MONTENEGRIN CHURCH: „Mitropolit Cetinja je poglavar Crnogorske crkve” (1910)

Piše: Vladimir Jovanović

 Margaret G. Dampier je 1910. objavila brošuru „Organizacija istočno-pravoslavnih crkava”. Izdavač je Eastern Church Asociation iz Londona. Dampier je autorka i knjige „History of the Orthodox Church in Austria-Hungary”.

Cilj brošure „Organizacija istočno-pravoslavnih crkava”, napisala je Dampier, jeste na pogodan način saopštiti nacrte ustrojstava različitih crkava „koje su uključene u Svetu Pravoslavnu Istočnu Crkvu”.

„Nemamo ambiciju da pokušavamo napraviti bilo kakav istorijski bilans ovih crkava, ali nekoliko opštih napomena mora ovđe naći mjesto”.

Na popisu autokefalnih crkava je i – Crnogorska:

„Redosljed važnosti [crkava] u ovome trenutku je slijedeći: 1. Carigrad; 2. Aleksandrija; 3. Antiohija; 4. Jerusalim; 5. Rusija; 6. Kipar; 7. Sremski Karlovci; 8. Sinaj; 9. CRNA GORA; 10. Grčka; 11. Sibinj; 12. Bukovina i Dalmacija; 13. Srbija; 14. Rumunija; 15. Bugarska. Ali u bilo kojem Generalnom Savjetu [Vaseljenskome saboru] poglavari svake od ovih crkava bi imali jednak glas”.

„Različiti ustavi autokefalnih istočnih crkava su formirani više ili manje na istome modelu”, napominje Dampier. Mitropolija crnogorska – Crnogorska pravoslavna crkva ima svoje poglavlje.

Ali, podaci o našoj Crkvi nijesu baš ažurirani. Na primjer, nema podataka o intronizaciji Kirila Mitrovića u episkopa zahumsko-raškoga (1909), ni o konsituisanju Sv. Sinoda Crne Gore (1904-1908) ili konsistorijâ (eparhijskih sudsko-upravnih tijela) u Cetinju i Nikšiću, etc.

Poglavlje „The Church of Montenegro” u izvorniku glasi:

„THE CHURCH OF MONTENEGRO

(a) Parochial Organization. The parish priests are appointed by the Metropolitan of Cettinje. Their parishes number from 150 to 300 families. The funds of the church are administered by the churchwardens (Epitropai).

(b) National Organization. The Metropolitan of Cettinje is the head of the Montenegrin Church. He is appointed by the Prince. He has no Diocesan Bishops under him. One see was founded in 1876, but since the death ofits first Bishop it has been administered by the Metropolitan”.

U prijevodu:

„CRKVA CRNE GORE

(a) Parohijska organizacija. Sveštenike parohijske postavlja Mitropolit Cetinja. Njihove parohije broje od 150 do 300 porodica. Sredstvima [parohijske] crkve administrira crkveni tutor (povjerenik).

(b) Nacionalna organizacija. Mitropolit Cetinja je poglavar Crnogorske crkve. Njega postavlja Knjaz. Nema eparhijskih episkopa pod njim. Jedna [eparhija] je osnovana 1876, ali od smrti njezina prvoga episkopa je bila pod upravom Mitropolita”.

Objavljujem faksmile: naslovnica i sadržaj „The organization of the Orthodox Eastern churches” Margaret G. Dampier, uvodni dio s popisom pomjesnih pravoslavnih crkava (str. 5) i poglavlje o našoj Crkvi (str. 31)…