Stota godišnjica svirepog srpskog zločina

28.12.1923.

Ova fotografja stara je tačno jedan vijek. Svjedoči o mučkom ubistvu 11 crnogorskih komita na današnji dan 1923. godine u  Šćepan-dolu, u selu Rubeža kod Nikšića.

Komitska grupa koju su predvodili Savo Raspopović, Mujo Bašović i Petar Zvicer našla je dan ranije utočište u kući Marka Draškovića. Heroje izmučene višegodišnjom borbom u nehumanim uslovima izdao je neki doušnik, vjerovatno za bijedne pare ili neku sitnu korist. U ranu zoru 28. decembra, prije ravno stotinu godina, komitsko sklonište su opkolila dva bataljona srpske vojske i žandarmerije i nakon višesatne borbe ubili 11 boraca koji nijesu pristali na predaju. Njihova izmasakrirana tijela okupaciona vojska je prenijela u Nikšić i izložila ih kao opomenu ispred crkve Svetog Vasilija Ostroškog, gdje je i nastala fotografija koja svjedoči o počinjenim zvjerstvima srpske vojske i žandarmerije nad patriotama koji su se borili za pravo, čast i slobodu Crne Gore.

Pokušavajući da opravda zločin i zastraši crnogorsko stanovništvo, srpska štampa objavila je fotografiju u Ilustrovanim novinama, a beogradska Politika 1. januara 1924. naslovnu stranu otvorila tekstom  „Zločini i odmetnici u Crnoj Gori“.

„Crna Gora u našoj zajednici predstavlja pokrajinu najvećih zločina i divljaštva. I zaista odmetničke bande potpuno gospodare crnogorskim selima, dok im ni narod ni država ne daju nikakvog otpora. Nema dana da u ovoj nesrećnoj pokrajini neko nije ubijen, opljačkan ili nečija kuća zapaljena“.  U tekstu se navodi da je „politički nevaspitan, nekulturan i neprosvećen narod  brzo pao u krajnje nezadovoljstvo i sadašnjom državom i svojim životom“. Iznosi se i „podatak“ da u Crnoj Gori ima sto odmetnika podijeljenih u više grupa koje predvode Savo Raspopović, Mujo Bašović, Đorđe Kustudić i Petar Zvicer i njima se na tret stavlja „bezbroj ubistava, paljevina i pljački“.

 U narednom broju, 2. januara 1924. „Politika“ rekonstruiše neravnopravnu borbu srpskih žandara protiv crnogorskih komita i opisuje epilog: „Kad je borba završena dvorište je izgledalo kao ratno razbojište. Na ugaženom i iskrvavljenom snegu ležalo je osam odmetnika ogromne veličine sa zapštenim brdama i  kosom od pola metra dužine. Druga trojica ubijeni su u kući još u početku borbe. Prekjuče su sahranjeni leševi poginulih odmetnika. Ceo Nikšić i veliki broj seljaka iz okoline prisustvovali su sahrani razbojnika, u isto vreme sahrani svoga straha“, tvrdi dopisnik politike iz Nikšića.

Falsifikovanjem istorijskih činjenica i kontinuiranom propagandnom koja traje više od stotinu godina zvanična Srbija ne priznaje zločine koje su srpske okupacione trupe počinile u Crnoj Gori nakon Božićnog ustanka protiv nelegitimnog pripajanja crnogorske Kraljevine Srbiji, izglasanog na nelegitimnoj Podgoričkoj skupštini 1918. godine.

 Slava božićnim ustanicima i crnogorskim komitama koji nijesu pristali na okupaciju, bili iskra u mraku porobljene države i žrtvovali svoje živote za opstanak i slobodu Crne Gore.