Na lijepom, plavom Skadarskom jezeru… foto-priča iz 1902, dio drugi

Piše: Vladimir Jovanović

„Crkva, koju je podigao Stefan Crnojević [†1465] u ime Uspenija Bogorodice, potpuno je sakrivena u šiblju i visokim mnogoljetnicama, a samo se njezin krov od crijepa izdiže nešto iznad njih. Crkva je mala, bez zvonika; postavljena su zvona pod širokim baldahinom koji je okružuje i pruža vjernicima zaštitu od kiše i užarenih zraka ljetnjega sunca. Na vanjskoj strani zida crkve vidljivi su tragovi živopisa; unutrašnjost crkve je oslikana ikonama i slikama iz Svetog pisma; a na sredini crkve su ploče iznad sačuvanih grobnica Stefana Crnojevića i njegove žene”.

Ovako bogomolju na Komu u Skadarskome jezeru opisuje ruski autor Mihail V. Petrovič. On je 1902, oblizeći neke naše krajeve, napravio vrlo interesantne fotografije i u Rusiji ih objavio u putopisima „Po Crnoj Gori”.

Kult Majke Božje su Crnojevići osobito poštovali: Stefanov sin, gospodar Ivan, kada je utemeljio na Cetinju manastirsku katedru autokefalne Mitropolije, posvetio je Roždestvu Bogorodice. U crkvi Crnojevića na Komu 1831. godine, „Rade, sinovac gospodara Petra I, narečen je Petrom i rukopoložen za arhimandrita”, bilježi Petrovič. Taj obred je izvršio vladika iz Vaseljenske patrijaršije.

Blizu Koma je utvrđenje Žabljak, onomad prijestonica Crnojevića države. „Na Komu je”, pretpostavlja Petrovič, „Stefan Crnojević često tražio usamljenost od svijeta i njegovih briga. Ponekad se uveče, okružen porodicom, divio svome Žabljaku, okupanom u zracima zalazećeg sunca”.

Sve četiri crnogorske dinastije su ktitori do danas sačuvanih bogomolja u arealu Skadarskoga jezera: Vojislavljevići, Balšići, Crnojevići, Petrovići-Njegoši.

Slijedi drugi dio foto-storije o Skadarskome jezeru M. V. Petroviča, koji se 1902. na Vranjini, ostrvu, zatekao upravo na dan slave manastira Sv. Nikole Mirlikijskoga Čudotvorca — zadužbine knjaza Nikole Petrovića-Njegoša…

(Kraj)