Odnosi sa Srbijom su kontinuitet borbe za nacionalni i državni opstanak Crne Gore

Za Antenu M piše: Zoran Majski 

Kada je nedavno Vladimir Bilčik, vrlo diplomatski svedeno upozorio da politička konkurencija mora biti stvar domaćih političkih aktera u Crnoj Gori, sasvim je jasno imao u vizuri spoljne uticaje i pritisak od strane Republike Srbije. Nešto je otvoreniji  ovih dana bio Daglas Džons. Hrabre stavovi visokih  zvaničnika Evropske unije, Amerike, NATO, iako diplomatski uzusi nalažu formulacijske neodređenosti, nepominjanje imena, verbalni oprez...

Mi obični, naravno, nemamo takva ograničenja i bez ikakvog zazora možemo reći da Republika Srbija stalnim, sveobuhvatnim i , po vitalne državne interese, dramatičnim pritiskom, sada već otvoreno prijeti da uruši vrijednosti na kojima smo izgradili  samobitnost i državnu samostalnost. One vrijednosti  koje nas čine nacijom, a Crnu Goru državom.

Ovakvo stanje nas obavezuje da odložimo diplomatske rukavice i ove pojavnosti nazovemo pravim imenom, jer za to imamo mnogo razloga utemeljenih u istorijskim faktima. Dovoljno je pomenuti činjenicu da smo, usled sličnog malignog uticaja, prije mnogo godina, početkom dvadesetog vijeka  izgubili državu, da bi je nakon mnogo godina, početkom dvadeset prvog vijeka obnovili.

E upravo zbog tih mnogo godina i činjenice da smo obnovili državu, nemamo pravo da kalkulišemo i eufemizmima prikrivamo pravo stanje stvari. A ono je takvo da mi i dalje vodimo borbu za nacionalni i državni opstanak.

Danas sa pravom kažemo da su državni, a samim tim i diplomatski odnosi Srbije i Crne Gore nikad gori, sto bi trebalo da podrazumijeva da su nekada bili dobri ili makar bolji. A jesu li?

Jezik je djavolja stvar.

Pokušajmo da sagledamo državni sled pa ce nam odmah biti jasno da je istorija odnosa Crbije i Crne Gore kontinuitet inenzivnog miješanja u naša unutrašnja pitanja, posebno kada je Crna Gora bila država u punom značenju. Ko misli da je to uplitanje imalo cilj da popravi stanje u Crnoj Gori, upravo je, manje ili više, svjesna žrtva tog uplitanja.

Još nam je, naravno, svjež primjer Vladimira Božovića, ambasadora Republike Srbije, koji je u Crnoj Gori vodio svojevrstan politički rat, otvoreno podržavajući partijske miljenike Srpskog sveta i zbog takvog, antidiplomatskog,  skandaloznog miješanje u unutrašnja  pitanja zemlje prijema, bio ispraćen kao persona non grata.

 Sa druge strane, naš ambasador u Republici Srbiji, Tarzan Milošević, koji se za vrijeme svoga kratkog mandata trudio da ničim ne izazove odijum, ni države ni javnosti, zemlje prijema, recipročno je morao da napusti Republiku Srbiju, pa bio  vraćen, više kao gest moći, nego neke dobre volje. Svima je bilo jasno da se radi o diplomatskom mrcvarenju čovjeka na kraju profesionalne karijere. Znamo da u politici nema milosti ,ali ipak...

Šta reći o statusu Dražena Miličkovića, bivšeg šefa kabineta i generalnog sekretara bivšeg Predsjednika Crne Gore Filipa Vujanovića, koji od juna mjeseca nije dobio agreman od Republike Srbije da bi mogao da obnaša dužnost generalnog konzula u Republici Srbiji - Sremskim Karlovcima, već sa pozicije otpravnika poslova obavlja osnovne konzularne djelatnosti, bez prilike da se u punom kapacitetu bavi pitanjima od interesa za Crnu Goru i njenu dijasporu. Sa nivoa otpravnika poslova  funkcioniše i Ambasada Crne Gore u Beogradu.

A nije potrebno mnogo mudrosti da se uoči koliko je bitno da se, u vremenu koje nagovještava uvođenje dvojnog državljanstva i kada se sa najvažnije adrese u Republici Srbiji rezolutno čuje da je popis u Crnoj Gori dominantno pitanje, između ostalog iskaže i briga nad činjenicom da je crnogorska nacionalna zajednica u Republici Srbiji 1991. godine brojala oko 140000 građana, a danas ima oko 38000 građana, od čega više od pola u Vojvodini. Ko misli da su se ti ljudi vratili u Crnu Goru, grdno se vara. Oni su u Republici Srbiji, ali ih popisni rezultat više ne prepoznaje kao  Crnogorce.

Srbija je uvijek vema minuciozno uspijevala da uspostavi vrlo moćne punktove za otežavanje nacionalnog osvješćenja i utemeljenja crnogorske nacije, koja je, htjeli mi to da priznamo ili ne, jedan od prirodnih uslova za opravdanost postojanja države Crne Gore. Činila je tako  i u SFRJ, kada je to bilo najteže.

Koliko nam je samo trebalo da pokrenemo  nacionalne institucije kulture, univerzitet, medije, Katedru za crnogorski jezki i  književnost... Sve te godine je Srpska pravoslavna  crkva, za koju vrijeme kao obavezujući faktor ne postoji, svojim kapilarnim prostiranjem u crnogorsko biće i teritoriju predstavljala stalnu i strpljivu potporu tom diskursu, čekajući pravu priliku da poentira u onome što je profano i gdje njoj ne bi smjelo da bude mjesta. I dočekala je.

Sprega Srpske pravoslavne crkve i politike države Srbije kulminirala je ovih dana. Naravno da niko, ko promišlja o nacionalnim i državnim interesima Crne Gore, ne smije da nasjedne na varničenja unutar ovog korpusa . Magistralni pravci u odnosu na državu Crnu Goru su davno trasirani , zvali ih Velika Srbija ili Srpski svet, Mali šengen ili nekako drugačije, potpuno je nevažno. Suština je ista.

Neupitna je namjera države Srbije da kontroliše političke procese u Crnoj Gori i da pruža podršku onim partijama koje baštine anticrnogorske namjere, u čemu im zdušno pomaže Srpska pravoslavna crkva, kao moćan kohezioni organizam. Stav koji se promoviše u tim politikama , ko god bio na vlasti, da Srbija u Crnoj Gori ima nacionalne interese, gubi smisao ako se smanjuje broj ljudi koji se ovdje izjašnjavaju kao Srbi.

Zato je i prisutna otvorena borba za srpstvo u Crnoj Gori, kroz djelovanje političkih partija, instaliranih da različitim nivoima promovisanja ove nacionalne strategije, obuhvate što veći korpus pravoslavnih građana Crne Gore. Kada se javi potreba, sve će se te razlike  iznivelisati kroz uticaj države Srbije i Srpske pravoslavne crkve , što smo nažalost i vidjeli ovih dana, a tek ćemo vidjeti kada dođe na red pitanje zakona o dvojnom državljanstvu. O popisu da i ne govorimo. A uporišta im ne nedostaje.

 U bliskoj prošlosti Srpska pravoslavna crkva je u Crnoj Gori vješto izbjegavala da eksplicitno stane iza političkih lidera i njihovih nemoći. Danas imamo okrenut proces. Zakon o slobodi vjeroispovijesti je iskorišćen kao mobilizatorski momenat koji je harizmatičnog mitropolita Amfilohija postavio ispred političkog liderstva, pa su na taj način amortizovane nesposobnosti, lični antagonizmi, manji ili krupniji šićarluci političkih predvodnika iz miljea na koji Srpska pravoslavna crkva ima uticaj u Crnoj Gori.

Time je  sebe, sada već potpuno otvoreno, legitimisala kao parapolitičku formaciju koja se više bavi etničko – teritorijalnim, negoli duhovnim prostranstvima. Karikaturalno nesnalaženje, lažno prostodušna  neznavenost i nepoznavanje procedura, od Srpske pravoslavne crkve instaliranih političkih lidera u Crnoj Gori, samo je vješta mimikrija kojom se želi prikriti masovni progon neistomišljenika i rastakanje institucionalnih vrijednosti na kojima počiva jaka i organizovana država. A onda, kome pobogu treba takav provizorijum, kada možemo biti dio moćne transferzale od Srbije do Rusije.

Kakvu je tragediju, u daljoj ili bližoj  prošlosti, to donijelo narodu  na tom zlom putu, nije potrebno objašnjavati, jer je to preteško breme, kao ratni, ali i mirnodopski  kolateral, skupo platio cio region.

Tu cijenu bi danas mogla doplatiti Crna Gora, koja se, ne prvi put, guši u živom blatu geostrateških i regionalnih nadmudrivanja, dok su kao i mnogo godina ranije, njeni sramni grobari u pokušaju,upravo Crnogorci, manje ili više svjesni groznog krimena koji čine prema svojoj otadžbini, za korist tuđina.

Prepuni su istorijski udžbenici ličnosti čija imena i podvige treba slijediti. Izdajnika je manje, pa ih nekako  lakše pamtimo. Kako ćemo biti upamćeni, zavisi od nas samih...

Zato držimo čvrsto zastavu. Proći će i ovo!