Crnogorska crkva u srpskom sintagmatu autokefalnih crkava 1891.

Priredio: V.J.

„Srpski Sion”, službeno glasilo autokefalne Karlovačke crkve u Austro-Ugarskoj, „nedeljni list za crkveno-prosvetne i avtonomne potrebe Srpske pravoslavne Mitropolije karlovačke, sa blagoslovom Svetog Sinoda; vlasnik srpski patrijarh Georgije [Branković]”, obljavljuje 1891. u više nastavaka (br. 31-34) sintagmat — „Pravoslavne avtokefalne crkve”.

Kako se navodi, posvećen je poglavaru Karlovačke crkve, koji se titulisao kao „njegova svetost srpski patrijarh, gospodin Georgije”, a sintagmat „po raznim ruskim, srpskim i grčkim izvorima izradio sveštenik Lazar Bogdanović”.

Sljedeće su autokefalne jurisdikcije: A. SLOVENSKE CRKVE. 1. Ruska crkva. 2. Crkva u Kraljevini Srbiji. 3. Mitropolija Sremsko-Karlovačka u Austro-Ugarskoj. 4. Mitropolija Bukovinsko-Dalmatinska u Austro-Ugarskoj. 5. CRNOGORSKA CRKVA.

Zatim, navodi se i ovo: „Srpsko-pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini stoji pod kanoničkom vlašću Carigradskog Patijarha”; a za Bugarski egzarhat da je „današnju avtokefalnost svoje Crkve izvojštila Bugarska nasilno uz pripomoć Visoke Porte god. 1870. no ta avtokefalnost njena nije priznata Carigradskom patrijaršijom još ni danas”.

Slijede: „B. PRAVOSLAVNE AVTOKEFALNE NESLOVENSKE CRKVE, s kojima u duhovnom opštenju stoje pravoslavne crkve slovenske”: 1. Konstantinopoljska-Carigradska crkva (patrijarhat). 2. Aleksandrijska crkva (patrijarhat). 3. Antiohijska crkva (patrijarhat). 4. Jerusalimska crkva (patrijarhat). 5. Kiparska crkva - ostrvo Kipar (arhijepiskopija). 6. Jeladska crkva (Mitropolija Kraljevine Grčke). 7. Crkva Rumunska u Kraljevini Rumuniji (u Vlaškoj i Moldavskoj). 8. Rumunska crkva u Austro-Ugarskoj.

Dio o Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi nije najtačniji u pogledu njezina nastaka — utemeljena je kao katedra autokefalne Mitropolije na Cetinju 1485. godine bez pozivanja na predšestvenost, prejemstvo ili kontnuitet s bilo kojom prethodom jurisdikcijom, što je provjerljivo i u osnivačkoj povelji Ivana Crnojevića koju su blagoslovili prvi cetinjski arhijereji, Visarion i Vavila, etc… Objavljujem kompletan dio o Crnogorskoj crkvi iz sintagmata „Pravoslavne avtokefalne crkve”:

*
Crnogorska crkva

Današnja je Crnogorska crkva nekadanja Zetska mitropolija koja je bila jedna od onih 12 eparhija, koje je arhiepiskop i prosvetitelj srpski, Sv. Sava, osnovao. Ona je potpadala pod vlast Pećske patrijaršije, pa kad je ovu carigradski patrijarh Samuilo I god. 1766. ukinuo, to od toga doba bitiše ona kao samostalna avtokefalna crkva.

Sadašnju Pravoslavnu avtokefalnu Crkvu u Crnoj Gori sačinjavaju samo dve eparhije:

1. Cetinjska (titulom Mitropolija) sa katedrom na Cetinju pri Roždestvo-Bogorodičinom manastiru. Od god. 1884. Mitropolit Mitrofan (Ban).

2. Zahumsko-Raška eparhija, katetdra u manastiru Ostrogu pri sv. Vavedenskom hramu, nepopunjena. Njom upravlja kancelarija Mitropolije cetinjske.