojkovačkog jubileja“ u Sava centru 2016. Bolji poznavaoci prilika poput Latinke Perović su još od 2014. počeli da upozoravaju na djelovanje visokih ruskih predstavnika (čitaj: obavještajaca) sa sjedištem u Beogradu. Kako je odmicala 2016. godina, to prisustvo je bilo sve vidljivije. U proljeće i ljeto je već sve bilo u znaku najave nečeg „krupnog“. U tom su duhu krajem ljeta 2016. kroz Podgoricu već defilovali uniformisani partijski „zaštitari“, pripadnici nekadašnjeg zloglasnog Sedmog bataljona, što je neodoljivo podsjećalo na marševe SA u Njemačkoj početkom tridesetih godina prošlog vijeka. Uporedo s tim, Podgoricom i Crnom Gorom su počeli da krstare ruski bajkeri. I tako dalje. Bilo je u tome i tipične balkanske trapavosti jer su negatori crnogorske državnosti tih dana ispoljavali neobičnu drčnost. Ubrzo je uslijedio i oktobarski fijasko.

Kada se to sve osmotri sa trogodišnje distance, vidi se da je beogradska “proslava” Mojkovačke bitke iz januara 2016. bila najava za politički obrt koji je trebalo da se dogodi na jesen te godine. Dupke puna sala Sava centra je bila “promocija” predstojećeg prevrata. Posebno je zanimljiva ruska uloga koja od kraja ljeta 2016. više nije bila diskretna.

Sve je neodoljivo počelo da podsjeća na ambijent iz 1857. godine, kada je pod rukovodstvom Stremouhova, ruskog diplomatskog predstavnika u Dubrovniku, trebalo da dođe do svrgavanja knjaza Danila zbog njegovog spoljnopolitičkog zaokreta i približavanja Francuskoj. Stremouhov je tada stigao na Cetinje i otvoreno dijelio novac pojedinim glavarima da bi ih pridobio za svoje planove. Epilog tog pokušaja je bio otužan - baš kao i u oktobru 2016. godine.

Istorija se ponavlja na bizaran način. Pokazalo se da su ruski motivi iz Danilovog doba bili identični onima iz 2016. I prije oktobra se naslućivalo da je iz Rusije počeo da stiže novac. Doduše, tada još niko nije ni pretpostavljao da je riječ o višemilionskim sumama. Nedavno je iz Američkog trezora (19.12.2018) stigla vijest da su Rusi uoči izbora u oktobru 2016. finansirali „jednu političku partiju“. Navedeno je i da je tim putem u Crnu Goru unijeto 15 miliona eura (mašala!) - s time da to nije sve i da je suma znatno veća. Samo s anđelima. Saznaćemo i za te detalje. Ima kad.

Sa time završavamo ovu priču. Na Cetinju je obilježen Božićni ustanak u organizaciji Ministarstva odbrane. Bio bi obilježen i bez toga. Ali značaj državnog učešća u proslavi tog događaja je ključan. Time se, kao i sa nedavno usvojenom Rezolucijom o Podgoričkoj skupštini, šalje jasna poruka protivnicima Crne Gore i negatorima crnogorske nacije da je vjekovna borba za slobodu, nezavisnost i državno dostojanstvo konstanta od koje se neće odstupiti.

Na kraju pomenimo i najdublji razlog za beogradsku halabuku i ideološku ofanzivu. Crna Gora svojim antifašizmom i multietničkim građanskim skladom već duže demonstrira civilizacijsku superiornost nad susjedima, osobito nad Srbijom koja stenje i propada pod teretom nazadne i nakazne ideologije.