Nije Nemanjin grad, nego je STARI GRAD, tako veli vojvoda Marko Miljanov

Piše: Miroslav Ćosović

Srpska crkva na današnji dan, 26. februara, slavi Sv. Simeona Mirotočivog poznatijeg kao Stefan Nemanja.

ROĐEN U RIBNICI, KRšTEN U RIMOKATOLIČKOJ CRKVI: Nemanja, rodonačelnik dinastije Nemanjića rođen je u Ribnici (smatra se da je to današnja Podgorica), kao dijete izbjeglice iz Raške, vjerovatno 1113. godine, umro je u Hilandaru, 1199. godine. Ima i mišljenja da je rođen u Spužu, a da je Ribnica naziv za oblast, i ta mišljenja ne treba tek tako zanemariti jer su potkrijepljena izvorima. Ipak, većina naučnika misli da je Nemanja rođen na teritoriji današnje Podgorice.

Pošto u Duklji nije bilo pravoslavnih sveštenika, Nemanja je kao beba kršten po rimokatoličkom obredu, o tome akademik SANU Miloš Blagojević piše:

“_U doba velikih meteža u Srbiji, najverovatnije posle smrti župana Vukana (oko 1112), Nemanjin otac Zavida sklonio se u Duklju. Tu se, u Ribnici, (Podgorica, danas Titograd), rodio njegov najmlađi sin Stefan Nemanja, koji je tu i kršten po katoličkom obredu, jer u to doba onde nije bilo pravoslavnih sveštenika_.” (Miloš Blagojević, _Srbija u doba Nemanjića_, Beograd, 1989, strana 35)
Kasnije je kršten i po pravoslavnom crkvenom obredu.

NEMANIN GRAD JE NAZIV IZ KOLEKCIJE BAJKI: Srpsko sveštenstvo i srpski nacionalni radnici u Crnoj Gori, uporno staru podgoričku tvrđavu nazivaju Nemanjin grad, iako je taj naziv nastao između dva svjetska rata, u vrijeme dok je Crna Gora bila dio Srbije, u sastav Srbije Crna Gora je ušla na nelegitimnoj Podgoričkoj skupštini.

Tvrđavu na ušću Ribnice u Moraču sagradile su Osmanlije u 15. vijeku, uglavnom kao zaštitu od zetskih/crnogorskih plemena, a Turci su se isto tako utvrđivali i u raznim drugim gradovima na ovom prostoru.

Turci su tvrđavu nazvali Depedögen, a u turskom arhivu dokument o tome je pronašao akademik SANU Branislav Đurđev, na što je ukazao R. Rotković u knjizi "Kratka ilustrovana istorija crnogorskog naroda" (Cetinje, 1996, str 31). Radoslav Rotković još piše da su više puta vršena arheološka istraživanja i da nijesu nađeni ostaci starijeg utvrđenja: "_...a ova turska tvrđava je zidana 1474, i ispod nje nema starije građevine. To je prvo ustanovio Zavičajni muzej Titograda odmah poslije rata, a potom i Srpska akademija nauka 1974. godine. Ko gođ želi može sam da se uvjeri da onaj zid tvrđave nije ukopan u zemlju, da pod njim nema starijih temelja, zato što je širok metar i počiva na ledini, a širok je zato što su se tada pojavili topovi iz Lombardije, koje je imao Ivan Crnojević_." (_Nemanjin grad nikad nije postojao_, Pobjeda, 9. april 2011)

Konstantin Jireček (1854-1918) jedan od utemeljivača ozbiljne istorijske nauke na ovim prostorima, piše: "_U godini 1474. sagradiše Turci u blizini tvrđavu Podgoricu.._." (_Zbornik Konstantina Jirečeka I_, Beograd, 1959, str 230)

Imamo siguran dokaz kako je prije I svjetskog rata narod imenovao staru podgoričku tvrđavu. Marko Miljanov u njegovom djelu Primjeri čojstva i junaštva, u priči "Beg Zotović i vezir skadarski" kaže:

"_Poslije jedanaes' godina udari vezir na begove Zotovića i Alilagića, izagna i' iz Zete i Podgorice. Kad su se njine vojske bile oko Podgorice, pogoniše se od Staroga Grada i Ribnice do Vezirova mosta. Vezir je gledâ sa Staroga Grada kako beg Zotović igra konja između bojeva, ugoni ga u vezirovu vojsku, te mu i' bije i siječe._" (_Primjeri čojstva i junaštva_, Zavod za školstvo, Podgorica, 1993, str 62)

Vojvoda Marko nije znao za Nemanjin grad, jer je taj naziv izmišljen poslije njegove smrti u kolekciji bajki koje služe da se stvori novi - necrnogorski identitet pravoslavaca u Crnoj Gori.