Razvaljena realnost

Piše za Antenu M: Aleksandra Bosnić Đurić 

Ono što ste vidjeli – nijeste, ono što ste osjetili – varaju vas osjećaji, ono što mislite – pogrešno je, ono što želite – kvarne su vam želje, ono što činite i govorite – kažnjivo je. Ovako, u svedenoj verziji, izgleda suspenzija stvarnosti na prelasku autokratije u diktaturu, proljeća 2025. u Srbiji. Sada već zaista duboko ustoličeni paralelni univerzumi u njoj, postaju fenomen svoje vrste koji provocira percepciju prema potrebi posmatrača.

Tako su se ovih dana na jednoj strani uz sada već (prema dostupnim istraživanjima) ubjedljivo više od 50% građana Srbije koji podržavaju studentske proteste i učestvuju u njima, našli pripadnici svjetske akademske zajednice, neki poslanici Evropskog parlamenta, nemali broj političara, politikologa, sociologa, novinara iz susjednih zemalja, kao i međunarodni eksperti za istraživanje (zlo)upotrebe soničnih uređaja... U saopštenju koje je potpisalo 210 članova svjetske akademske zajednice, a među njima su i Toma Piketi, Slavoj Žižek, Nensi Frejzer, Eni Arno, Etjen Balibar i Džudit Batler, svjetskoj javnosti se skreće pažnja da su 15. marta u Beogradu na meti „izlaganja nesmrtonosnom oružju koje je za posljedicu imalo ozljede i bol bili mirni demonstranti, uključujući studente i profesore“.

U saopštenju se navodi da izveštaj o nerazjašnjenoj, jakoj zvučnoj smetnji koja je izazvala masovnu paniku i kretanja mase nalik na stampedo, postavlja uzbunjujuća pitanja u vezi s taktikom primijenjenom protiv mirnih građana koji iskazuju svoja fundamentalna prava. Prema članovima svjetske akademske zajednice, „ovo namjerno, ilegalno korišćenje sredstava načinjenih da izazovu strah, konfuziju i nered na javnim skupovima, predstavlja ozbiljno kršenje ljudskih prava, uključujući prava na mirno okupljanje, tjelesni integritet i, povrh svega, pravo na život“.

Grupa od trideset jednog euro zastupnika, 19. marta poslala je pismo predsjednici Evropske komisije Ursuli fon der Lajen. U tom pismu oni traže da predsjednica otkaže najavljeni sastanak s predsjednikom Srbije i da građanima Srbije pošalje jasnu poruku da ih Evropska unija podržava u njihovoj borbi za vladavinu prava, odgovornost i demokratiju. U obraćanju Ursuli fon der Lajen izrazili su svoju zabrinutost u vezi najavljenog sastanka za koji smo, u međuvremenu, saznali da će i pored njihovog apela i njihove zabrinutosti, biti održan. Prema mišljenju trideset i jednog euro-poslanika, „trenutak ovog sastanka šalje vrlo uznemirujuć i štetan signal, s obzirom na dubinu i ozbiljnost političke krize u Srbiji. Posljednjih dana i mjeseci, Srbija je svjedočila najvećim protestima u svojoj istoriji, a građani su izrazili ogorčenje zbog sistemske korupcije i nedavnog tragičnog urušavanja nadstrešnice Željezničke stanice u Novom Sadu (...) Učesnici protesta koji predvode studenti od novembra prošle godine  zahtjevaju u Srbiji odgovornost, transparentnost i demokratske reforme – vrijednosti za koje se zalaže Evopske unija“. Srpski građani, smatraju evropski poslanici, zaslužuju jasnu i glasnu poruku iz Brisela.

Dan kasnije, oglasilo se i Društvo psihologa Srbije koje je saopštilo da zbog događaja u subotu, 15. marta, u trenutku petnaestominutne tišine, izražava ozbiljnu zabrinutost za fizičko i psihičko zdravlje građana. Društvo psihologa Srbije upozorava da „ovakav atak  ugrožava ne samo fizičko zdravlje, već narušava i bazičan osjećaj sigurnosti“, što je osnovni i prvi preduslov za adekvatno funkcionisanje svakog pojedinca.

I dok se kontradiktorna saopštenja nadležnih nadovezuju jedno na drugo nevjerovatnom brzinom („nemamo“, „imamo“, „imamo ali nije upotrebljeno“, „planirano je da se upotrebi kao razglas“), predsjednik Srbije najavio je da uskoro slijedi poziv za ljude širom Srbije, za one koji žele da se bore za svoju zemlju mirnim i demokratskim putem, a nikako nasiljem: „Narodni otpor, bunt i nazadovoljstvo terorom kojem su ljudi izloženi posljednja četiri mjeseca raste i uskoro slijedi poziv za ljude, za ljude širom Srbije, da se bore za svoju zemlju, da se bore za svoju Srbiju, mirnim demokratskim sredstvima, ne nasiljem, ne onako kako su to neki drugi činili“. Jer se, kako kaže, narod u Srbiji „više nikoga i ničega ne plaši, ni blokadera, ni terorista političkih koji bacaju suzavce u parlamentu, niti bilo koga“, dodavši da „Srbija ustaje“.

Juče je, odana članica SNS-a u funkciji šefice stalne delegacije Narodne Skupštine u Parlamentarnoj Skupštine Savjeta Evrope Biljana Pantić Pilja, na saopštenje ko-izvjestilaca Monitoring komiteta Savjeta Evrope Aksela Šefera i Viktorija Tibloma povodom navodne upiotrebe LRAD-a ili drugih prinudnih mjera, odgovorila da Srbija odlučno negira navode o upotrebi nezakonitog oružja, da je djelovala u skladu s aktuelnim zakonskim propisima i vladavinom prava, da su tvrdnje o navodnoj upotrebi LRAD-a i drugih prinudnih mjera potpuno netačne, da rizikuju da dovedu javnost u zabludu, kao i da „Srbija odbacuje sve pokušaje širenja dezinformacija koje ne samo da ugrožavaju njen ugled, već i stvaraju nepotrebne tenzije u javnosti“.

Ukoliko bi se napravila neka vrsta sažetka saopštenja predstavnika režima u Srbiji domaćoj i međunarodnoj javnosti, onda bi taj sažetak mogao izgledati ovako: u protestima su već više mjeseci neradnici i teroristi, njihov broj je lažiran jer su osvojili tehniku „protestnog hoda“ lijevo-desno kako bi izgledalo da ih ima više, takvi nedostojni građani šire dezinformacije i u Srbiji i o njoj, a Srbija koja je pod višemjesečnim udarom spoljnih i unutrašnjih neprijatelja ostaje posvećena vladavini prava, demokratskom dijalogu i putu ka Evropskoj uniji.

U ovako razvaljenoj realnosti, u kojoj građani Srbije, nakon soničnih trpe i psihološke udare, činjenice ipak ostaju činjenice. Tragična činjenica je, naime, da je juče preminula i šesnaesta žrtva pada nadstrešnice u Novom Sadu, maturant Vukašin Crnčević. U Novom Sadu je i sinoć nepregledna kolona, hiljade i hiljade građana stigla do Željezničke stanice i blokirala saobraćaj.

U tišini, palili su svijeće. Za Vukašina.