Čudni su i zapadu teško dokučivi putevi srpskoga sveta

Za Antenu M piše: Boban Batrićević

Neki zapadni ambasadori u Crnoj Gori navikli na lavirinte briselske administracije uložili su mnogo napora da pomognu smjenu tridesetogodišnjeg „režima“ Demokratske partije socijalista. No i oni sami našli su se pred jednom kafkijansko-borhesovskom dilemom lavirinta. Mislivši da je smjena vlasti u Crnoj Gori samo tehnička stvar, evropska diplomatija u Crnoj Gori nije računala na neželjene efekte. Tada se iz dubina srpskog mora izdigao Knosos crnogorske politike i pokazao svu količinu evropskog amaterizma u pristupu balkanskoj politici.

Osrednji diplomatski nerv nije shvatio zamku kakvu može da priredi mitsko biće „pola Crnogorac-pola vo“, koji svoje ime duguje počivšem mitropolitu srpske crkve u Crnoj Gori, Amfilohiju. Kad se činilo da je miljenik zapadnih ambasada i antizelenaški predvodnik partije zelenih gospodin D. Abazović „u pet minuta“ uspio napraviti istorijski dogovor s crkvom, hodočasteći u Ostrogu, lavirint „srpskog sveta“ emitovao je magnetizam i cijelu naciju počeo voditi kroz dvorište fantazmagorije, isto ono Kubrick-ovo dvorište u kome Jack Nickholson iznemogao od psihoze baulja za svojim žrtvama. Nije lako stranim ambasadorima i njihovim izvođačima radova u Crnoj Gori shvatiti zašto se naizgled sklopljena mašina počela iznutra raspadati. Od prosto zamišljene računice – „svi protiv Mila, Milo pada“, došlo se do nerazrješive dileme ko će i kako pokrivati koje resore, te sada zapadni ambasadori više nijesu sigurni kome mogu da vjeruju.

Kako objasniti „srpski svet“ svojim vladama? Kako napisati izvještaj o prilikama u Crnoj Gori nakon izbora i svađu oko koski? Kako se odrediti prema regionalnim uticajima u Crnoj Gori? I kako pomenuti baš sve važne unutrašnje činioce? Evropska unija je to uradila galantno – ni riječi u svom izvještaju o Crnoj Gori nije pomenula o miješanju Srpske crkve i Srbije na izborima, iako su to evidentirali gotovo svi važniji evropski mediji. Ali zbilja, nije im ga lako. Lakše je prećutati nego krenuti na put bez povratka, sličan onome na koji su četnici krenuli s Vezirova mosta '44, u kome široj međunarodnoj zajednici treba objasniti da je Zdravko Krivokapić dobro s biznismenom Dakom Davidovićem, Daka s mitropolitom i new adminom MCP Joanikijem, Joanikije s političkim savezom Demokratski front, DF s predśednikom Srbije Aleksandrom Vučićem, Vučić loše s Dakom, DF loše sa Zdravkom i Dakom, a dobro s Joanikijem.

I taman kad bi strani ambasadori ili Evropska kancelarija u Crnoj Gori eventualno pomislili da su našli neku logiku, na teren ulijeće vrlo politički uticajni protopop srpske crkve Gojko Perović koji je inače loše s Vučićem i DF-om, a dobro s Joanikijem koji je dobro s DF-om. On postavlja Zdravka Krivokapića na čelo koalicije DF-a koji je dobro s Vučićem s kojim je Perović loše, a opet taj DF je sada protiv Zdravka Krivokapića koji je pak dobro s Gojkom i Joanikijem, a loše s DF-om. No, pakao je tek oslobodio minimalnu količinu svoje temperature pošto Abazovićeva URA kao građanski profilisana i rodnosenzitivna partija mora da glasa za superministarku „žensko, a četnika“ i „srpskog nacionalistu, ada nije belgijskog“ koju je delegirao Krivokapić, koji je loše s DF-om, a dobar s Dritanom koji nije loše s DF-om.

I dok lavirint „srpkog sveta“ usisava i posljednju kap svojih izvršilaca u Crnoj Gori situacija doživljava klimaks oko „razmjene zarobljenika“ na ambasadorskim pozicijama Podgorica-Beograd. Odjednom su kao u predizbornim danima i DF i Krivokapić i Daka i Joanikije zajedno, oplakuju bivšeg ambasadora Srbije u Crnoj Gori g. Božovića, a URA i Abazović opet junački ćute i kao zelena partija odigravaju ulogu zelenaša iz '41. kojih se pak njihovo članstvo odriče i smatra ih crnogorskim nacionalistima.

Možda se kraj ove bjesomučne trke ipak nazire?

Vratimo se 631 godinu unazad, jednoj večeri uoči Kosovske bitke koju je tako slikovito na osnovu istorijskih izvora rekonstruisao bivši ministar u vladi Radovana Karadžića, hroničar i crnorizac u civilu g. Daka Davidović. Po njegovom svjedočenju tada su za istim astalom śeđeli prapreci njega i Dritana Abazovića. Moguće da je zbog naknadne surevnjivosti prema Zdravku Krivokapiću zaboravio da kaže da je toj večernjoj poslužbici prisustvovao i njegov prapredak, koji je kako svjedoči „Metohijsko jevanđelje“ vodio brigu o escajgu, trudeći se da svaki od prisutnih jede iz iste kašičice. Zbilja, Davidović stvarno nije daleko od istine.

Nakaradnu situaciju zbog politike Donalda Trumpa i indolentne poteze EU, Srbija je preko leđa Crne Gore i uz pomoć crnogorske „pete kolone“ koju čine crkvini bjelaši i Abazovićevi zelenaši, pokušala da iskoristi i kompenzuje gubitak Kosova. Ali sve ovo bilo je prekomplikovano za evropske ambasadore u Crnoj Gori, navikle na tehnokratske izvještaje i formulare koji na Balkanu ne mogu zaživjeti dok gođ se sanja Dušanovo carstvo i slave ratni zločinci.