Kineska meka moć: Koncert mamac za "Pojas i put" i Republiku SCG

Zaista je jedno čitati, slušati i učiti o zavodljivim metodama „meke moći“ (soft power) a sasvim drugo svjedočiti na terenu.

Neočekivano nam se ukazala u srijedu veče.

Tako dobijete pozivnicu za koncert kineskog Simfonijskog orkestra Čangša koji je nastupao na muzičkim pozornicima širom svijeta i priliku da zaista uživate u muzici, a posebno performansima dvoje sjajnih solista, da biste u neko doba shvatili da je osim muzike dosta toga, na koncertu održanom u Muzičkom centru neobično.

A kad se muzika završi, muzičari dobiju zasluženi „standing ovation“ sve neobične kockice se poslože a i pišu na velikom raširenom transparentu na pozornici:  Riječ je o promociji čuvene kineske Incijative pojas i put (nekadašnji „put svile“) i to kao „razmjena akativnosti u Republici Srbiji i Crnoj Gori“.

Onda vam postane jasno i zašto osobe koje su se izmjenjale na sceni prije početka koncerta i po njegovom zavšetku, a koje su govorile kineski ili mandarinski, niti je ko predstavio niti je prevodio sadržaj njihovih obraćanja, ali ih je publika iz pristojnosti, iako ih nijesu razumjeli, pozdravljala kratkim aplauzima.

A nije da nije bilo moderatora, odnosno voditeljice/prevoditeljice – ali samo muzičkih najava, a iskoristila je priliku i da pozdravi visoke goste, među njima prvog, bivšeg predsjednika Filipa Vujanovića sa suprugom Svetlanom, pa onda ministre iz aktuelne vlade, kulture Tamaru Vujović i zdravstva dr. Vojislava Šimuna. Nijesu po imenu pomenuli i zahvalili se na prisustvu aktuelnom ambasadoru Srbije u Crnoj Gori, Nebojši Rodiću, iako su ga uoči koncerta tretirali kao i pomenute visoke zvanice. Mladoj moderatorki smo se čudili jer je muzički program, sve na ekavici vodila sa entuzijamom voditelja komemoracija na zapadu, ali i zato što je dva puta pomenula „Republiku Crnu Goru“. Više iznervirani njenim ravnim i neveselim komemorativnim tonom i stavom, kojim najavljuje kompozicije, nego kako smo mislili „greškom“, bez malicioznosti prvo zaključismo „u Srbiji još nijesu shvatili da Crna Gora više nije republika“. Ili jesu?!

Nakon sjajnog finiša koncerta duetom glavnih solista, propraćnog burnim apaluzom publike i ponovnog izlaska na scenu ljudi koji su nam se opet obratili na jeziku za koji dobro znaju da ih domaćini ne razumiju, shvatismo da po svemu sudeći „Republika Crna Gora“ nije bila omaška voditeljice koncerta u Muzičkom centru Crne Gore.

Naime nikad nam identifikovane osobe/govornici, na scenu su iznijeli transparent – platno na kojem je, kako možete vidjeti sa fotografije pisalo:

„Pojas i put“ širi zvuk Hunana! – „Čangša sinfonijski orkestar izvodi i razmjenjuje aktivnosti u Republici Srbiji i Crnoj Gori“. 

Po izlasku sa koncerta u holu je bio pripremljen koktel, koje smo koleginica Milena i ja, shvativši lagano čemu smo uz koncert prisustvovali, zaobišle i izašle van. Na putu vidjesmo i da je koktel preskočio i počasni gost, bivši predsjednik Vujanović sa suprugom, očigledno i on shvativši da je Ambasada Republike Kine, osim promocije njihove legitmne „Incijative pojas i put“, koji pak u pozivu za koncert nije pominjala, izvela i mali politički performans, u kojem je Crna Gora ne samo pogrešno okvalifikovana kao republika, što po Ustavu nije još od obnavljanja nezavisnosti 2006, već nas je dodala Srbiji kao, Republiku Srbiju i Crnu Goru.

Prije samog koncerta na svakom se stolu u holu mogao naći veliki broj velikih flajera sa detaljima o Čangša simfonijskom orkestru. Za pronalazak programa, na kojem sa druge strane ipak piše Incijativa pojas i put, morali ste se potruditi i upitati osoblje gdje se može naći.  

Sve u svemu, Ambasada Kine u Crnoj Gori, poslužila se nedopustivom suptilnom manipulacijom, ne zato što su legitmnu Incijativu pojas i put promovisali preko koncerta simfonijskog orkestra, već zato što to nijesu naveli u pozivu. Ali još više, što se načinom plasiranja te incijative, kao sinoć u Muzičkom centru nedopustivo miješaju u unutrašnja pitanja u Crnoj Gori, pokazujući nepoštovaje prema zemlji domaćinu, koju trpaju u isti koš, da ne kažem „državnu zajednicu“  sa jedinom zemljom u regionu koja pokazuje otvorene teritorijalne pretenzije prema Crnoj Gori.

Kad se tome doda i da su se potrudili da ne znamo o čemu su promoteri Incijative govorili na svom maternjem jeziku, jer nam kao organizatori nijesu osigurali elementarno – prevodioca,  u normalnoj bi državi bilo za očekivati reakciju vlade ili Ministarstva vanjskih poslova (ili makar da ih premijer Spajić opomene kao Aleksića), i podsjećanje u kojoj se državi nalaze.

No, budući da je riječ o državi Vučićevog „brata Sija“, a da se naše političke elite prije svega čuvaju od zamjeranja svom šefu u Beogradu, za kojeg je pak „Republika Srbija i Crna Gora“ muzika za uši, teško da će se ministrica Vujović ili ministar Šimun, uopšte odvažiti da ovo nepoštovanje države Crne Gore, otvore i pomenu bilo Spajiću, a posebeno ne stvarnom Vučićevom menadžeru aktuelne crnogorske vlade.

U svakom slučaju, bio je ovo eklatantan primjer kineske „meke moći“, u kojem su suptilno, ali ipak jasno definisali „morke snove“ kineskog mlađeg brata u Beogradu, a možda nakon svega nije pretjerano ni zaključiti - i spremnost da mu pomognu da ih ostvari.