Filipović: Izvještaj Fridom Hausa je lošeg kvaliteta

Piše: Ljubomir Filipović (CdM) 

Crna Gora se popravila u nekim domenima, i tu nema sporenja. Politička moć se decentralizovala, i to ima svoje benefite u smislu političkih sloboda.

Dok izvještaj Fridom Hausa “Sloboda u svijetu” za 2024. godinu o Crnoj Gori, faktički tačno pobrojava ključne političke događaje u 2023. godini, pokazuje neshvatljivu političku pristrasnost praveći poređenja sa vlašću DPS-a, koja se završila prije četiri godine.

Interesantno je za uporediti način na koji se vlast DPS-a i koalicionih im partnera u Crnoj Gori, naziva “DPS režim”, dok se u izvještaju o Srbiji za ovu godinu vladajuća većina naziva “koalicija predvođena SNS-om”.

Interesantno je da se u ovogodišnjem izvještaju DPS koji je smijenjen prije skoro četiri godine, pominje 14 puta, dok se SNS, koji je i dalje na vlasti u Srbiji, i predvodi autoritarni režim u toj zemlji, u izvještaju o toj zemlji, pominje 17 puta.

Dok se Abazović, koji je bio premijer skoro cijele prošle godine, pominje sedam puta, njegova partija se ne pominje nijednom, PES koji je pobijedio na predsjedničkim i parlamentarnim izborima se pominje šest puta, a proruski DF, koji je imao snažnu i destabilišuću ulogu na političke prilike u zemlji tokom prošle godine, pominje se samo dva puta.

Što se tiče spoljnog uticaja, on se konstatuje kada je u pitanju Srbija, ali se njegova snaga relativizuje i razvodnjava pominjanjem izjava američkih zvaničnika i ambasade SAD u Crnoj Gori, koja se stavlja u ravan sa uticajem predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, koji je pravio žestok pritisak da proruski DF uđe u vlast i na kraju uspio.

Izvještaj propušta da to pomene, ali zato direktno povezuje uticaj ambasade SAD i američkih zvaničnika na kašnjenja u formiranju vlade nakon izbora.

U dijelu o korupciji i organizovanom kriminalu, izvještaj pominje i ističe objavljivanje sky transkripata u Vijestima i hvali ih dok ne pominje i ne analizira snažan disbalans u izvještavanju konkurirujućih organizovanih kriminalnih grupa.

Ovo je ozbiljna falinka izvještaja jer problem u kojima organizovane sukobljene kriminalne grupe imaju svoje političke patrone i pione na različitim političkim stranama mora biti konstatovana za bolje razumijevanje situacije i konteksta.

Ne pominje se važan momenat, kada je tokom prošle godine Glavni specijalni tužilac saopštio kako strahuje za bezbjednost sebe i svoje porodice, ne naglašava se politička pripadnost uhapšenih i procesuiranih za korupciju i organizovani kriminal, i čitalac se navodi da pomisli da su svi oni pripadali bivšem režimu, što nije tačno.

Propušten je važan momenat da se snažno istakne diskriminacija kandidata Milojka Spajića i pritisak koji je Abazović činio na njega preko afere Do Kvon u saradnji sa srpskom državom i bezbjednosnim službama.

Kada su u pitanju sloboda medija, akademske slobode i sloboda vjeroispovjesti, izvještaj je najtanji. Daju se neutemeljene kvalifikacije, hvale se Javni servis i Univerzitet Crne Gore, predvođen agentom ruskog uticaja profesorom Vladimirom Božovićem.

Konstatuje se srpsko vlasništvo u većini crnogorskih medija, iako se ne ističe kritičnost ovog momenta, i vrlo lako provjerljiva i lako referisana povezanost ovih medijskih kuća koje upravljaju crnogorskim medijima sa režimom Aleksandra Vučića u Srbiji.

U dijelu o slobodi vjeroispovjesti konstatuje se da su vjernici SPC bili diskriminisani i metom govora mržnje tokom DPS vlasti , ali da je sad to gotovo i da SPC u Crnoj Gori ima snažan uticaj.

Veoma štura konstatacija koja navodi na pogrešan zaključak. Tokom DPS vlasti SPC je stekla povlašćen status u društvu u Crnoj Gori, sagradila najviše hramova i ojačala svoju strukturu i društvenu moć, mijenjajući državu u pružanju socijalnih usluga, koje je država zapostavila.

SPC i njoj bliski aktivisti i mediji su često bili izvor govora mržnje i diskriminacije, posebno prema vjernicima Crnogorske pravoslavne crkve.

Nerijetko je u tim medijima i narativima bilo i islamofobija i antisemitizma kao i mržnje prema ljudima koji nisu religiozni.

Izvještaj sve to propušta da navede.