Pošiljka iz Moskve: Petnaest miliona eura da se spriječi crnogorski put u NATO

Oleg Deripaska, jedan od omiljenih tajkuna Vladimira Putina, odavno se pominje ,,kao čovjek za specijalne zadatke“ u brojnim bezbjednosnim studijama koje su rađene na Zapadu, ali i u Rusiji. Deripaskin zadatak je bio, osim razgranavanja vlastitog biznisa, i ,,tiho širenje ruskog uticaja u zemljama Zapada ali i Balkana.

Prema tumačenju ruskog strateškog centra, ruski kapital odavno je na Zapadu, pa Rusija sada tom novom polugom moći pokušava da ograniči dalje širenje zone uticaja Zapada. Prema toj procjeni, ulazak Deripaskine En plus grupe i kupovina podgoričkog Kombinata aluminijuma bio je strateški potez – pokušaj da se Crna Gora, mala država na Jadranskom moru, ekonomski veže za Rusiju.

U pojedinim analizama vojnih eksperata iz ruskih vojnih časopisa navodi se da su Rusi bili gotovo ubijeđeni da - uprkos političkom opredjeljenju crnogorske vlasti ka euroatlantskim integracijama - zvanična Podgorica, zbog ekonomske zavisnosti od Moskve, neče imati političke snage da tek tako odbije ,,molbu“ da se ne ide u pravcu NATO i EU.

To je, kaže se u analizi, bio jedan od razloga što se Moskva nije tako oštro protivila crnogorskom referendum, računajući da će kombinacijom ekonomskih i političkih pritisaka osujetiti – ili dramatično usporiti – crnogorske euroatlanske integracije.

To je bio jedan od razloga, ističe se u anlizi, što je od 2006. rastao priliv ruskog kapitala u Crnoj Gori i zbog čega je oligarh Deripaska kupio KAP, ključni industrijski resurs Crne Gore. Taj ruski ekonomski nalet na Crnu Goru, računali su u Moskvi, biće značajna poluga i za politički pritisak na Podgoricu.

Pokazalo se, ipak, da su ruski stratezi imali pogrešnu procjenu: zvanična Podgorica odbila je i rusku ,,molbu“ za trajno ustupanje luka Bar i Kotor za ruske vojne brodove, ali – još značajnije – odbijena je i molba da se uspori put u NATO. Zato je zvanična Moskva ljutito okrenula leđa crnogorskim vlastima koje je personifikovao Milo Đukanović i tražila nove ,,strateške partnere“ – proruske stranke i udruženja, sve u cilju destabilizacije Podgorice.

Taj se novi pristup Rusije, koji zapadni bezbjednosni stratezi nazivaju ,,Stvaranje i kontrola haosa u političkom ratu protiv Zapada“, brzo manifestovao u Crnoj Gori, uoči parlamentarnih izbora 2016. godine. Pokrenuta je kompletna mašinerija da se destabilizuje vlast u Podgorici. Suđenje za pokušaj terorizma 2016. godine samo je donekle razjasnilo ko je i kako sve bio angažovan da se Crna Gora ,,stavi pod kontrolu“. To je bio samo jedan dio opsežne akcije.

Paralelno sa istragom o pokušaju terorizma Specijalno tužilaštvo otvorilo je početkom prošle godine opsežnu istragu o nelegalnim kanalima ulaska novca iz Rusije kojim je Moskva tokom izborne 2016. pomagala političke partije, biznismene ali i medije koji su bili protivnici crnogorskog puta ka NATO. Dosadašnji nalazi istražitelja pokazuju da su brojne i raznovrsne šeme ulaska novca u Crnu Goru.

Tako su tokom prošle godine istraživane dolarske uplate koje su, preko više of šor kompanija, pa onda preko Makedonije, Bosne i Hercegovine, Ukrajine i Bugarske završile na računima raznih crnogorskih firmi. Pozamašan dio tog novca, kako se osnovano sumnja, bio je namijenjen za finansiranje kampanje proruskih stranaka, prevashodno Demokratskog fronta, ali i pojedinih nevladinih organizacija i nacionalnih udruženja srpskog predznaka. Istovremeno, drugi krak novca je išao za - ,,prijateljske“ medije, kojima su ,,prijateljske“ stranke plaćale za marketinške usluge tokom kampanje.

Pobjeda je prošle godine u tekstu ,,Da li je oprano pet miliona eura“ pisala o šemi po kojoj su strane kompanije, neke od njih nerezidentna pravna lica, velike novčane transakcije obavljale preko računa otvorenih u dvije ovdašnje banke.

Jedna od kompanija koja je koristila takav novac je i kompanija na čijem je čelu lice u bliskim rodbinskim odnosima sa biznismenom Miodragom Dakom Davidovićem.

Evo, ukratko šeme: kompanija koja je nerezidentno pravno lice, čiji su vlasnici stranci – Rusi koji žive u Ukrajini – deponuje golemu svotu novca ljeta 2016. godine na račun jedne crnogorske banke. Potom ta ista kompanija pozajmi novac (420.000 eura) mješovitoj crnogorsko-ukrajinskoj firmi, koja je osnovana dvadesetak dana prije uplate! Da bi ta, novoosnovana kompanija - koja već ima pozajmljenih 420.000 eura na računu – podigla kredit od banke u iznosu od 1.200.000 eura, koje je – to je baš zanimljivo – pozajmila dramatičnog oktobra kompaniji Neksan d.o.o. čiji je vlasnik Miodrag Daka Davidović. Za dalje razvijanje biznisa poznate nikšićke kompanije.

Da li je dio tog novca završio u nekoj stranačkoj kasi ili kod nekog od ovdašnji medijskih mogula – još je pod velom tajne jer istraga nije okončana. Prema procjenama iz crnogorskog tužilaštva i ANB-a, ali i stranih obavještajnih službi, u Crnu Goru je iz Moskve tokom 2016, za logistiku destabilizacije, ,,investirano“ oko – 15.000.000 eura.