Milojko Spajić - Dara iz Pljevalja

Za Antenu M piše: Boban Batrićević

Nekad

Śećate li se možda kada je na ovim prostorima izašlo neko kinematografsko remek-djelo s istorijskom temom, a da je lišeno propagande i patetike? Ja se odlično śećam. Bio je to Quo vadis Aida. Briljantan film s traumatičnom tematikom - genocidni, masovni pokolj Bošnjaka u Srebrenici. Da, režiserka je uspjela nešto što mnogi režiseri/ke s ovih podnjeblja ne mogu učiniti - da te tokom gledanja filma konstatno prožima nelagoda, a da se nijednom ne uplete u zamku patetike prikazivanjem grafičkih scena horora koje su sprovodili vojnici vojske RS-a ubijajući nedužne civile. To se zove umjetnička istina!
I upravo kad je izašao taj film, dakle, film lišen propagande, revanšizma i mržnje prema počiniocima (vidan je samo prezir, ali bez osude i potrebe da se sudi), nacionalistički krugovi iz Srbije, debelo finansirani od strane srpskog psiho-upravljača Vučića, izašli su sa svojim filmskim ostvarenjem - Dara iz Jasenovca. Gotovo neskriveno, kompletna srpska medijska trovačnica promovisala je taj film kao "istorijsku istinu o Jasenovcu". Prve reakcije na film, čak i iz same Srbije, bile su katastrofalne. Renomirani srpski filmski kritičari govorili su da se radi o skandalu, banalizaciji žrtava, njihovoj vulgarizaciji i instrumentalizaciji, lošem filmskom uratku, lošeg filmskog stvaraoca. Ali, film je imao izvjesnog propagandnog uspjeha budući da je kod gledalaca koji ne drže toliko do filma kao umjetnosti, izazvao ono što propagandno smeće treba da izazove: bijes, mržnju i poriv za osvetom.

(Evropa) Sad

28. juna 2024. godine u crnogorskome parlamentu, najviše zahvaljujući sramotnoj partiji PES crnogorskog premijera Dare iz Pljevalja, izglasava se nekakva rezolucija o (pazite sad, isto kao da se sprdaju) genocidu u Jasenovcu, Mauthauzenu i Dahauu. U toj se bjesomučnoj besmislici od dokumenta, bez ikakvog istorijskog konteksta, stručnog aparata, istorijskih fakata i etičkih normi, doslovno uradilo isto ono što se učinilo s filmom Dara iz Jasenovca. Da ponavljam? Može. Radi se o skandalu, banalizaciji žrtava, njihovoj vulgarizaciji i instrumentalizaciji! Zašto je to urađeno? Zato jer je Crna Gora u Ujedinjenim nacijama, nevoljno, ali podržala, Rezoluciju o genocidu u Srebrenici. Treba li kome više dokaza da je Crna Gora postala septička jama za velikosrpski treš? Ne treba. Tako smo zaslužili, i kad im se može, neka zagađuju.

Nikad

Do kad ćemo ovo trpjeti, ne znam. Juče sam od jednog poznanika ponovo čuo jednu staru izjavu koju sam bio potpuno zaboravio, a koja se pripisuje mnogima, počevši od Aleksandra Makedonskoga pa do jednog predśednika Ugande: Armija ovaca na čelu s lavom može da pobijedi armiju lavova na čelu s ovcom. Ja sam ubijeđen da smo ovakvi kakvi smo mi zapravo krdo ovaca na čelu s ovcom, a da nas tri ili četiri vojvodska lešinara s Darom iz Pljevalja o jadu zabaviše.