Život na Marsu možda je i postojao prije oko milijardu godina, kada je planeta bila vlažnija i toplija. Zbog toga je Perseverance, između ostalog, zadužen da prikupi uzorke koji bi mogli sadržati fosilizirane ostatke prastarih Marsovaca, ukoliko su, naravno, postojali.
Međutim, čak i da su se fosili marsovaca raspršili po površini u jednom trenutku, oni su vjerovatno i nestali, uz pomoć eona kosmičkog zračenja, pokazao je eksperiment u okviru koga se prvi put koriste aminokisjeline, gradivne jedinice živog organizma, u kombinaciji sa simuliranim marsovskim tlom.
Tim koji vodi Aleksander Pavlov, naučnik u NASA-inom svemirskom letačkom centru Godard, otkrio je da su aminokisjeline, koje se nalaze unutar prvih 10cm marsovske površine, najvjerovatnije bile uništene invazijom kosmičkih zrakova, odnosno česticama velike energije, koje emituju zvijezde i druga moćna kosmička tijela, u vremenskom rasponu od 20 miliona godina.
S obzirom na to, možda bi iskopavanja ipak morala da se izvrše, i to najmanje dva metra ispod površine crvene planete, da bi se pronašli netaknuti tragovi života na Marsu. Iskopavanje ove dubine je daleko iznad mogućnosti Perseverance-a, koji je opremljen samo za bušenje nekoliko centimetara ispod površine, izjavio je tim u studiji objavljenoj u petak u časopisu Astrobiology.
“Aminokiseline su veoma važni organski biomarkeri”, napisao je Pavlov u mejlu. “Zemaljski život, u svoj svojoj nevjerovatnoj raznolikosti, veoma je selektivan i koristi samo 22 aminokisjeline, uprkos stotinama aminokisjelina otkrivenih u prirodi (i na meteoritima)”. Primijetio je i da život na Zemlji favorizuje određenu konfiguraciju aminokiselina, koja se naziva enantiomjerni višak, posebno ukazujući na to da “pronalazak limitiranih spojeva aminokisjelina sa jakim enantiomernim viškom može biti dobar pokazatelj da je postojao život na Marsu.”
“Stoga, morali bismo da razumijemo koliko dugo aminokisjeline mogu preživjeti na Marsu i koja se zastupljenost prastarih aminokiselina može očekivati na različitim dubinama uzorkovanja”, dodao je Pavlov.
Zemlja je uglavnom zaštićena od kosmičkog zračenja, svojom robusnom atmosferom i zaštitnim magnetnim poljem, dok je Mars izgubio obje ove karakteristike još u ranim fazama svog nastanka, i time postajao ranjiv na štetne efekte ovih pritisaka iz svemira. Naučnici su već decenijama znali za opasnost radijacije na Marsu, ne samo za bilo koje oblike života na Marsu, već i za ljudske posade koje bi pokušale da posjete planetu.
Pavlov i njegove kolege do sada su pokazali da dva jedinjenja koja su zastupljena na Marsu, silikati i perhlorati, podstiču propadanje aminokisjelina mnogo brže nego što se ranije mislilo, stvarajući veliku prepreku za opstanak postojećih oblika života, kao i za očuvanje izumrlih organizama. Do ovog zaključka su došli kombinovanjem različitih aminokisjelina sa silikatima i perhloratima na lažnom marsovskom tlu, poznatijem kao simulant, pod uslovima koji oponašaju tanku atmosferu i niske temperature na Marsu. Ovakav pristup se razlikovao od ranijih studija koje su ispitivale gama zračenje na čistim aminokisjelinama, a koje nisu bile pomiješane sa jedinjenjima koja se nalaze na površini Marsa, za koja je Pavlov rekao da “ne postoje na Marsu”.
“Teško je zamisliti scenario gde bi komad čistih aminokisjelina bio prisutan u prastaroj marsovskoj stijeni”, objasnio je Pavlov. “Umjesto toga, aminokisjeline (ako su prisutne) biće pomiješane sa nekom vrstom silikata i soli”.
“Dakle, verovali smo da, ukoliko želimo da procijenimo stopu radiolitičkog uništavanja aminokisjelina na Marsu, morali bismo da pomiješamo aminokiseline sa silicijum dioksidom i perhloratima”, nastavio je on. “Ispostavilo se da miješanje aminokiselina sa silicijum dioksidom u velikoj mjeri povećava stopu degradacije aminokiselina tokom izlaganja gama zračenju.”
Ovaj eksperiment pokazao je da su svi sačuvani fosili na Marsu vjerovatno zakopani daleko izvan domašaja površinskih misija koje trenutno tamo rade. Insajt, Nasina svemirska sonda koja trenutno završava svoju misiju, opremljen je instrumentom za kopanje nekoliko metara ispod površine, ali on nije uspio u tome na mjestu na kom je sletio, te se na kraju isključio na oko nekoliko centimetara dubine.
Uz to, Perseverance bi, kao i druge površinske misije, mogao da pronađe mjesta gde su podzemni slojevi izvučeni na površinu, usljed skorašanjih udara malih meteorita. Ovi krateri i materijal koji oni izbace na površinu mogu sadržati materijale koji su bili zaštićeni od kosmičkih zraka milijardama godina, što ih čini relativno netaknutim, a ujedno predstavlja i alternativnu metodu za otkrivanje bilo kakvih fosila na Marsu.
“Mikrokrateri (krateri nastali od manjih udara) su učestala pojava na Marsu”, izjavio je Pavlov. “Mali udarci mogu da iskopaju stijene sa nekoliko metara dubine. Kosmički zraci su značajno smanjeni ispod dubine od dva metra unutar stijene, a ne prodiru uopšte ispod četiri metara dubine. Zbog toga bi materijal koji je isplovio na površinu manje bio izložen kosmičkim zracima, te može sadržati primordijalne nepromenjene aminokiseline od prije milijardu godina.”
Pored potrage za mikrokraterima, buduće misije koje imaju za cilj pronalazak života na crvenoj planeti možda će morati da donesu opremu koja bi mogla da dopre do dubljih slojeva njenog tla, kako bi potražile znake nekada nastanjivog ili eventualno naseljenog svijeta. Podzemna iskopavanja mogu biti komplikovana čak i ovde, na Zemlji, a kamoli na nekoj drugoj planeti, ali mogućnost pronalaska fosilizovanih vanzemaljaca u obližnjem svijetu može biti dovoljno primamljiva da opravda troškove i trud.
Istraživači se nadaju da će nadograditi svoja otkrića novim istraživanjima degradacije organskih molekula u solima i sulfatima, zatim poređujući stope razgradnje različitih organskih molekula, kao i razgradnjom biomolekula u ledu, među mnogim drugim temama.
“Zagrebali smo samo površinu ovog problema”, zaključio je Pavlov.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR