SAD su otvorile vrata Zapadnog Balkana Rusiji, prodajući svoje iskrene saveznike Srbiji

Za Antenu M piše: Zoran Majski

Kada predsjednik SAD Džozef Bajden, u prime time-u, direktno iz Ovalne sobe, pozove naciju da podrži borbu Ukrajine i Izraela, determinišući ovaj trenutak kao sudbonosni u bici demokratije i autokratije, jasno potencirajući malignu ulogu Rusije, Kine, Irana i svih njihovih ekspozitura, to bi moralo biti ohrabrenje za sve napredne snage, koje u autokratijama, u postojanju ili nastajanju, vode bitku za očuvanje demokratskih vrijednosti na kojima je Amerika izgradila svoj međunarodni značaj, ugled i liderstvo.

No, mnogi će reći da se usljed ubitačne propagande Rusije i Kine sa ovakvim porukama uveliko kasni i da kriza evroatlantizma dobija neslućene dimenzije, gdje se to piramidalno prenosi od najjačih, preko siromašnih, pa do zemalja u razvoju, kojima sporost i daleka obećanja Zapada nijesu dovoljan garant napretka, pa svoju perspektivu traže u novim savezima koji nagovještavaju formiranje antizapadnog raspoloženja, gdje su SAD, treba li to naglašavati, primarna meta.

Bez ustezanja se razvija teza da su demokratski principi pretjerano spori i da podrazumijevaju krute i zahtjevne procedure, a da autoritarne države, koje su izgradile finansijsku moć, mogu brzo i lako ogromnim fondovima izazvati spremnost malih država da ih slijede, poentirajući da sve te krutosti u procedurama Zapada prati neprincipijelnost izazvana uskim interesima moćnih država evroatlantskog kruga, sa SAD na čelu. Na žalost, ta kriza se veoma osjeća i u Evropskoj uniji, u čemu dominira Mađarska, predvođena Viktorom Orbanom, koji se bez zazora sastaje sa ruskim hazjajinom Putinom na marginama više nego kontroverznog kineskog foruma: „Pojas i put“, na kojem je pun ponosa učestvovao i Aleksandar Vučić.

Snažno se plasira stav, u koji je sve lakše povjerovati, da je Crna Gora od svojih evroatlantskih partnera „puštena niz vodu“. Tome doprinosi i činjenica da je Republika Srbija, a vrlo izvjesno i Albanija u perspektivi, moćan regionalni proksi koji, u sferi svojih etno-nacionalnih uticaja, sve više dovodi u pitanje često samo deklarativno evroatlantsko opredjeljenje država Zapadnog Balkana i njihovih političkih elita na vlasti, koje se sve više kreću ka društvenim principima autoritarnosti, po modelu koji forsiraju Rusija i Kina. Pod tim opasnim uticajem, kroz dramatičnu transformaciju društva prolazi država Crna Gora, postajući od snažnog saveznika i regionalnog promotera evroatlantizma, marionetska pseudo–država, kojom na svim nivoima vlasti dominiraju pro-ruski i pro-srpski politički subjekti, dok zbunjeno biračkog tijelo u novim okolnostima pokušava da prepozna svoj interes u raljama sveprisutne krize koja, sasvim prirodno i lako, topi političko-nacionalna opredjeljenja.

Netačna i takođe propagandna tvrdnja da je rano govoriti o formiranju „antizapadnog fronta“ samo je podmukla tranzicija u izgradnji nepovjerenja, na putu ka tragičnom potopu zapadnih vrijednosti u zemljama koje su decenijama gradile svijest da žive ili makar teže ovom društvenom konceptu koji je dominantno kreirala Amerika.

U tom cilju gradi se veoma toksičan narativ da su SAD nakon 11. septembra i napada u srce njene državne, finansijske i vojne moći, prestale biti najjača svjetska sila, a da je Donald Tramp razobličio lažnu i licemjernu borbu SAD protiv terorizma, kao i mirovni potencijal vojnih kampanja po svijetu koje navodno ne predstavljaju ništa drugo do moćan model za punjenje budžeta, na štetu svih ostalih, uključujući i NATO članice.

Brojni mediji u Republici Srbiji, uključujući i one sa istorijskom društvenom ulogom i renomeom, već duže vrijeme bjesomučno razvijaju tezu o snažnom zamahu organizacije država koje objedinjene pod akronimom BRIKS čine: Brazil, Rusija, Indija, Kina i Južna Afrika. To je naročito snažno izraženo nakon Vučićevog boravka na kineskom forumu ,,Pojas i put“. Intenzivno se afirmiše ova međunarodna organizacija kojoj se pripisuje snaga i spremnost da kroz objedinjeno djelovanje reformiše ili makar transformiše današnji svijet. Zajednički imenitelj im je autoritarnost, kao i ozbiljan blef da se njihova povezanost, uprkos brojnim razlikama, pa i sukobima oko teritorijalnih i drugih sfera uticaja, prevazilazi stvaranjem funkcionalanog modela ravnoteže na planeti, kroz reorganizaciju međunarodnog sistema u kojemu su do sada dominirale SAD i evroatlantizam. Nedavno je organizacija proširena, pa je svoje mjesto našla i Venecuela, dok je još dvadeset zemalja, sličnih demokratskih kapaciteta, na čekanju.

Razvija se više nego problematičan stav da G 20 sve više gubi u očima nerazvijenih, koji u BRIKS-u vide mogućnost da bez teških reformi i društvenih lomova postanu dio međunarodne organizacije sa moćnim finansijsko – investicionim potencijalom, sugerišući nemoć Zapada da realizuje svoje investicione strategije. Potencira se od predsjednika Bajdena najavljeni projekat o izgradnji željezničkog, energetskog i gasovodnog koridora, koji bi spojio Indiju i Evropu, preko UAE, Saudijske Arabije, Jordana i Izraela, uz izrazito oduševljenje Ursule fon der Lajen. Teško je ovih dana ne primijetiti brutalne reakcije medijskih propagandista Aleksandra Vučića, koji se izruguju sa mogućnošću realizacije ovog projekta, naglašavajući da su trase ovog ,,mosta“ nedefinisane, kao i dinamika finansiranja. Konstatuje se da se sve svodi na šarenu lažu, dok Rusija, indija i Iran imaju već organizovan i realan odgovor, oličen u projektu Međunarodni transportni koridor sjever-jug koji povezuje Rusiju, Iran i indiju, kome će se pridružiti Turska, Kazahstan i Oman.

Takođe se, u istim rusko-srpskim medijsko-propagandnim kuhinjama, veoma glasno potencira da zemlje BRIKS-a ubrzano rasprodaju američke hartije od vrijednosti, sa akcentom na Kini koja se u posljednjih deset godina (ne slučajno se koristi ovaj izraz) ratosiljala 500 milijardi američkih „hartija“, povezujući ovaj berzanski manevar i prepozicioniranje sa, kako ga nazivaju, globalnim mega projektom „Pojas i put“ koji je pokrenula Kina.

Treba li objašnjavati zbog čega je Aleksandar Vučić na sva zvona promovisao svoje prisustvo na ovom Forumu u Kini, krstivši ga istorijskim, o čemu je javnost obavijestio ministar bez portfelja u Vladi Republike Srbije, izvjesni Đorđe Milićević, za naivne sasvim slučajno zadužen za saradnju sa dijasporom, naglašavajući sposobnost svemoćnog Vučića da otvori ovakvo mega tržište za poljoprivredne proizvođače iz zemlje i regiona, gdje Srbija ima i gradi svoje interese. Slijedi zaključak: Kome treba Amerika i EU pored ovakvih partnera koji daju, a ne uslovljavaju; kakav evroatlantizam kad imamo mogućnost da bez pritiska gradimo, prodajemo, oduzimamo i dodajemo, bez procedura i ograničenja.

Dok Vučić, transparentno i nagalas, razmatra mogućnost da dio deviznih rezervi čuva u kineskoj valuti juan, na žalost, još uvijek prisutni, pomahnitali klovn u ulozi premijera u produženom trajanju, avijatičar i pasionirani ljubitelj aerodroma, Dritan Abazović, ignoriše Rezoluciju Evropskog parlamenta i u susret popisu ,,grmi“ kako nema razloga da nam iko u našoj kući određuje kakve ćemo donositi odluke - izuzev, naravno, Aleksandra Vučića, koji se ne broji, jer ako se on i njegova aktuelna avgustovska družina budu pitali, ubrzo će to biti ista država. Za to vrijeme blagoglagoljivi, svudprisutni, a sveznajući Miloš Bešić osvješćuje građane Crne Gore stavom da nema povjerenje u međunarodnu zajednicu i da bi želio da mi u regionu pokušamo da pratimo standarde dobre parkse, što god to značilo, bez oslanjanja na zapadne partnere, vjerovatno aludirajući da se moć koju treba slijediti seli na neke druge adrese. U ovakvoj atmosferi, to što su SAD veoma zabrinute za budućnost Crne Gore nema veliku težinu, ako se jasno ne saopšti, da srpski nacionalizam, oličen u predsjedniku Republike Srbije i njegovim regionalnim i crnogorskim marionetama, ne može biti oslonac američkoj politici na Zapadnom Balkanu.

Na opskurnim srpskim tv kanalima, na kojima je u višesatnim formatima Aleksandar Vučić čest i rado viđen gost, omalovažava se uloga SAD-a na ovom prostoru.

Kao sukus ovih skandaloznih medijskih uradaka sa velikom gledanošću, vrhuni cinizam, koji se sam nameće kao zaključak, da je Amerika za svoje pare otvorila vrata Zapadnog Balkana Rusiji, kreirajući u Republici Srbiji monstruma koji guta njene iskrene saveznike na Zapadnom Balkanu. Crnohumorno se postavljaju pitanja o projektu Otvoreni Balkan i kada će biti realizovan. Odgovor je juče. Ako je sledeća dilema kako će se zvati, odgovor je: a što će mu ime kada ono samo rađa potrebu za nekakvim besmislenim usaglašavanjima, objašnjenjima... Ovako je mnogo jednostavnije: deklarativno izbrišeš termin, a zadržiš i realizuješ suštinu! To ne proizvodi nikakve štete za one koji ga promovišu: nema predstavnika administracija koji, manje ili više nevješto, realizuju projekat... Niko tu ne trpi posljedice...Treba li objašnjavati da se ovakav dijalog vodi nakon najave formiranja Vlade u Crnoj Gori u kojoj su, bez ijednog Crnogorca, sa avgustovskom, srpsko – ruskom većinom, svoje mjesto i interes našle albanske partije.

Naravno, štetu trpi samo građanska Crna Gora i Crnogorci kojima se država pretvara u moderni dominion - svojevrsnu tranziciju koja podrazumijeva formalnu nezavisnost, ali i tuđu upravu. Ako se pitate zašto tranzicija, pa zato što će Crna Gora za kratko vrijeme prestati da bude dominion, a ubrzo postati država entitetski izdijeljena, sa jasnom tendencijom da se kroz disoluciju njeni entiteti pripoje svojim maticama, Srbiji i vjerovatno Albaniji. Ako se neko dosjeti argumenta pa se zapita: a što će Hrvati i Bošnjaci koji nijesu podržali ovaj projekat? To pitanje treba ponoviti najkasnije za godinu dana, kada se realizuje najavljena inkluzija u Vladi.

A što će Crnogorci, ako ima uopšte mjesta tome pitanju? Pa ništa – oni se inače ubrzano pretvaraju u amorfnu kategorija čijim se nacionalnim identitetom manipuliše od situacije do situacije, a oni na to pristaju, u zavisnosti od trenutnog interesa i političkog ambijenta.

Ako vas je ovo povrijedilo, ima nade!

Ako nije, onda ste na nivou izvjesne amblematične pojave koja je, negdje februara 2023, bez ikakvog zazora i uz smijeh, direktno u mikrofon konstatovala da se on čas izjašnjava kao Srbin, a čas kao Crnogorac, u zavisnosti od trenutnog interesa. Podrazumijeva se da je tu verbalnu gadost pratio sublesasti smijeh, koji bi valjda trebalo da sugeriše kako je to isto. Nijesam siguran je li ta bedastoća saopštena u namjeri da se iskaže podrška sramnom konvertitstvu koje se, umiveno i podvaladžijski, promoviše kao nacionalna fluidnost, a smrtna je presuda crnogorskoj naciji i državi Crnoj Gori. Možda je to samo slika koliko je lako moćnima, kada se za to ukaže potreba, manipulisati siromašnima i slabima - na nivou pojedinca, ali i u zastrašujućem kontekstu geostrateških previranja, gdje se jaki igraju nejakima.

Ako je našim evroatlantskim partnerima jasno da je ova tragikomična kreatura, u simboličkoj ravni, samo vrh ledenog brijega kojemu je u osnovi nevesela slika urušenog povjerenje u zapadne partnere i vrijednosti, krajnji je momenat da se otvorenijim i snažnijim gestom podrške demokratskim snagama u Crnoj Gori i regionu demonstrira savezništvo. U protivnom, sa žaljenjem konstatujem da front autoritarnih država u Zapadnom Balkanu dobija ozbiljno pojačanje.

Dok gore Ukrajina i Bliski istok, a naši regionalni problemi u odnosu na ova žarišta izgledaju kao bura u čaši vode, uključujući i za nas dramatično važan popis, nama u Crnoj Gori ne ostaje ništa drugo do da svim dozvoljenim oblicima aktivizma i građanske neposlušnosti iskažemo otpor novoj vlasti koja vraća dug avgustovske većine autoritarnoj osovini Vučić – Putin, čiji je cilj urušavanje i svakim danom sve izvjesnije nestajanje države Crne Gore. Do tada se možda naši zapadni partneri sjete da nam je očuvanje evroatlantske Crne Gore, zajednički interes.