Drugi izvještaj DRI o ANB: Realizovane dvije od pet preporuka

Državna revizorska institucija (DRI) objavila je Drugi izvještaj o realizaciji preporuka datih u „Izvještaju o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB) za 2021. godinu“. Ovaj izvještaj pruža detaljan uvid u sprovođenje preporuka koje je DRI dala Agenciji, u cilju poboljšanja poslovanja, tačnosti evidencija, kao i efikasnosti unutrašnjih procedura. DRI je izvršila kontrolu realizacije preporuka koje su se odnosile na različite aspekte rada Agencije.

U prvom izvještaju, objavljenom 12. decembra 2022. godine, DRI je dala ukupno pet preporuka koje je trebalo da realizuje Agencija za nacionalnu bezbjednost. Nakon što je Agencija sprovela niz aktivnosti, nadležni Kolegijum DRI, u sastavu dr Branislav Radulović (rukovodilac Kolegijuma) i dr Milan Dabović (član Kolegijuma), ocijenio je realizaciju tih preporuka. Zaključeno je da je Agencija za nacionalnu bezbjednost u periodu od objavljivanja Izvještaja DRI sprovela aktivnosti u vezi sa realizacijom preporuka, pri čemu je utvrđeno da su dvije preporuke realizovane, jedna preporuka je u fazi realizacije, jedna preporuka je djelimično realizovana, a jedna preporuka nije primjenljiva.

Preporuka o knjigovodstvenim evidencijama nepokretnosti

Jedna od ključnih preporuka odnosila se na obavezno usklađivanje knjigovodstvenih evidencija sa podacima o nepokretnostima koje koristi Agencija. Preporuka je zahtijevala da se svi podaci u knjigovodstvenim evidencijama moraju uskladiti sa stvarnim stanjem nepokretnosti. Agencija je u decembru 2022. godine započela aktivnosti na ovom zadatku, uz inicijalni akt upućen Upravi za katastar i državnu imovinu, i to sa zahtjevom za izdavanje posjedovnih listova koji bi uskladili stvarno stanje. Uz ovo, Agencija je poslala više urgencija, konkretno akte iz februara i marta 2023. godine, kako bi se postiglo usklađivanje podataka.

Takođe, kako bi osigurali tačnost podataka, Agencija je inicirala sastanak sa predstavnicima Uprave za katastar i državnu imovinu, na kojem su predočeni svi dosadašnji napori Agencije, koji traju još od 2013. godine, kao i stav da će se u narednom periodu izvršiti dodatno usklađivanje sa Zakonom o imovini. Međutim, problemi su nastali zbog potrebe za novim geodetskim snimanjem objekata koji nijesu adekvatno upisani u katastar. Ovaj postupak je već započet 2013. godine, ali se pokazalo da je potrebno ponovo izvršiti geodetsko snimanje kako bi se objekti adekvatno evidentirali.

Zbog ovih administrativnih prepreka, Agencija je sprovela postupak nabavke usluga etažne razrade, što je rezultiralo zaključenjem ugovora 10. maja 2024. godine. Prema ugovoru, radovi su planirani da traju 60 dana, a elaborati o statusu nepokretnosti trebali su biti dostavljeni Upravi za katastar između 26. juna i 18. jula 2024. godine. U nekoliko opština, kao što su Podgorica (sjedište), Zagorič, Tuzi, Bar, Ulcinj, Kotor, Mojkovac i Berane, donijeta su nova rešenja o upisu prava na nepokretnostima. Međutim, u nekim slučajevima postupak je još uvijek u toku, kao što je slučaj u Plužinama i Plavu, gdje se radi na brisanju tereta bez dozvole za gradnju.

Za neke nepokretnosti, posebno one koje se koriste u zajedničkim objektima sa Ministarstvom unutrašnjih poslova (MUP) u Danilovgradu, Budvi i Herceg Novom, nije bilo moguće sprovesti etažnu razradu jer ti objekti nijesu upisani u katastar ili je upisana samo bruto građevinska površina. Agencija je zbog toga, 11. aprila 2024. godine, uputila inicijativu MUP-u da se preduzmu zajedničke aktivnosti u vezi sa upisom tih objekata. Do trenutka izvještaja, povratna informacija od MUP-a nije bila primljena, pa su poslata nova urgiranja.

Preporuke i stanje njihove realizacije

U skladu sa Zakonom o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane, Agencija je obavezna da do 19. novembra 2025. godine dostavi izvještaj o realizaciji preporuka koje još nijesu u potpunosti realizovane. Ovaj izvještaj treba obuhvatiti aktivnosti Agencije koje se odnose na neispunjene preporuke, uključujući i realizaciju preporuka vezanih za nepokretnosti.

Iz izvještaja nije jasno navedeno koje su druge preporuke DRI dala, ali prema riječima Kolegijuma DRI, većina preporuka je u fazi realizacije ili nije bila primjenljiva zbog specifičnih okolnosti, kao što su administrativni problemi u saradnji sa drugim državnim organima.

Na osnovu izvršenih aktivnosti i ocjene nadležnog Kolegijuma DRI, zaključeno je da je Agencija za nacionalnu bezbjednost sprovela određeni broj preporuka, ali da postoje i dalje izazovi u njihovom potpunom ispunjavanju. Najveći problemi nastali su usljed administrativnih prepreka i potrebnih usklađivanja sa zakonskim propisima, ali Agencija ostaje posvećena daljim naporima kako bi sve preporuke bile u potpunosti realizovane. 

Drugi izvještaj DRI o realizaciji preporuka sa svim pratećim informacijama, biće dostavljen Odboru za bezbjednost i odbranu Skupštine Crne Gore, u cilju sprovođenja parlamentarnog nadzora i dalje kontrole realizacije preporuka.