Ko sastavlja crnogorsku Vladu?

Piše: Andrija Nikolić, član Predsjedništva DPS-a i poslanik u Skupštini Crne Gore

Državna politika jedne države, dobra je onoliko koliko uspije da unaprijedi kvalitet života svojih građana.

A građani, logično, žele da žive bolje, da imaju veće plate, da lakše dolaze do posla, kao i da dobiju kvalitetno obrazovanje i pouzdanu zdravstvenu zaštitu.

U Crnoj Gori gotovo da postoji konsenzus oko toga da je za bolji i kvalitetniji život, presudno da naša država što prije postane članica Evropske unije.

Ako se još uzme u obzir da je učlanjenje Crne Gore u EU naš najvažniji državno-politički prioritet, onda se valjda podrazumijeva da pitanje uzajamne odgovornosti u odnosima sa Evropskom unijom mora biti polazna osnova prilikom formiranja vlade, koja je glavni izvođač radova na putu pridruživanja EU. Šta to znači?

Crna Gora je daleko odmakla u procesu evropskih integracija i jedna je od zemalja Zapadnog Balkana koja je među prvima aplicirala za članstvo u EU. Oni koji su starosjedioci u tom savezu, imaju pravo da zahtijevaju od Crne Gore da ispuni određene zadatke i standarde koji važe u toj zajednici država.

A na zemlji kandidatu je da odabere da li će biti partner koji želi da usklađuje svoje politike sa zemljama članicama EU i na taj način osigura brži napredak do konačnog cilja. Zato krajnje ozbiljno treba shvatiti nedavno upozorenje iz jedne od vodećih članica EU, da će na širinu i dubinu saradnje sa Crnom Gorom značajno uticati i to, u kojoj će mjeri nova crnogorska vlada biti formirana i podržana od političkih snaga koje kredibilno i aktivno promovišu Crnu Goru kao partnera u NATO i kao kandidata za skorije pristupanje EU. Što će reći, Evropska unija u Crnoj Gori očekuje prozapadnog partnera sa kojim dijeli iste vrijednosti. I to je skroz prirodno. Ne možete očekivati od Brisela i zemalja članica EU da o članstvu u EU pregovaraju sa vladom u kojoj sjede antizapadne strukture sačinjene od ostataka nekadašnjeg DF-a i njegovih satelita, koji veličaju Putina, negiraju genocid u Srebrenici, ne poštuju odluke međunarodnih krivičnih sudova, a uz to su ideološko i politički zavisni od drugih država. Preciznije, od Rusije i Srbije koje nijesu članice EU. Takva vlada ima veće šanse da uvede zemlju u međunarodnu izolaciju, nego u EU.

CRNA GORA IZMEĐU BRISELA I BEOGRADA

Zašto onda predsjednik Crne Gore Jakov Milatović ignoriše upozorenja iz EU i NATO o tome sa kim nije moguće raditi na učvršćivanju evropske i evroatlanske budućnosti Crne Gore? Čemu insistiranje da se u budućoj vladi nađe koalicija sastavljena od konstituenata nekadašnjeg DF-a, što je kontradiktorno sa Milatovićevim javnim zalaganjima o evropeizaciji Crne Gore?! Od prvog dana mandata upadljivo je da Milatović ima problem sa onim što govori i radi. Prije nego što su se sredinom jula ohladili motori vladinog aviona kojim se predsjednik Crne Gore vratio iz zvanične posjete Beogradu, njegov domaćin Aleksandar Vučić izjavio je da je formiranje vlade Crne Gore završeno i da su Srbi “dobili šipak”, a da će Bošnjaci i Hrvati ući u vladu.

Par dana kasnije glasnuo se i ministar spoljnih poslova Srbije Ivica Dačić, kazavši da će biti loša vijest ako u vladi ne bude Srba, “jer čine 30 odsto stanovništva.” U tom trenutku Jakov Milatović nije bio čak ni zakazao konsultacije o vladi, a Milojko Spajić je proglašen za mandatara tek mjesec kasnije. Čime je to Srbija bila isprovocirana, ili podstaknuta, pa da njeni najviši predstavnici daju sebi za pravo da komentarišu proces formiranja vlade u drugoj državi, i to neposredno nakon posjete Milatovića Srbiji? Da li su još tada Vučić i Milatović odigrali prvi dupli pas, sa ciljem da se pošalje poruka budućem mandataru Spajiću, ko treba da bude u budućoj vladi? To je dilema, koja više nije u prvom planu. U međuvremenu je Milojko Spajić postao mandatar, a Jakov Milatović veto igrač u procesu formiranja Spajićevog kabineta.

MILATOVIĆ TRAŽI VEĆU POLITIČKU MOĆ

Zamjenik predsjednika PES-a Milatović je zloupotrebljavajući funkciju šefa države, prešao put od javnih ultimatuma upućenih predsjedniku PES-a Milojku Spajiću da u vladu uključi Andriju Mandića i nekadašnji DF, prijeteći mu otkazivanjem podrške poslanika PES-a, do jučerašnjih ocjena kako Spajić ima njegovo puno povjerenje, te da vjeruje kako će iz ovog procesa izaći kao pobjednik.

Milatović je opipao puls PES-a i vidio da nema snagu da u ovom trenutku krene na Spajića. Nije, međutim, prestao da mu podmeće nogu đe stigne. Zbog toga se i našao na udaru partijskih kolega koji su ga optužili da pokušava da preuzme partiju. Nejaki Jakov, nezadovoljan svojim uticajem na proces odlučivanja u stranci, traži veću političku moć i zato ga mnogo ne brine što ostavlja utisak da mu je više stalo do naklonosti Beograda nego do upozorenja iz Brisela i Vašingtona. Štaviše, Milatović je vođen svojom nezasitom ambicijom svjesno ušao u igru Aleksandra Vučića, koji se takođe bori da se ne formira vlada koja bi mogla da se otme njegovoj političkoj kontroli.

PARTNERSTVO SA EU ILI SLUŽENJE A.V.

Da li je zaista teško zaključiti da bi vlada koja bi napravila otklon od političkog uticaja Beograda imala veću šansu da gura Crnu Goru naprijed ka EU. Odnosno da Beogradu ne odgovara evropska Crna Gora. Nije, samo onome ko to neće da razumije. Imamo trogodišnje iskustvo sa vladama koje su zavisile od bivšeg DF-a i Dritana Abazovića. I Front i Abazović su, dok su nekontrolisano uhljebljavali svoje glasače po profitabilnim državnim preduzećima, sve radili da zaustave evropski put Crne Gore. I u tome su uspjeli. Potvrdili su nam da je za njih Aleksandar Vučić veći autoritet od Brisela. Bijedno i ponižavajuće. Ali profitabilno. Sve dok na Dedinju ima spremnih da raspisuju konkurse za anticrnogorske poslove. Vidjećemo da li kod onih koji pokušavaju da sastave vladu ima trunke građanskog i evropskog potencijala, odnosno imaju li dovoljno hrabrosti da se odupru pritiscima Beograda i njegovih domaćih saradnika. Jer, Crna Gora se od 2020. nalazi na operacionom stolu. I još nije ustala.

SVRŠENO JE SA POZIVANJEM NA 30. AVGUST

Pa ipak, nije sve ostalo isto. Ljudi više ne kupuju priču da se mora braniti izborna volja od 30. avgusta, jer shvataju, da je riječ o produženoj kampanji za očuvanje stečenog političkog monopola tridesetoavgustovske većine, čiji ostaci i dalje žive u samoobmani da su predodređeni da izdaju etikete o tome ko je moralan i pošten, i ko može biti u vlasti. Kako tek nesuvislo djeluju zapomaganja o tome da je potrebno praviti vladu sa podrškom od minimum 49 poslanika, i to navodno pod parolom evropskih reformskih odluka koje traže kvalifikovanu većinu. Kao da su kvalifikovane većine izmišljene tek tako. Kao da težina dostizanja tog kvoruma nije projektovana sa namjerom da se traži kompromis između vlasti i opozicije.

SLIJEDI PRESLAGANJE POLITIČKE SCENE

Elem, dok se pišu političke sudbine aktera koji pakuju buduću crnogorsku vladu, stranke koje pričaju o podjeli političkog miraza, uporedo se preispituju koliko je pobjeda na predsjedničkim izborima nanijela štete svakoj pojedinačno. Jer, crnogorska politička scena tek treba da se presloži. Ovo čemu danas prisustvujemo samo je tranzicioni period do uspostavljanja pune političke stabilnosti u državi. Taj proces biće moguće dovesti do kraja samo uz presudnu ulogu državotvornih snaga koje su predvodile proces obnove crnogorske nezavisnosti, uvele Crnu Goru u NATO, i prešle veliki dio puta ka EU. Danas je to jasno svima. I domaćoj i međunarodnoj javnosti.