Amfilohije na fresci hrama u Baru „izbrisao” iz Pravoslavne crkve ruskoga i još trojicu patrijarha!

Piše: Vladimir Jovanović Opet kontroverze u svježe sagrađenoj srpskoj crkvi – ovoga puta u Baru.

U Podgorici su se 2013. u Sabornome hramu SPC oslikane raznovrsne ličnosti iz savremene Crne Gore, od kojih su neke, kako se vjeruje, „bačene” u pakao, dok je za druge obezbijeđena „blagodat”.

Koliko se iz medija moglo doznati, živopisi u Baru, kao i oni u Podgorici, rađeni su na brzu ruku, za manje od godinu i po, dok su, primjera radi, Visoki Dečani, sa približno sličnom unutrašnjom površinom i istom tehnikom od pravih majstora oslikavani čak 16 godina.

Hram u Baru je osveštan 25. septembra, iako svi radovi, uključujući kompletiranje freski, nijesu u potpunosti završeni.

I za taj hram, kao i u Podgorici, glavni freskopisac je prezimenjak mitropolita crnogorsko-primorskoga SPC, Anastasije Radović. No, njemu nije ostavljena potpuna „umjetnička sloboda”, jer je Amfilohije, barem neke od freski, i kroz medije prethodno naručio. 

Pažnju upućenih privlači freska u barskome hramu Sv. Jovana Vladimira sa natpisom: „СВЕТИ И ВЕЛИКИ... САБОР У ИРАКЛИОНУ НА КРИТУ... БРОД СПАСЕЊА”.

To je, dakle, novokomponovana refleksija na saborovanje koje je u drugoj polovini juna o.g. održnano na Kritu, a koje je okupilo predstavnike u najboljem slučaju samo manje od četvrtine svih pravoslavnih hrišćana u svijetu.

Na fresci u Baru je oslikano svega 10 poglavara crkava. Oni su obučeni u bijele odežde i sa mitrama na glavi.

Brod u hrišćanstvu simbolizuje Crkvu, a na brodu freske u srpskome hramu u Baru nijesu uslikana čak četvorica poglavara autokefalnih crkava koje se između sebe priznaju za autokefalne.

Izostavljeni su iz broda, ili iz Pravoslavne crkve: sveti patrijarh moskovski i cijele Rusije Kiril I Gundjajev (Ruska pravoslavna crkva); božanstveni i blažnjejši patrijarh Velikoga Božijega grada Antiohije, Sirije, Arabije, Kilikije, Iverije, Mesopotamije i cijeloga Istoka Jovan X Jazidži (Antiohijska patrijaršija); sveti i blažnjejši katolikos-patrijarh cijele Gruzije, arhiepiskop mchetski i tbiliski i mitropolit picundski i suhum-abhaski Ilija II Gudušauri-Šiolašvili (Gruzijska pravoslavna crkva); sveti patrijarh bugarski i mitropolit sofijski Neofit I Dimitov (Bugarska pravoslavna crkva).

Međutim, Amfilohije je, na istoj fresci u Baru, upravo sebe smjestio u „brod spasenja” i to ni manje ni više nego četvrtoga po redu desno od Hrista Spasitelja!

Skupa sa desetoricom prvojerararha, u odabrano društvo „za spasenje” na fresci, osim samoga sebe, Amfilohije je za slikanje naručio još 19 drugih vladika. Oni su obučeni u crne mantije i sa crnim pankamilavkama.

Razaznaje se među njima i Irinej Bulović. No, što je s drugim vladikama iz SPC?

Na Kritu je, po službenome SPC spisku, osim patrijarha Irineja Gavrilovića, bilo ukupno njih 24.  

Međutim, nijesu samo oni većinom izbačeni sa Amfilohijevog „broda spasenja”, već i ubjedljivo najveći dio od tačno 156 vladika koji jesu učestvovali na samoproglašenome Svetome i Velikom Saboru!

Osim toga, Amfilohije je sebe uslikao na posebnome mjestu. On śedi tačno licem okrenut prema golubu, koji, prema hrišćanskoj simbolici, predstavlja jedan od tri ipostasa Boga – Sveti Duh.

Amfilohije i Sveti Duh se, dakle, gledaju „licem u lice”!

Na licu mitropolita crnogorsko-primorskoga SPC, prepoznatljivom po gordoj namrgođenosti, na fresci se ne vidi molitvena skrušenost i bogobojažljivost pred Svetim Duhom, koji, prema simvolu vjere pravoslavne, „od Oca ishodi, sa Ocem i Sinom klanjanom i slavljenom, koji je govorio preko proroka”.

Ali, ako je sa „broda spasenja” uklonio poglavare najmanje četiri crkve, te stotine i stotine po činu sebi ravnih vladika širom svijeta, Amfilohije je – primjećuju revnitelji pravoslavlja – dao da se u srpskome hramu u Baru naslikaju čak dvojica poglavara Rimske crkve: to su papa Grigorije Dvojeslov i papa Kliment Rimski!

U hramu u Baru, konačno, čak na tri mjesta je naslikan „sveti Njegoš”, ili „lovćenski tajnovidac” po Amfilohiju.

Iako je i SPC na zasijedanju svojega Sabora u proljeće 2013. odbila da uopšte uzme u razmatranje postupak njegove kanonizacije, „lovćenski tajnovidac” u pripratnome dijelu srpskoga hrama u Baru je naslikan među ravnoapostolnima, dakle među oko 260 od svih pravoslavnih crkava kanonski priznatim Svetim Ocima.

Naslikan je „lovćenski tajnovidac” i na ikonostasu, ali i u oltaru!

Amfilohije je, na svoju ruku, a ne saborno kako pravila crkvena nalažu, Njegoša u maju 2013. proglasio „svetim”, napisao mu žitije, kondak i tropar, iako Njegoš nije bio mučenik za vjeru, čudotvorac po molitvama ili monaški podvižnik, niti je bilo kada u Crnoj Gori ili van nje zabilježeno da postoje svjedočenja o iscjeljenju molitvenim zastupništvom „lovćenskoga tajnovidca".