Pismo crnogorskih suverenista Nikčevića i Nikolića iz Brindizija 19.juna 1919. Jovanu S. Plamencu u Parizu

Piše: Mr Novak ADŽIĆ, doktorand istorijskih nauka

Ustaničke crnogorske četovođe i borci »Za pravo, čast, slobodu i nezavisnost Crne Gore«, oficiri crnogorske vojske, učesnici Božićnog ustanka januara 1919. godine, istaknuti komiti, gerilski i frontalni ratnici protiv izvršene, okrutne srpske okupacije i nasilne aneksije Crne Gore, znameniti politički emigranti-suverenisti Radojica M. Nikčević i Nikola S. Nikolić, iz italijanskog grada Brindizija, kao politički emigranti, 19. juna 1919. godine, poslali su, preko Generalnog crnogorskog konzulata u Rimu i generalnog konzula Velimira-Veljka Ramadanovića, pismo Jovanu S. Plamencu, ministru Predsjedniku crnogorske Vlade u egzilu, u Parizu, u kome oni, integralno, navodeći da govore ispred crnogorskih ustanika u zemlji, saopštavaju sljedeće:

“Gospodine Ministre,

     Opunomoćeni od strane ustaša i naroda Crnogorskog, tj.naših jednomišljenika, koji se bore za slobodu i samostalnost Crne Gore,  i za Uzvišenog Kralja Gospodara, a opunomoćeni od ustaškog odbora, sa potvrdom g.g. Živka M. Nikčevića sekretara Ministarstva unutrašnjih djela i Milisava Nikolića sudije i narodnog poslanika, doputovali smo u Brindizi 18.06.1919.god.

Gospodine Ministre,

1.Pod % sprovodimo vam protest kojega molimo da ga iznesete  na javnost pred Konferencijom mira i dokažete Konferenciji da nam je nemoguće pod okovima Aleksandrovih i Pašićevih razbojnika ni dan živjeti.
O za Boga ima li pravde, ima li Boga, ima li ikoga na zemlji da nam pomože ili ćemo dovijek ovako ostati da u nevolji umiremo i muka se mučimo. Ni dahije u vrijeme Turske, ni Smail aga Čengić nijesu više jada dali sirotinji nego što nam rade sada srpske vlasti u Crnoj Gori.  

2. Pod % sporovodimo vam naše punomoćje potvrđeno od strane ustaškog odbora.

3. Sprovodimo vam jedno pismo od strane gospodina Živka Nikčevića koje ide lično za gospodina predsjednika J.S.Plamenca, i g.ministra vojnog Milutina Vučinića.

Mi čekamo u Brindizi. Zato čekamo od vas odgovor, jer se mi moramo opet povratiti u Crnu Goru.“.

(Izvor: Državni arhiv Crne Gore/DACG, OSIO-novi period Podgorica, zbirka dokumenata Jovana S. Plamenca, dok. br. 94, Radojica M. Nikčević i Nikola S. Nikolić-Kraljevskom crnogorskom ministru predsjedniku gospodinu Jovanu S.Plamencu, Neji kod Pariza, Brindizi 19.VI.1919.godine.
Naša napomena: Ustanički četovođa, komita i oficir, poručnik crnogorske vojske Nikola S. Nikolić iz Broćanca kod Nikšića poginuo je u sukobu sa srpskim trupama 12. II 1920. godine).