Mitropolija Crne Gore 1766. autokefaliju jednostrano proglasila (Vaseljenska patrijaršija, Atina, 2009)

Piše: Vladimir Jovanović

Dana 11/22. septembra 1766. godine, na zahtjev njezinih arhijereja, Pećku patrijaršiju je ukinula Vaseljenska patrijaršija; a 16/27. januara 1767. godine, autokefalna Ohridska arhiepiskopija je ukinuta na zahtjev njezinih arhijereja – piše Demetrius Kiminas u knjizi „Vaseljenska patrijaršija: Istorija njezinih mitropolija s komentiranim arhijerejskih kataloga” („The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitans with Annotated Hierarch Catalogs”, I, Atina, 2009, 19).

Knjiga je opisana u kritici kao „prvi pokušaj da se publici na engleskome jeziku obezbijede sveobuhvatni, označeni spiskovi vaseljenskih patrijaraha i mitropolita i arhiepiskopa pod jurisdikcijom Carigrada”, a posvećena je aktuelnome vaseljenskome patrijarhu Vartolomeju, kao i „upkojenim arhijerejima, vječnom śećanju na njih”.

U prvome odjeljku, „Kratka istorija”, o arondacijama katedri u Peći i Ohridu 1766-1767, Kiminas piše da su im prethodile apelacije s takvim zahtjevima tamošnjih eparhijskih arhijereja koje su podnijete Vaseljenskoj Majci-Crkvi:

„Ovi zahtjevi su podnijeti zbog novčanih dugova koje su oba prijestola nagomilala godinama, a koje njihova jerarhija sada nije mogla da servisira. Integracijom ovih jurisdikcija u Vaseljensku patrijaršiju, dugovi su postali odgovornost Majke-Crkve”.

„Njihove [Peći i Ohrida – prim] mitropolije dodane su eparhijama Vaseljenske patrijaršije, sa nezvaničnim izuzetkom Mitropolije Crne Gore”, dodaje Kiminas.

„Budući da mala planinska oblast Crne Gore nije bila pod osmanskom kontrolom, nakon 1766. godine tamošnja Mitropolija se jednostrano proglasila AUTOKEFALNOM (unilaterally declared itself Autocephalous), a njezini arhijereji od tada putuju u Rusiju za posvećenje”.

.