Za Antenu M piše: Novak ADŽIĆ
Jovan Simonov Plamenac, iz sela Boljevići (Crmnica), profesor, bivši ministar u više resora u nekoliko vlada Kraljevine Crne Gore, organizator i politički lider Božićnog ustanka 1919. godine (po gregorijanskom kalendaru) i poslije kralja Nikole I Petrovića Njegoša, najznačajnija ličnost crnogorske državotvorne i nacionalne suverenističke emigracije, do početka 1925. godine, (kada se nakon amestije vratio u Kraljevinu SHS) je dugo u egzilu vodio upornu i tešku političku, diplomatsku i političku i propagandu borbu za obnovu nezavisne Crne Gore, što je, u ondašnjim okolnostima, bila, nažalost, nerealna (nemoguća) misao.
Činio je on to i nakon što je 1923. godine bio žrtva fašističkog režima Benita Muslonija, koji ga je protjerao iz Italije, te je Plamenac emigrirao u Sjedinjenje Američke Država (SAD) i tamo, među podijeljenom, nažalost, crnogorskom političkom emigracijom, nastavio je zalaganja da se Crna Gora ponovo uspostavi kao nezavisna i suverena država i oslobodi velikosrpskog zuluma, terora i strahovite represije koje je nad crnogorskim narodom, dugo godina, sprovodio centralističko-unitaristički velikosrpski režim pod egidom kralja Kraljevine SHS, krvavog Aleksandra Karađorđevića (koga su Crnogorci zvali Palikuća) i njegovih brojnih centralističkih i anticrnogorskih beogradskih vlada.
Pokušao je Plamenac tokom septembra 1923. godine, kad je već bio u egzilu u Njujorku, da ponovo utiče na ondašnje službene vlasti u Italiji da se založe za rješavanje pitanja Crne Gore, čak je tada krace vrijeme, prema ovome tekstu, bio u Italiji, ali to nije uspjelo da urodi nikakvim rezultatom, jer je zvanična Italija već bila digla ruke od bilo kakve pomoći Crnoj Gori, pošto je
priznala Kraljevinu SHS i njen režim.
Štampa je tada pisala da je navodno Musolini primio Plamenca, ali od toga nije bilo ništa i ta Plamenčeva misija radi dobra Crne Gore u onom vrememu nije imala efekta.
U ovom tekstu publikujemo novi istorijski izvor, do sada neobjavljivan i nekorišćen u našoj istoriografiji i publicistici i uopšte u medijskoj sferi, a to je javni protest bivšeg premijera i ministra Jovana Simonovog Plamenca, nažalost, tada već de facto bivše, osvojene (subjugirane), anektirane, odnosno, likdivirane nasilnim putem, bespravno, nezavisne države Kraljevine Crne Gore.
U vrijeme davanja navedene izjave Plamenac se nalazio u egzilu u Njujorku, na Menhetnu.
Naime, časopis „TIME“, Washington, u broju 9, od poneđeljka, 3. Marta 1924. godine, str. 13 objavljuje članak „Crna Gora“, koji glasi (u našem prijevodu sa engleskog na crnogorski jezik), kako slijedi:
„Jovan S. Plamenac, Premijer nepostojeće Vlade nepostojeće države – tj. Crne Gore –očekuje da će napuštiti Menhetn, njegovo trenutno sjedište, i krenuti ka Vašingtonu kako bi urgirao kod Vlade SAD-a da pomogne Crnoj Gori da povrati nezavisnost.
„Premijer“ je govorio o šesnaestogodišnjem Mihailu I, „Kralju Crne Gore“, koji se trenutno školuje u Engleskoj, o 50.000 srpskih vojnika koji ugnjetavaju 200.000 Crnogoraca; i o snažnom sentimentu u tuđini vezano za nedobijanje fer sporazuma za Crnu Goru na Mirovnoj Konferenciji 1919.
„Crna Gora“, kaže Premijer Plamenac, „nakon Belgije i Srbije, osjetila je najteži udarac u Velikom ratu.
Izgubila je na bojnom polju 46% cjelokupne armije dok je jedna trećina populacije stradala od gladi i bolesti.
Ušli smo u rat kao saveznik Trojne Antante i postali žrtva vlastitih saveznika. Ne čini se da bi nakon sve njene patnje trebala biti porobljenom nacijom.“.
Taj članak govorio o tome da je plan Jovana S. Plamenca, kojega časopis naziva tada „premijerom nepostojeće Vlade Crne Gore“, da otputuje za Vašington kako bi urgirao kod Vlade SAD-a da pomogne Crnoj Gori da povrati nezavisnost.
Prema Plamencu, Crna Gora je izgubila 46% vlastite vojske na bojnom polju i jednu trećinu populacije usljed gladi i bolesti.
Među američkim podržavaocima crnogorske stvari su tada bili pisac Vitni Voren i zastupnik Hemilton Fiš Junior.
Septembra 1923. godine, Plamenac, koji je bio u egzilu u Njujorku, doputovao je u Rim i kako je inostrana štampa izvještavala: „kako bi urgirao kod Vlade Benita Musolinija da pomogne Crnoj Gori da povrati nezavisnost“.
Plamenac je u Italiji tada govorio o represiji Srbije prema Crnoj Gori od strane njenih trupa, te se u ime Crnogorske vlade u egzilu obratio Italiji za pomoć crnogorskoj stvari, ističući da su se Crna Gora, njena vojska i narod žrtvovala u Velikom ratu na strani sila Trojne Antante, te da je od istih tih saveznika postala žrtvovana, što je, kako se kaže u izvještaju „omogućilo Srbiji da proguta cijelu Crnu Goru“.
Navodno, tada je italijanski premijer Musolini priredio Jovanu S. Plamencu u Rimu „toplu dobrodošlicu, ali nije bilo javne objave podrške Crnoj Gori“.
Crnogorci, među kojima se isticao Jovan S. Plamenac su tada u egzilu vodili, u beznadežnim uslovima, borbu za prava Crne Gore i Crnogoraca, odnosno, za oslobođenje Crne Gore od velikosrpske invazije, aneksije i okupacije, ali, na žalost, ta njihova patriotska, hrabra, ispravna i plemenita borba, tada nije donijela, nije je real-politički u tim okolnostima mogla donijeti, uspješan rezultat.
Ali su, uprkos tome, crnogorski suverenisti i mučenici iz egzila pokazali da je ideja državnosti Crne Gore i njenog identiteta vječna i da se nikad ne smije i ne može odustati od borbe za vječnost Crne Gore i njeno postojanje kao nezavisne države.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR