Piše: B. Grinevski
Naslov je, naravno, pozajmljen od velikog Vitomila Zupana, počivšeg slovenačkog pisca, nekomunističkog partizana i čovjeka nevjerovatne energije, individualca koji je prkosio tadašnjim kolektivističkom društvu.
A naslov je, takođe, baš prigodan da objasni aktuelnu političku i bezbjednosnu situaciju u Crnoj Gori.
Kako vrijeme odmiče, horsko ponavljanje (da ne koristimo sada onomatopeje za razna stada i čopore) “ne damo svetinje” postaje potpuno isprazno. Mada je prazno i lažno bilo od samog početka, da se ne lažemo.
Ako je početna euforija/refleksna reakcija mogla da obrazloži i (donekle) opravda masovnost “molebana” i “litija”, tako i poruke i aktivnosti srpskih političara iz Bosne i Hercegovine, kao i sveopšti urlik i agresija iz Srbije - u potpunosti otkrivaju političku i interesnu sadržinu ove “religiozne pobune”.
Ili, prostije: poslije sastanka predstavnika Vlade i aktuelnog vođstva Cetinjske mitropolije u vili “Gorica”, okupljanja i procesije po crnogorskim gradovima imaju isključivi politički rezon i namjere. Pošto je stvarni i suštinski spor u ovom zamešateljstvu, po svjedočenjima učesnika sastanka na Vili, ali i po novinskim izvještajima - pravna situacija u vezi titulara (vlasnika imovine) prije 1918. godine, nema tu više prostora za metanisanja i vjerski trans. Ako ih je i bilo.
O imovini, prihodima i porezima, registraciji i poštovanju državnih granica je ovdje riječ. Svetinje ne idu niđe.
Problem je što su prave “svetinje” - one imovinsko/poresko/profiterske - pod dramatičnim i istorijskim znakom pitanja. Baš kao i potreba/nužda da Crkva u Crnoj Gori bude crnogorska, po registraciji u matičnoj zemlji! Bar po tome - za početak.
U tu dolazimo do ovoga te ima rep. Ukoliko, dakle, srpska crkva u Crnoj Gori i zaista pristane da eksperti - domaći i srpski - razmatraju što je i kako bilo s imovinom u istoriji i sa istorijom crkve u Crnoj Gori - a o tome, srećom, postoji pregršt dokumenata i jasnih dokaza - onda su scenariji (“kakvi god da budu nalazi eksperata“) razumni, mirni i na dobrobit svih u Crnoj Gori.
Ukoliko, pod pritiskom izvan crnogorskih faktora (čitaj: SPC, Beograd, posluga iz Banjaluke ili poznati likovi iza moskovske zavjese) Amfilohije Radović (ili neko umjesto njega) nastave da izazivaju đavola, po sramnom tragu i po zločinačkom instiktu sa početka devedesetih godina prošlog vijeka - Crna Gora će morati opet da polaže već položene ispite i da ponovo prevazilazi već prevaziđena istorijska iskušenja.
Najnoviji zlokobni incidenti uoči i tokom “litija” pokazuju da je tu đavolju rabotu teško držati pod kontrolom. Životno pravilo o sađenju tikava sa đavolom važi i za ... Srbiju.
U svakom slučaju - nezavisna i samostalna višenacionalna Crna Gora će opstati. Da ne bude zabune.
Bilo bi, za sve nas, u tom njenom čuvanju i odbrani od koje Crnogorci i svi koji Crnoj Gori dobro misle neće odustati, niti na to imaju pravo, pametno i mudro izbjeći istorijske stranputice i nesreće, kojima smo bili svjedoci i žrtve prije tridesetak godina.
miloš
Kristalno je jasno što litijaši i Srbija traže : "Ne damo svetinje" je floskula. Ponekad onima nevještima se se otme prava parola : "Ovo je Srbija".