STEGA: „Barometar 26“ populizam, nedovoljno jasan i određen

STEGA, zajednica slobodno udruženih građana okupljenih za izradu Strategije za evropsku i građansku Crnu Goru, pozdravlja i podržava sve aktivnosti, inicijative i napore da Crna Gora Gora ostvari svoju proklamovanu „Agendu 2028“ i postane 28-ma članica EU, naveli su u saopštenju. 

Njihovo obraćanje prenosimo integralno: 

Ovaj državni i generacijski važan zadatak, ostvarenja punopravnog članstva Crne Gore u zajednicu evropskih prosvijećenih naroda, mogu izvesti samo odgovorne i utemeljene politike i njihovi nosioci, stavarno posvećeni evropskom putu.

Javno objavljeni „Barometar 26“, koji bi, s obzirom sa adrese sa koje je predstavljen, trebalo da bude ozbiljan dokument strateškog karaktera, je u prezentiranom obliku set proklamacija, nedovoljno jasan i određen.

Njegovom sadržajnijom analizom vrlo brzo se identifikuju: brzopletost u sastavljanju, nedorečenost, populizam i potreba da se proizvede „papir“ za (dnevno) političku upotrebu.

STEGA cijeni proklamovanu namjeru da se „promoviše atmosfera dijaloga, saradnje i kompromisa“ i da se „potpisnici obavezuju na konstruktivne javne rasprave o reformama“, ali pitamo da li znaju da su, shodno važećim crnogorskim propisima, upravo oni dužni da sprovode javne rasprave. Istovremeno, s obzirom da „Barometar“ došao sa jedne adrese i da nije rezultat inkluzivnog rada većeg broja subjekata na njegovom sadržaju, pozivamo premijera da javno objavi ko su autori ovog dokumenta.

STEGA podržava generalno saopšteni stav „da se svi potpisnici obavežu da podrže predložene reformske i zakonodavne inicijative“.

Međutim, iskustvo upućuje da aktuelna administracija odbija ozbiljnu i utemeljenu kritiku, prijedloge civilnog društva, strukovnih asocijacija, privrede i ostalih subjekata, odbija da raspravlja o primjedbama Predsjednika Države i nerjetko amandmanskim i zakonodavnim djelovanjem parlamentarne većine i taktikom „blickriga“ usvaja antievropske zakone i ruši nezavisne insitucije i tim ustavni princip vladavine prava. Posebno navodimo slučajeve kada je STEGA u saradnji sa akademskom zajednicom, stukovnim organizacijama i privredom ukazala na sistemske greške u zakonskim rješenjima kod Fonda PIO, zakona o akcizama, povećanja PDV u turizmu itd. koje su ugrozile konkurentnost crnogorske privrede.

Poziv da se izbjegnu „identitetske teme i druga pitanja koja mogu izazvati etničke i vjerske tenzije i destabilizovati nacionalnu bezbjednost“ je poziv na elementarnu normalnost političkog djelovanja. Stoga umjesto „poziva“ bilo bi, kao znak stvarne namjere, dobro da u političkiim programima subjekata (na koje se ovo odnosi) se izmene odrednice koje upravo sadrže pitanja koja su više od 30 godina kontaminiraju crnogorski politički život i koje su „evropske“ na papiru i duboko anitevropske „na terenu“.

STEGA pozdravlja poziv iz „Barometra 26“ za „promovisanje regionalne saradnje i pozitivne bilateralne odnose sa državama članicama EU“, ali ostaje ozbiljan upit da li će i na tom dokumentu se naći potpis „perona non grata“, sa kojima ne dijelimo temeljne civilizacijske vrijednosti i strijemljenja.

STEGA cijeni dobrim što se u dokumentu poziva na „odlučnost političkih partija da daju prioritet državnom interesu u odnosu na partijski“, ali ne možemo da ne upitamo da li je to priznanje da do sada to nije bilo tako. Međutim, ova „programska“ proklamacije ne daje garancije od upravo ovih subjekata da će promjeniti „red prioriteta“, što pripadnike izvornog, autentičnog, trodecenijskog pokreta za evropsku, građansku Crnu Goru čini vrlo rezervisanom za blanko podrškom ovim „pokajnicima“.

Poziv za „ekspertskom podrškom akademske zajednice“ u načelu treba biti pozdravljen, ali životno i poslovno iskustvo nas uči da budemo oprezni, posebno u situaciji kada se tretira ovako ozbiljna tema. Kad god predlagač nije imao jasnu viziju i strategiju predloženih aktivnosti ili je imao neki drugi (skriveni) cilj predlagao je formiranje „radnih grupa“, što je i ovdje slučaj.

Posebno je nejasan i problematičan „mehanizam koji bi se detaljno opisao Pravilnikom koji bi bio jednoglasno usvojen na prvom sastanku predsjednika parlamentarnih stranaka“. Ova rečenica jasno demistifikuje „otvorenost“ procesa, jer isključuje kompletan civilni sektor, akademsku zajednicu i ostale koji se pozivaju da podrže dokument, a istovremeno treba da djeluju po „Pravilniku političkih stranaka“.

Na kraju ističemo da Crna Gora mora imati utemeljen, nedvosmislen i jasan evropski pokret organizacija i pojedinaca. Saglasno tome, a na temeljnim principima iz svoje Programske Deklaracije STEGA ostaje do kraja posvećena evropskoj agendi Crne Gore i svim svojim djelovanjem daće doprinos uspjehu ovog procesa. Upravo zato izražavamo oprez i ne želimo da budemo uvečeni u „paukovu mrežu“ dobrih proklamacija i nejasnih namjera.