U svijetlu predstojećeg povratka Donalda Trampa u Bijelu kuću, Evropa se suočava s nizom ozbiljnih izazova. Pol Tejlor, saradnik Evropskog centra za politiku, upozorava da bi drugi mandat Trampove administracije vjerovatno doveo do strateških, ekonomskih i političkih nazadovanja koja se odnose na Evropu, ističući potrebu da EU i Velika Britanija ojačaju veze suočene s rastućom nestabilnošću.
Postoji širok spektar rizika s kojima bi se Evropa mogla suočiti pod Trampovom politikom „Amerika na prvom mjestu“, ocjenjuje se u Tejlorovoj analizi koju je objavio Guardian. Trampov pristup, definisan transakcijskim odnosima i nepredvidivošću, prijeti da podriva NATO, podstiče neliberalni nacionalizam i pojača transatlantske trgovinske tenzije. Prema očekivanjima autora, Evropa bi mogla da se nađe u trgovinskom sukobu s Kinom i bude prinuđena da preispita ekonomske veze s Pekingom. Ako se trgovinski sukob između SAD i Kine intenzivira, Evropa bi mogla da bude primorana da ograniči ekonomske veze s Kinom, u riziku od preplavljivanja evropskih tržišta preusmjerenim kineskim proizvodima.
Analiza ističe da se ovi spoljašnji pritisci poklapaju s unutrašnjim slabostima širom EU. Kao što Tejlor napominje, EU zaostaje za SAD i Kinom u oblastima kao što su inovacije, investicije i produktivnost. I Njemačka i Francuska suočavaju se s unutrašnjim političkim krizama, a desničarski populizam dobija na snazi širom kontinenta. U međuvremenu, nastavak agresije Rusije u Ukrajini dodatno doprinosi nestabilnosti, a Evropa se bori da pruži Kijevu dovoljnu podršku za odbranu od ruskih napada.
Kako Tejlor objašnjava, Amerika pod vođstvom Trampa mogla bi da dodatno destabilizuje transatlantske odnose, primoravajući Evropu da donosi neprijatne odluke u vezi sa trgovinom i odbranom. Jedinstvo EU moglo bi biti ozbiljno testirano ako bi SAD uvele sveobuhvatne carine na evropsku robu ili pokušale da postignu mirovni sporazum u Ukrajini u korist Rusije. Predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen tiho je pripremila tim za brzo reagovanje na potencijalne carine SAD, ali ostaje neizvjesno da li bi svih 27 članica EU zauzelo jedinstven stav. Tejlor upozorava da bi, kao i tokom Trampovog prvog mandata, Evropa mogla da posmatra kako se njeni lideri takmiče za pojedinačne dogovore s Vašingtonom, potencijalno žrtvujući koheziju EU.
Trampov potencijalni pristup NATO-u takođe izaziva značajnu zabrinutost. Iako je Kongres otežao bilo kojem američkom predsjedniku da se povuče iz saveza, Tramp bi mogao da podriva kredibilitet NATO-a izražavanjem nespremnosti da brani evropske nacije suočene s ruskim prijetnjama. Analiza podsjeća da je Tramp ranije tvrdio da bi Rusiji dozvolio da djeluje prema zemljama koje ne ispunjavaju ciljeve izdvajanja za odbranu, što dovodi u pitanje posvećenost SAD evropskoj bezbjednosti.
Drugi Trampov mandat mogao bi takođe da osnaži desničarske populističke lidere širom Evrope, kao što su Viktor Orban u Mađarskoj i Robert Fico u Slovačkoj. Tejlorova analiza sugeriše da bi Trampov uticaj mogao da pomjeri glavne evropske konzervativce ka čvršćim stavovima po pitanju imigracije i društvenih tema, ugrožavajući liberalne demokratske vrijednosti Evrope.
Potencijalna regulatorna borba oko tehnologije predstavlja još jednu krizu. Tejlor naglašava da Trampove pristalice među američkim tehnološkim preduzetnicima, uključujući Ilona Maska i Pitera Tila, podržavaju nenametljiv pristup društvenim mrežama, vještačkoj inteligenciji i kriptovalutama. Ovaj stav je u suprotnosti s evropskim strogim regulatornim okvirom i mogao bi da stvori duboki raskol u transatlantskim odnosima ako Tramp bude davao prednost deregulaciji nauštrb evropskih standarda o dezinformacijama i digitalnoj privatnosti.
S obzirom na ove rizike, autor analize smatra da bi EU i Velika Britanija trebalo proaktivno da ojačaju savez kako bi zaštitile zajedničke interese i vrijednosti. Iako je Brexit stvorio tenzije između Brisela i Londona, aktuelna klima zahtijeva jedinstvo. Prema Tejlorovoj ocjeni, međutim, konkretne akcije u ovom pravcu su rijetke, a politički odnosi između EU i UK djeluju slabo uprkos dolazećim izazovima.
Buduća bezbjednost Evrope, ekonomska otpornost i političko jedinstvo, kako je ocijenjeno, mogle bi da zavise od njene sposobnosti da kohezivno odgovori na drugi Trampov mandat. Iako evropski lideri prepoznaju potrebu da preuzmu veću odgovornost za sopstvenu odbranu i stratešku autonomiju, koraci potrebni za izgradnju snažnog partnerstva između EU i Velike Britanije ostaju neizvjesni.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR