Dok zbog predstojećih američkih predsjedničkih izbora rastu tenzije, kako u Vašingtonu, tako i u Evropi, globalni ulozi u pogledu bezbjednosti, ekonomske politike i demokratske stabilnosti su viši nego ikada. Analitičari čije stavove prenosi Guardian napominju da je uticaj američkih izbora na međunarodnoj sceni neuporediv, pri čemu će Evropa najviše osjetiti posljedice, a zatim i Azijsko-pacifička regija. Iako su evropski lideri svjesni ovih uloga, njihova zabrinutost je uglavnom usmjerena na potencijalne posljedice republikanske pobjede, dok se manje pažnje posvećuje onome što bi pobjeda demokrata mogla značiti.
Uprkos više od godinu rastuće zabrinutosti u Evropi, konkretnih akcija još nema. Umjesto toga, fokus je pretežno na tome šta bi pobjeda Donalda Trampa mogla značiti. Ipak, postoji opšte prihvaćena pretpostavka da bi Kamala Haris mogla tijesno osvojiti predsjedništvo. Međutim, Evropa još nije potpuno razmotrila kakva bi mogla biti administracija Kamale Haris za njenu budućnost.
U ekonomskom smislu, evropske pripreme su se pretežno bavile potencijalnim posljedicama Trampove ponovne pobjede, posebno u vezi sa trgovinskim odnosima. Obnovljene carinske tenzije sa SAD predstavljaju ključnu zabrinutost, pri čemu se očekuje da će EU najprije reagovati diplomatskim pregovorima, a zatim i osvetničkim mjerama ako bude potrebno. Ipak, ostaje velika neizvjesnost kako bi Evropa upravljala takvim sukobom usred postojećih trgovinskih problema sa Kinom. Guaardian otvara pitanje i, ako bi SAD uvele sankcije na EU proizvode koji sadrže kineske komponente, kako bi Evropa upravljala potencijalnim ekonomskim sukobom triju strana.
Ako Haris pobijedi, Evropljani generalno pretpostavljaju da bi trgovinske politike njene administracije bile u skladu sa blago protekcionističkim stavom Džoa Bajdena. Iako bi to moglo biti tačno, i dalje postoji neizvjesnost oko toga kako bi SAD i EU mogle najbolje da koordiniraju kako bi izbjegli poremećaje, posebno uzimajući u obzir nedavne politike kao što je Zakon o smanjenju inflacije u SAD, koji je preusmjerio zelena ulaganja u SAD i postavio izazove za sopstvene zelene industrije EU.
Bezbjednost je najvažnija zabrinutost Evrope, a predsjedništvo Trampa izaziva posebno uznemirenje. Dok malo Evropljana vjeruje da bi se SAD zvanično povukle iz NATO pod Trampom, mnogi se plaše da bi Vašington mogao napustiti Ukrajinu, možda sklapajući dogovor sa Rusijom koji zanemaruje evropske interese. Guardian upozorava da bi svaki takav ustupak, prikazan kao „mir“, mogao da podijeli Evropu između nacija koje ovaj aranžman smatraju destabilizujućim i onih koje su sklonije usklađivanju sa politikom SAD o povlačenju iz Ukrajine.
Paradoksalno, dok bi još jedna pobjeda Trampa mogla navesti Evropljane da intenziviraju integraciju odbrane, što je cilj koji je francuski predsjednik Emanuel Makron dugo promovisao pod idejom „evropske strateške autonomije“, takvi napori mogli bi se suočiti sa izazovima pod neprijateljskom američkom administracijom. Nasuprot tome, administracija Haris, iako kooperativnija, mogla bi takođe dovesti do postepenog smanjenja američkog vojnog angažovanja u Evropi, što bi učinilo evropsku integraciju odbrane jednako bitnom. Ipak, politička volja Evrope da konsoliduje napore u odbrani mogla bi oslabiti pred licem američkog partnera koji više podržava.
Pored ekonomskih i bezbjednosnih briga, izbori će takođe imati značajne efekte na evropske demokratske institucije. Kada je Tramp preuzeo vlast 2016. godine, Evropa je bila galvanizovana u svojoj jedinstvenosti i posvećenosti demokratskim vrijednostima, a tadašnja kancelarka Angela Merkel je viđena kao vođa slobodnog svijeta. Danas, međutim, Evropa se nalazi usred drugog, potencijalno većeg, talasa nacionalističkog populizma, što se može vidjeti u nedavnim izbornim ishodima u nekoliko evropskih zemalja.
Ako Haris pobijedi, naglasak njene administracije na građanskim pravima i demokratskim principima mogao bi ojačati evropske liberale, potencijalno usporavajući ili preokrećući nacionalističko-populistički zamah. Guardian sugerišu da bi ova promjena mogla predstavljati izazove za nacionalističke vlade u zemljama poput Mađarske, Slovačke, Italije, Holandije i Austrije, otežavajući napredovanje neliberalnih politika u vezi sa pravima LGBTQ+, azilom, slobodom medija i sudskom nezavisnošću.
S druge strane, još jedan Trampov mandat mogao bi ubrzati talas nacionalističkog populizma širom Evrope, produbljujući ono što posmatrači nazivaju „orbanizacijom“ evropske politike, uz jačanje ekstremno desničarskih lidera i pokreta pod uticajem Trampa. S obzirom na potencijalni uticaj na evropsku ekonomiju, bezbjednost i demokratske vrednosti, ulogu dolazećih američkih izbora za Evropu su zaista ogromne.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR