Piše: Vladimir Jovanović
Evo još jednoga izvora francuske provenijencije iz prve ruke. To su zapisi francuskoga maršala Ogista Marmona, koji je imao priliku da razgovara sa svetim vladikom Petrom I Petrovićem-Njegošem.
Marmon (Auguste-Frédéric-Louis Viesse de Marmont, 1774–1852), jedan iz jezgra bliskih Napoleonovih vojnih saradnika, učesnik pohoda na Egipat, osvojio je Mlatu, predvodio korpus u bici kod Ulma, etc. Od 1806. zapovjednik francuskih trupa u Dubrovniku – imao i titulu Vojvode od Dubrovnika (Duc de Raguse). Žestoko se borio s Crnogorcima u Boki Kotorskoj.
Od 1809. do 1811. je generalni guverner Ilirskih provincija (Provinces illyriennes), sastavljenih od 11 administrativnih oblasti (départements); jedna od njih je Boka Kotorska, etc.
U memoarima, poglavlju śećanja na događaje iz 1805-1806. godine, Marmon piše da je „Crna Gora zemlja visokih planina, teško pristupačna”.
„Njezino stanovništvo je slovenskoga porijekla [d'origine slave], i ispovijeda grčku religiju [religion grecque]. Odavno se oslobodila dominacije Otomanske porte i Paša iz Skadra je nikada nije uspio porobiti. Otac [Mahmut-paša Bušatlija] sadašnjega Paše je ubijen dok se borio protiv nje”.
„Vladika, arhiepiskop, upravlja tom samovoljnom zemljom, ali zakonski. Politički poredak, čiji je on samo dio, kreira nacionalna skupština, koja odlučuje o svim važnim stvarima i svake godine imenuje guvernera [guvernadura]. Vladika predśedava ovom skupštinom”, piše Marmon.
Vojni napori Crnogoraca da oslobode od Francuza Boku Kotorsku, osobito od utvrđenih posada, logično, pojačali su se kad su početkom 1806. u borbe umiješali Rusi sa svojim pomorskim eskadrama i kopnenim baterijama razarajuće artiljerije.
„Vraćam se Crnogorcima”, nastavlja Marmon. „Razumjem ośećaj senzacije među njima proizveden osvajanjem Kotora od strane Rusa [u martu 1806], i dolaskom ruskih kopnenih i pomorskih trupa. Stari odnosi su pojačani, a ruski general [admiral Dmitrij Nikolajevič Senjavin] je imao [od marta do jeseni 1806] njihovu vojsku pod svojom komandom. Još jedno sredstvo djelovanja takođe dolazi od sličnosti jezikâ, jer Crnogorci govore slovenski jezik [langue slave] u svoj njegovoj čistoći”.
„Arhiepiskop [Crne Gore], religiozni šef [chef de la religion], priznaje nadmoć autokrata [Cara] cijele Rusije”, piše francuski maršal, ali nema nikakve podatke da je Mitropolija crnogorska – Crnogorska pravoslavna crkva podređena bilo kome van Crne Gore, pa ni Rusiji.
Marmon piše:
„Arhiepiskop Petrovć, čovjek superiornoga duha i vrlo snažnoga karaktera, živio je u to vrijeme; bio je ukrašen bijelom kapom, to je najviše crkveno dostojanstvo ove Crkve”.
Bijelu kapu – bijelu pankamilavku, oduvijek u južnoslovenskim pravoslavnim crkvama nosi isključivo autokefalni poglavar.
Citat u originalu:
„L'archevêque Petrovich, homme d'un esprit supérieur et d'un fort grand caractère, vivait alors; il était décoré du chapeau blanc, la plus haute dignité ecclésiastique de cette Église”.
***
Još nekoliko napomena…
Aleksandar I, imperator Rusije – de facto ruski carevi i carice, od 1721. do 1917, vrhovni su poglavari Ruske crkve – šalje 11. jula 1806. mitropolitu Petru I bijelu pankamilavku (белый клобук) sa brilijantskim krstom.
Francuski zvaničnik, Viala de Somijer, 1811. sa Petrom u Crnoj Gori razgovara i likovno ga portretiše. „Skrećem pažnju”, zapisaće Somijer, „da postoji prsten na [Petrovoj] lijevoj ruci; to je znak članstva u Sinodu iz Petrograda”.
Sveti Petar Cetinjski: „Ja sam AUTOKEFALNI VLADIKA” (1811)
Белый клобук i prsten simbolišu i de iure priznanje autokefalije Mitropolije crnogorske – Crnogorske pravoslavne crkve od strane Ruske pravoslavne crkve.
SKURAT: O priznanju autokefalije Crnogorskoj crkvi od Sinoda Ruske crkve
Bijelu pankamilavku od Petra I će naslijediti Petar II Petrović-Njegoš…
***
Faksimili:
1) portret svetoga vladike Petra I Petrovića-Njegoša sa bijelom pankamilavkom iz 1811, autor Viala de Somijer, i uvećani prikaz prstena na Svetiteljevoj lijevoj ruci („Istorijski i politički put u Crnu Goru”, I, Pariz, 1820, str. 368); 2) „Memoari Vojvode od Dubrovnika od 1792. do 1833. godine” (II [tome deuxième], Pariz, 1857, str. 376)…
1/4
2/4
3/4
4/4
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR