PJEŠČANI SAT: Crnogorska Vlada zahtijeva da se kazne zločini Srbije počinjeni u Crnoj Gori

                                                                 12.03.1919.

Crnogorska kraljevska Vlada u egzilu tokom 1919. godine uputila je stotine memoranduma, protesta, apela predstavnicima Velikih sila na Mirovnoj konferenciji koja se održavala u Parizu.

U protestnoj noti podnesenoj sredinom marta, koja je objavljena u “Glasu Crnogorca”, Vlada  podsjeća da je  “specijalna komisija Mirovne konferencije utvrdila trideset vrsta raznih zločinstava koje je njemačka vojska počinila” tokom Prvog svjetskog rata. Toj listi Vlada Jovana Plamenca dodaje i 14 vrsta zločina koje je vojska Kraljevine Srbije učinila Crnoj Gori:

“1. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom prvom: vršila je pokolj nad civilnim stanovništvom.

2. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom trećom:  mučila je civilno građanstvo u Crnoj Gori.

3. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom četvrtom: dopuštala je da gladuje civilno gađanstvo u Crnoj Gori.

4. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom petom: vršila je otimačinu u Crnoj Gori.

5. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom osmom: internirala je civilna lica pod divljačkim okolnostima.

6. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom desetom: uzurpirala je crnogorske civilne vlasti za vrijeme svoje okupacije.

7. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom jedanaestom:  u okupiranim oblastima Crne Gore prisilno je vršila regrutaciju.

8. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom dvanaestom: vršila je pljačku po Crnoj Gori.

9. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom trinaestom: vršila je konfiskaciju nepokretnih imanja u Crnoj Gori.

10. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom trinaestom: vršila je nezakonito rekviziciju po Crnoj Gori.

11. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom petnaestom: pobila je vrijednost crnogorskom državnom novcu (smanjivši mu vrijednost za 75 posto od zakonite mu vrijednosti).

12. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom sedamnaestom: pustošila je i rušila imovinu, bez ograničenja.

13. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom devetnaestom: rušila je istorijske spomenike.

14. Vojska Kr. Srbije učinila je zločin kvalifikovan tačkom dvadeset devetom: zlupotrijebila je bijeli barjak (za vrijeme ustanka).

Pored ovih konkretnih zločina, izvršenih s najvećim vandalizmom, ista vojska je izvršila i najveći međunarodni javni zločin  i to na očigled svih naših Saveznika, naime ona je izvršila invaziju u Crnu Goru, u savezničku državu,  u cilju instaliranja svojih vlasti i proglašenja za kralja Crne Gore svoga komandanta P.II Karađorđevića. To je ona i izvršila s najvećim nasiljem i tiranijom.

Niti pred svjetskim moralom, niti sa stanovišta savezničkih obaveza, mogu se Velike sile izvinuti za 14 vrsta zločina, izvršenih od strane bijesne soldateske, jer sve je to vojska Kr. Srbije izvšila kao dio vojske koja je stojala pod vrhovnom komandom savezničke vojske, odnosno pod komandom generala Franše d’Espere. Tim manje se velike sile pred istorijom mogu opravdati za sve ove zločine, što je zvanična Srbija Velikim Silama čak komunicirala proglašenje svog suvereniteta nad Crnom Gorom, kao savezničkom državom. Velike sile mogu pravdi odgovoriti jedino tako ako zvaničnu Srbiju pozovu na odgovornost.

U ime istih onih principa pravde i humaniteta, na osnovu kojih Velike sile hoće da kazne zločince, oličene u našim zajedničkim neprijateljima, mi na osnovu istih tih principa zahtijevamo da se kazne nemoral i zločini zvanične Srbije, učinjeni prema savezničkoj Crnoj Gori”, navodi se u protestnoj noti iz marta 1919. koju potpisuje predsjednik Ministarskog savjeta Jovan Plamenac.